Türkgün Bilim Teknoloji ESA'dan korkutan uyarı: Dünya yörüngesinde çok fazla uzay çöpü birikti

ESA'dan korkutan uyarı: Dünya yörüngesinde çok fazla uzay çöpü birikti

Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) yayımladığı 2025 Uzay Ortamı Raporu, Dünya yörüngesinde uzay çöpü miktarının hızla arttığını ortaya koydu.

KAYNAK: Sciencealert

Yörüngede çalışmayan uydu sayısı ve kırılmış parça miktarı, aktif uyduların sayısını büyük oranda geçmiş durumda.

Kessler sendromu riski artıyor

ESA, uzaydaki enkaz yoğunluğunun artmasının “Kessler sendromu” olarak bilinen zincirleme çarpışmaların önünü açabileceği uyarısında bulundu. Bu senaryoda, çarpışmalar sonucunda ortaya çıkan yeni parçalar başka cisimlerle çarpışarak daha fazla enkaz oluşmasına yol açıyor ve süreç kendi kendini besleyerek devam ediyor.

Bilim insanlarına göre, artık yeni enkaz oluşumunu önlemek yeterli değil. Yörüngedeki mevcut atıkların aktif şekilde temizlenmesi gerekiyor. Zira bu zincirleme parçalanmalar, bazı yörüngeleri uzun vadede kullanılamaz hâle getirebilir.

130 milyondan fazla küçük parça tespit edildi
ESA verilerine göre, Dünya yörüngesinde çapı 10 santimetreden büyük yaklaşık 54 bin nesne bulunuyor. 1 ile 10 santimetre arasındaki parça sayısının ise yaklaşık 1,2 milyon olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca 1 milimetre ile 1 santimetre aralığında yaklaşık 130 milyon parça uzay çöpü yüksek hızla yörüngede dolaşıyor.

Bu parçalar her ne kadar küçük olsa da, Uluslararası Uzay İstasyonu veya Hubble Uzay Teleskobu gibi araçlara ciddi hasar verebilecek potansiyele sahip.

Çarpışma dışında da parçalanma yaşanıyor

Uzaydaki nesnelerin sadece çarpışmalarla değil, patlamalar ya da uzun süreli yıpranma gibi etkenlerle de parçalandığına dikkat çekiliyor. 2024 yılında gerçekleşen plansız 11 parçalanma olayı, tek başına 2.600'den fazla yeni çöp parçası oluşturdu.

Bu tür olaylar kontrol edilemediği için ortaya çıkan parçaların yörüngeden çıkıp atmosfere girerek yanması da garanti edilemiyor.

Kontrollü girişlerde artış var

ESA, 2024 yılında yörüngeden kontrollü biçimde çıkarılan roket ve uydu sayısının önceki yıllara kıyasla arttığını, bu yöntemin etkili bir atık yönetimi aracı olduğunu belirtiyor.

Ajansa göre, 2023 öncesine ait standartlara göre, alçak Dünya yörüngesindeki roketlerin yaklaşık yüzde 90’ı 25 yıl içinde yörüngeden ayrılıyor. 2023'te ESA'nın benimsediği daha sıkı beş yıllık yeni standarda ise yüzde 80 oranında uyum sağlandığı kaydedildi.

Küresel iş birliği şart

ESA uzmanları, bu olumlu gelişmelere rağmen, yörüngedeki çöplerin temizlenmesi ve gelecekteki risklerin azaltılması için küresel çapta iş birliğinin şart olduğunu vurguluyor. Aksi hâlde, insanlık için vazgeçilmez önemdeki yörünge alanlarının kullanımı tehlikeye girebilir.

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *
Türkgün Yaşam Şap alarmı! Sivas’ta bazı köyler karantinaya alındı

Şap alarmı! Sivas’ta bazı köyler karantinaya alındı

Sivas merkeze bağlı bazı köy ve mahallelerde şap hastalığına rastlanılması nedeniyle hayvan giriş ve çıkışları yasaklandı.

KAYNAK: AA

İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden yapılan açıklamada, Çelebiler köyünde şap hastalığına rastlanıldığı ve gerekli idari fenni tedbirlerin alındığı belirtildi.

Açıklamada, şap hastalığıyla mücadele kapsamında Çelebiler, Aydoğmuş, Hayranlı, Köklüce, Yazıbaşı, Serpincik, Akören, Kumyurt köyleri ile Danışmentgazi, Merakum, Karşıyaka, Akdeğirmen, Kadıburhanettin, Esenyurt, Gültepe, Yüceyurt mahallelerine hayvan hareketliliğini azaltmak adına büyükbaş ve küçükbaş hayvan alım-satımı ve hayvansal ürünlerin giriş ve çıkışlarının ikinci bir duyuruya kadar yasaklandığı ifade edildi.

KARANTİNA KURALLARINA UYULMALI

Açıklamada, şöyle denildi:

"İlimiz merkez Çelebiler köyünde 22 Mayıs'ta büyükbaş hayvanlarda şap hastalığı tespit edilmiş olup, gerekli idari ve fenni tedbirler alınmıştır. Bu kapsamda köyünüz, mahalleniz hastalık gözetim bölgesi içerisinde yer aldığından hastalık sönüşü yapılana kadar büyükbaş ve küçükbaş hayvan ve hayvan maddesi giriş çıkışı yasaklanmıştır. Karantina ve kordon tedbirlerine uymayanlar hakkında mevzuat gereği para cezası uygulanacağından yetiştiricilerimizin bilgilendirme yapması ve karantina kurallarına titizlikle uyması gerekmektedir."

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *