Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Fidan'ın NATO'ya yeşil ışık yakmadığından bahseden dünya basını ise ABD Başkanı Biden ile NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in Türkiye'yi ikna etmek içi resmen çılgınca bir yarışa girdiğini yazdı.
Türkiye-Finlandiya-İsveç Daimi Ortak Mekanizma Toplantısı, Brüksel'deki NATO karargahında yapıldı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen katıldı. Türkiye heyetinde MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç da yer aldı. Fidan, beşincisi yapılan toplantının ardından açıklamalarda bulundu. Toplantıda tarafların Finlandiya ile İsveç'in özellikle terörle mücadele alanında Madrid'deki NATO Zirvesi sırasında imzalanan Üçlü Muhtıra temelinde attıkları adımların gözden geçirildiğini aktaran Fidan, "NATO'ya katılma arzusundaki ülkelerin terörizmle mücadele konusunda sağlam tavır sergilemeleri şarttır." dedi.
FAALİYETLERİ DEVAM EDİYOR
Fidan, "İsveç mevzuat değişikliği anlamında adımlar attı ancak mevzuat değişikliklerin fiiliyata yansıması gerekiyor." ifadesini kullanarak, Üçlü Muhtıra'nın gereklerinin harfiyen yerine getirilmesi gerektiğini vurguladı. Dışişleri Bakanı Fidan, NATO'ya üyelik için müstakbel müttefiklerin Türkiye'ye askeri malzeme ihracatında yaptırım ve kısıtlama uygulamalarına son vermelerinin gerektiğinin de altını çizdi. İsveç'te terör örgütlerinin faaliyetlerinin devam ettiğine dikkati çeken Fidan, "PKK, FETÖ gibi terör örgütleri ve bunlarla bağlantılı yapılar, İsveç sokaklarında gösterilerine devam edecekse eleman devşirebilecekse mali kaynaklara erişim sağlayabilecekse mevzuat değişiminin Türkiye için bir manası kalmıyor." dedi.
SALDIRI İLK KEZ DEĞİL
Fidan, "Öte yandan Kurban Bayramı'mızın ilk gününde milyarlarca Müslümanın kutsal kitabı Kur'an-ı Kerim'e alçakça saldırılmasına izin verilmesi, göz ardı edebileceğimiz bir durum değildir. Üstelik bu ilk kez de olmuyor. Terör örgütlerinin ekmeğine yağ süren eylemlere izin veren bir ülkenin terörle mücadeleye nasıl katkı getireceği tartışmaya açık hale geliyor." değerlendirmesinde bulundu. İsveç'in taahhütlerini yerine getirdiği iddiasını ayrıca incelemek gerektiğine işaret eden Fidan, "zaman baskısının" bir metot olarak kullanılmasını tasvip etmediklerini kaydetti.
STOLTENBERG MUTLU
Toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "İsveç'in üyeliğinin yakında mümkün olabileceğini teyit ettiklerini" dile getirdi. Toplantıyı "verimli" olarak değerlendiren Stoltenberg, "İsveç'in üyeliğinin onaylanması Türkiye ile işbirliğinin biteceği anlamına gelmez. Finlandiya'nın çalışmalarının bugün gösterdiği gibi, bunun tam tersi olacaktır" dedi. Stoltenberg, ayrıca 11 Temmuz'da Vilnius'ta başlayacak iki günlük NATO Zirvesi'nde Türkiye ile İsveç arasında liderler düzeyinde toplantı yapılacağını söyledi. Stoltenberg, "Pazartesi günü Vilnius'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Başbakan Ulf Kristersson'un katılacağı bir toplantı düzenleyeceğim" diye konuştu.
DÜNYA BASINI KONUŞUYOR
Bakan Fidan'ın açıklamaları sonrası ise Türkiye'nin kararı dünya basının beklediği bir gündem maddesi oldu. The Wall Street Journal, Türkiye'nin İsveç'e 'daha fazlasını yap' çağrısında bulunduğundan bahsetti.
Middle East Eye ise Türkiye'nin zirve öncesinde İsveç'in NATO'ya girmesi için olumsuz konuştuğunu; ancak Stoltenberg'in ise daha olumlu bir hava içinde olduğunu söyledi.
Aynı zamanda haberde İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom'un "Kendi bakış açımızdan tüm taahhütleri yerine getirdiğimizi düşünüyoruz" dediğine de dikkat çekildi.
Haberde ABD'li Senatör Bob Menendez gibi Türkiye karşıtlığı ile bilinen isimlerin Türkiye'nin İsveç'e verdiği NATO vetosunu bahane ederek Türkiye'ye F-16 satışlarının engellenmesi için çaba gösterildiği de ifade edildi.
Yunan gazetesi Ethnos da bu sabah İsveç-NATO durumunu değerlendiren gazeteler arasında oldu. Haberde hem ABD lideri Joe Biden'ın hem de Stoltenberg'in Türkiye'yi ikna etmek için resmen 'yarışa' girdiğinden bahsedildi.
The Hill de benzer bir haberle okuyucularının karşısına çıktı. Haberde Biden yönetiminin Türkiye'yi ikna etmek için çılgınca bir koşuşturma içinde olduğundan bahsedildi.
All Arabia News da İsveç'in NATO için Türkiye'yi zorladığından, ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Stockholm'de yaşananları sert bir dille eleştirdiğinden bahsetti.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA NEYİ TAAHHÜT ETMİŞTİ?
NATO'nun 28 Haziran 2022'de Madrid'de düzenlenen zirvesinden önce Türkiye-Finlandiya ve İsveç arasında üçlü mutabakat anlaşması imzalandı.
İki ülke bu kapsamda davetli statüsünü kazandı. Bu anlaşma kapsamında İsveç ve Finlandiya, terör örgütlerinin ülkelerindeki eleman devşirme, finansman ve propaganda faaliyetlerini engellemeyi, Türkiye'nin güvenliğine kasteden terör örgütlerine destek vermemeyi ve Türkiye'ye yönelik savunma sanayi veya askeri teçhizat ihracatı alanındaki kısıtlamaları kaldırmayı taahhüt etmişti.
