SNHR, Türkiye ve Rusya'nın ara buluculuğunda 12 Ocak ve 6 Mart tarihlerinde yürürlüğe giren son iki ateşkes anlaşması arasındaki dönemde Esed rejimi güçleri ve müttefiki Rusya'nın İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'ndeki saldırılarının bilançosunu çıkardı.
Buna göre, Esed rejimi ordusu ve İran destekli yabancı terörist gruplardan oluşan rejim güçleri ile Rusya'nın saldırıları sonucu 104'ü çocuk, 62'si kadın toplam 387 sivil hayatını kaybetti.
Rejim güçlerinin saldırılarında 40'ı çocuk, 18'i kadın olmak üzere 174 sivil can verirken, Rusya ise 64'ü çocuk, 44'ü kadın toplam 213 sivili öldürdü.
Son iki ateşkes
Türkiye Milli Savunma Bakanlığından 10 Ocak'ta yapılan açıklamada, Türkiye ve Rusya'nın bölgede 12 Ocak 2020 tarihinde saat 00.01'den itibaren ateşkes uygulanması konusunda mutabık kaldığı belirtilmişti.
Ancak Esed rejimi ve müttefikleri, ateşkesi hiçe sayarak İdlib'deki saldırılarını sürdürdü.
Bunun üzerine Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 5 Mart'ta Rusya'nın başkenti Moskova'da yeni bir mutabakat sağlamış, son ateşkes 6 Mart 2020 saat 00.01'den itibaren yürürlüğe girmişti.
Rejim güçlerinin birkaç noktadaki ihlallerine rağmen, ateşkese büyük ölçüde riayet ediliyor.
İdlib ve civarında son durum
Türkiye, Rusya ve İran'ın katıldığı, 4-5 Mayıs 2017'deki Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturuldu. Ancak rejim ve İran destekli teröristler, ateşkes ilanıyla durumun muhafaza edilmesinin kararlaştırıldığı 4 bölgeden 3'ünü Rusya'nın hava desteği sayesinde ele geçirdi ve İdlib'e yoğunlaştı.
Rejim güçlerinin Eylül 2018'de askeri yığınağına hız vermesi üzerine, Türkiye ve Rusya, 17 Eylül 2018'de ateşkesi güçlendirmek için Soçi'de ek mutabakata vardı. Saldırılarına kısa bir süre ara verdikten sonra yeniden başlayan rejim güçleri, Mayıs 2019'da bölgeyi tümüyle ele geçirmek için kara operasyonu düzenledi. Rejim ve destekçileri bu çerçevede İdlib'in önemli ilçelerinin yanı sıra güneyi ve güneydoğusu, Hama'nın kuzey ve doğu kırsalı ile Halep'in güney ve batı kırsalında çok sayıda yerleşimi ele geçirdi.
Soçi mutabakatından bu yana rejim ve destekçilerinin İdlib'e saldırılarında 1800'den fazla sivil can verdi. Ocak 2019'dan bu yana göç edenlerin sayısı 1 milyon 942 bini buldu.
