Japonya Savunma Bakanlığı, bir Y-9 gözetleme uçağının Pazartesi günü saat 11.29'dan itibaren yaklaşık iki dakika boyunca Japon hava sahasını ihlal ettiğini söyledi.
Bakanlık, uçağın 'Nagasaki prefektörlüğündeki Danjo Adaları açıklarındaki bölgesel hava sahasını ihlal ettiğini' ve Japonya'nın 'acil durum temelinde savaş uçaklarını' harekete geçirmesine yol açtığını söyledi. Uçağa 'uyarılar' ve diğer adımların atıldığı da kaydedildi, kamu yayıncısı NHK ise, işaret fişeği tabancası gibi hiçbir silahın kullanılmadığını bildirdi.
BENZERİ GÖRÜLMEDİ
Japonya, Çin askeri uçağının hava sahasını benzeri görülmemiş bir şekilde ihlal etmesini 'tamamen kabul edilemez' ve güvenliğine yönelik bir tehdit olarak kınadı. İhlal, Doğu Çin Denizi'ndeki tartışmalı adalar yakınlarında Çin gemilerinin tekrarlanan deniz provokasyonlarının ardından bölgesel gerginliğin tırmanmasıyla gerçekleşti.
Japonya'nın baş Hükümet Sözcüsü Yoshimasa Hayashi, saldırının 'egemenliğin ciddi bir ihlali' olduğunu söyledi ve bunu bir Çin askeri uçağı için ilk olarak nitelendirdi. Hayashi gazetecilere, "Çin askeri uçağının hava sahamızı ihlal etmesi yalnızca egemenliğimizin ciddi bir ihlali değil, aynı zamanda güvenliğimiz için de bir tehdit ve tamamen kabul edilemez" diyerek şöyle devam etti:
"Çin uçağının eyleminin amacı konusunda kesin bir cevap vermekten kaçınıyoruz. Fakat, Çin'in Japonya yakınlarındaki son askeri faaliyetleri genişleme ve giderek daha aktif hale gelme eğiliminde. Hükümet, Çin'in askeri faaliyetlerine yakından dikkat etmeye devam edecek, dikkatli gözetim ve hava sahası ihlali önlemlerini sağlamak için mümkün olan tüm önlemleri alacak."
Kyodo haber ajansının bildirdiğine göre Savunma Bakanlığı, Japonya hava sahasına girmeden önce ve girdikten sonra adaların güneydoğusundaki suların üzerinde defalarca tur atan uçağın fotoğrafını yayınladı. Uçak saat 13.15 civarında Çin'e doğru geri döndü.
Dışişleri Bakanı Yardımcısı Masataka Okano, Pazartesi günü geç saatlerde Çin'in geçici büyükelçisinin çağırıldığını ve olayın tekrarlanmaması için önlemler alınmasının istediğini söyledi. Bakanlık, Çinli diplomatın buna cevaben konunun Pekin'e bildirileceğini söylediğini belirtti. Pekin'den henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
2012 VE 2017 DETAYI
Japonya Savunma Bakanlığı'ndan bir kaynak Kyodo'ya Çin'in 'Japonya'dan bir tepki almaya çalışıyor olabileceğini' aktarırken, ismi açıklanmayan bir hükümet yetkilisi uçağın muhtemelen rotasından çıktıktan sonra Japonya hava sahasını 'yalnızca sıyırıp geçtiğini' söyledi.
Japonya kamu yayıncısı NHK'nin bildirdiğine göre, daha önceki iki ihlal askeri olmayan uçaklar tarafından yapılmıştı. Buna göre bir uçak ve küçük bir drone, 2012 ve 2017'de tartışmalı Senkaku Adaları yakınlarındaki hava sahasına girdi.
Çin gemileri düzenli olarak Senkaku Adaları'nın yakınlarındaki sulara giriyor ve Japonya buna karşılık olarak kendi savunma jetlerini harekete geçiriyor. Zengin balıkçılık alanları ve potansiyel petrol ve gaz yataklarıyla çevrili, ıssız adalar Japonya tarafından yönetiliyor ancak Çin tarafından üstünde hak iddia etmek edilerek, 'Diaoyu' olarak anılıyor.
Tokyo Üniversitesi'nde profesör olan Yee Kuang Heng, Pazartesi günkü olayda Y-9'un 'muhtemelen Japonya'nın hava savunma ağını araştırdığını ve ülkenin radar sinyalleri ve kapsamı gibi elektronik istihbarat topladığını' kaydetti.
Çin'in Asya-Pasifik bölgesinde büyüyen ekonomik ve askeri nüfuzu ve özellikle Tayvan ile olan toprak anlaşmazlıklarındaki tutumu, ABD ve müttefiklerini alarma geçirdi.
Japonya, ABD'nin teşvikiyle savunma harcamalarını artırdı, 'karşı saldırı' yetenekleri edinmeye ve silah ihracatındaki kuralları hafifletmeye yöneldi. Tokyo ayrıca bölgedeki ülkelere devriye gemileri gibi fon ve ekipman sağlıyor yanı sıra Temmuz ayında Filipinler ile birbirlerinin topraklarında asker konuşlandırmalarına izin veren bir anlaşma üzerinde anlaştı.
Japonya ve Güney Kore tarihi gerginlikleri geride bırakmak için harekete geçti. Tokyo, Pekin'e karşı bir siper olarak görülen bir grup olan ABD, Avustralya ve Hindistan ile Quad ittifakının bir parçası.
Pekin ayrıca Güney Çin Denizi'nin neredeyse tamamını talep ediyor. Filipinler Savunma Bakanı Gilberto Teodoro ise, Çin'i daha önce bölgedeki 'uluslararası barışın en büyük bozucusu' olarak nitelendirdi.
