Gebelikte yapılan tarama testleri, anne ve bebek sağlığını korumak ve olası genetik hastalıkları erken tespit etmek amacıyla oldukça önemlidir. Bunlardan biri de 3’lü tarama testidir. Bu test, hamileliğin erken dönemlerinde yapılan ve bebeğin bazı genetik hastalıklar için riskini değerlendiren bir testtir.
Peki, 3’lü tarama testi nedir, nasıl yapılır ve hangi hastalıkları tarar? İşte tüm detaylar!
3’lü Tarama Testi Nedir?
3’lü tarama testi, gebeliğin 15. ile 20. haftaları arasında yapılan ve anne adayının kan örneği ile gerçekleştirilen bir testtir. Bu test, bebeğin Down sendromu, Trizomi 18 (Edwards sendromu) ve nöral tüp defektleri gibi genetik hastalıklar açısından risk taşıyıp taşımadığını belirlemek amacıyla kullanılır. Testin adı, ölçülen üç önemli biyokimyasal belirteçten alınır:
- Serum alfa-fetoprotein (AFP)
- HCG (Human Chorionic Gonadotropin)
- Estriol (E3)
Bu belirteçlerin, anne adayının kanındaki düzeyleri, bebeğin belirli hastalıklar açısından taşıdığı riski belirlemeye yardımcı olur.
3’lü Tarama Testi Hangi Hastalıkları Tespit Eder?
Down Sendromu (Trizomi 21):
Down sendromu, bireyin 21. kromozomunun üçlü bir set halinde olması sonucu gelişen bir genetik hastalıktır. 3’lü tarama testi, bebeğin bu sendrom için risk taşıyıp taşımadığını gösterir.
Trizomi 18 (Edwards Sendromu):
Bu sendrom, 18. kromozomun bir fazlalığı sonucu ortaya çıkar. Trizomi 18, genellikle düşük doğum ağırlığı, kalp problemleri ve gelişimsel engellere yol açar.
Nöral Tüp Defektleri (NTD):
Nöral tüp defektleri, beyin ve omuriliğin gelişim bozukluklarıdır. Bu bozukluklar, spina bifida ve anensefali gibi ciddi nörolojik problemlere yol açabilir. 3’lü tarama testi, bu tür anormalliklerin riskini belirlemeye yardımcı olabilir.
3’lü Tarama Testi Nasıl Yapılır?
3’lü tarama testi, anne adayından kan örneği alınarak gerçekleştirilir. Alınan kan örneği, laboratuvar ortamında test edilir ve yukarıda belirtilen üç belirteç (AFP, HCG ve Estriol) ölçülür. Sonuçlar, gebelik yaşına ve annenin genel sağlık durumuna göre değerlendirilir.
Test, genellikle 15. ile 20. hafta arasında yapılır. Ancak, en ideal zamanlama 16. ve 18. haftalar arasındadır. Testin sonuçları genellikle birkaç gün içinde çıkar.
3’lü Tarama Testi Sonuçları Ne Anlama Gelir?
Test sonuçları, genellikle “düşük risk” veya “yüksek risk” şeklinde değerlendirilir. Sonuçların normal sınırlar içinde olup olmadığına göre bebeğin genetik hastalıklar için riski belirlenir:
- Düşük Risk: Bu sonuç, bebeğin Down sendromu, Trizomi 18 veya nöral tüp defektleri için düşük risk taşıdığını gösterir.
- Yüksek Risk: Yüksek risk durumu, daha fazla inceleme ve ileri testler yapılması gerektiğini gösterir. Bu durumda amniyosentez veya CVS (koryon villus örneklemesi) gibi daha ayrıntılı testler önerilebilir.
Unutulmamalıdır ki, 3’lü tarama testi kesin tanı koymaz, yalnızca risk değerlendirmesi yapar. Yüksek risk sonucu, genellikle başka testlerle doğrulanmalıdır.
3’lü Tarama Testi ve Diğer Tarama Testleri Arasındaki Farklar
3’lü tarama testi, Quadruple test veya İkili test gibi diğer tarama testleriyle karşılaştırıldığında biraz daha geniş bir kapsam sunar.
- İkili Test: Sadece Down sendromu ve Trizomi 18 için risk belirler.
- Quadruple Test: 3’lü testten farklı olarak, inhibitör A adı verilen bir dördüncü belirteci de ölçer ve nöral tüp defektlerinin riskini daha hassas bir şekilde değerlendirebilir.
