İsrail ordusu, Beyrut'un güneyinde Hizbullah'ın kalesi olarak nitelendirilen Dahiye bölgesindeki birçok mahalleye 12 hava saldırısı düzenledi. Peki, Beyrut nerede? Beyrut nerenin başkenti? Beyrut hangi ülkede?
BEYRUT NEREDE?
Beyrut, Orta Doğu’nun Lübnan ülkesinde bulunan başkenttir ve yaklaşık 1.5 milyon nüfusa sahiptir. Akdeniz kıyısında yer alan bu şehir, adını İbranice "be’erot" kelimesinden alıyor; bu da “kuyu” anlamına geliyor.
Beyrut'ta tipik bir Akdeniz iklimi hakim. Uzun yıllar boyunca Orta Doğu'nun ekonomik, kültürel ve düşünsel merkezi olarak biliniyordu. Ancak 1970'lerden sonra yaşanan toplumsal ve siyasi karışıklıklar ile patlayan Lübnan İç Savaşı (1975-1991) sonucu bu özelliğini kaybetti.
Beyrut’un doğusunda Hristiyanlar, batısında ise Müslümanlar yaşıyor. Eskiden Müslüman topluluğun büyük kısmı Sünni iken, 1960'lardan sonra göçler sonucunda Şii nüfusu artmaya başladı ve şu anda Müslümanların çoğunluğunu Şiiler oluşturuyor. Ayrıca, Batı Beyrut’un bazı bölgelerinde küçük Dürzi toplulukları da bulunuyor.
BEYRUT HAKKINDA BİLGİLER
Beyrut, Lübnan’ın başkenti ve 1,5 milyonun üzerinde nüfusu olan bir şehir. Denize kıyısı olan bu yer, biraz korunaklı bir körfezin üzerinde yer alıyor.
Beyrut’ta tipik bir Akdeniz iklimi hakim. Uzun yıllar boyunca Orta Doğu’nun ekonomik, kültürel ve düşünsel merkezi olarak biliniyordu, ama 1970’lerden sonra başlayan toplumsal ve siyasi karışıklıklar ve sonrasında patlayan Lübnan İç Savaşı (1975-1991) nedeniyle bu özelliğini kaybetti.
Osmanlı döneminde Beyrut planlı bir şekilde gelişmişti, ancak 1943’te Lübnan bağımsızlığını kazandıktan sonra hızlı ve düzensiz bir büyüme sürecine girdi.
İç savaştan önce, Beyrut’ta Hristiyanlar ve Müslümanların sayısı neredeyse eşitti; ancak şu anda Müslümanlar çoğunlukta. Halkın büyük bir kısmını Araplar oluşturuyor; bunlar Lübnanlılar, Filistinli mülteciler, Suriyeliler ve diğer göçmen Arap toplulukları. En büyük etnik azınlık ise Hristiyan Ermeniler. Ancak iç savaş ve sonrasındaki göçler yüzünden Hristiyan Arapların sayısı da azaldı ve bu durum devam ediyor.
Beyrut’un doğusunda Hristiyanlar, batısında ise Müslümanlar yaşıyor. Geçmişte Müslümanlar arasında çoğunluk Sünniydi, ama 1960’lardan sonra göçlerle birlikte Şiilerin sayısı artmaya başladı. Ayrıca, Batı Beyrut’un bazı bölgelerinde küçük Dürzi toplulukları da bulunuyor.
Beyrut, 1950-70 yılları arasında Orta Doğu’nun parlayan yıldızıydı. Lübnan’ın serbest ekonomi ve döviz sistemi, istikrarlı bir para birimi, gizlilik sağlayan banka yasaları ve cazip banka faizleri sayesinde, Beyrut Arap zenginlerinin bankacılık merkezi haline geldi. Şehrin deniz ve hava yoluyla dünyaya açılması, yabancı firmalar ve bankalar için de Ortadoğu’ya girmek adına mükemmel bir üs olmasını sağladı. Ayrıca, serbest liman bölgesi sayesinde Beyrut, bölgenin en büyük antreposu oldu. Beyrut Amerikan Üniversitesi, Saint Joseph Üniversitesi, Lübnan Üniversitesi ve Beyrut Arap Üniversitesi gibi eğitim kurumları da diğer Arap ülkelerinden birçok öğrenciyi şehre çekiyordu.
Ancak 1970’lerden sonra iç karışıklıklar başladı ve Arap-İsrail Savaşı sonrasında Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) burayı karargah olarak seçince, devlet otoritesi ve düzeni zayıfladı. Bu durum Beyrut’un cazibesini kaybetmesine yol açtı. Artan toplumsal ve siyasi huzursuzluk, 13 Nisan 1975’te iç savaşın patlak vermesine neden oldu. Bu savaş, Beyrut’u ağır hasar ve can kaybına sürükledi. 1991’de savaş sona erdiğinde, şehir adeta bir harabeye dönüşmüştü ve 150.000 Lübnanlı hayatını kaybetmişti. Kentin merkezi bir miktar onarılsa da, geleceği hala belirsizliğini koruyor.
12 Temmuz 2006’da başlayan 2006 İsrail-Lübnan Krizi sırasında da Beyrut, özellikle güney bölgesi, İsrail'in hava saldırıları nedeniyle ciddi hasar gördü.
