ABD'nin geçtiğimiz ay Güney Çin Denizi'nde uçak gemileriyle düzenlediği tatbikat ve ABD Sağlık Bakanı Alex Azar'ın bu hafta Tayvan'a yaptığı ziyaret nedeniyle Washington'a tepkili olan Pekin, Doğu Asya'da askeri tatbikatları artırıyor.
Çin, dün sabah, Tayvan Boğazı’nda Ada ile Çin arasında, resmi olmayan ancak taraflarca büyük ölçüde deniz sınır hattı olarak kabul edilen "orta hattın" diğer tarafına savaş uçakları gönderdi.
Tayvan Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, Çinli uçakların Tayvan'ın kara konuşlu uçaksavar füzeleri tarafından izlendiği bildirildi.
Tayvan yönetimi ve ABD hükümetine göre, Çin ordusuna ait savaş uçakları 1999'dan bu yana, biri Mart 2019'da, biri bu yılın şubat ayında ve diğeri dün olmak üzere, orta hattı kasıtlı olarak üç kez geçti.
Çin Komünist Partisinin resmi yayın organlarından Global Times gazetesinin haberinde, Pekin yönetiminin hoşnutsuzluğunun, Azar'ın Tayvan ziyaretinden kaynaklandığı ifade edildi.
Haberde, "Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) operasyonu, ABD'nin, Çin-ABD ilişkilerinin diplomatik bir alt çizgisini kıran hareketine/hamlesine güçlü bir yanıt olarak görülüyor." ifadelerine yer verildi.
Çin Silah Kontrol ve Silahsızlanma Derneğinin kıdemli danışmanı Şü Guangyü'nun açıklamasına atıfta bulunulan haberde, "ABD daha da ileri giderse, Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), Tayvan adasının doğusunda ve Guam yakınlarında gerçek mühimmatlı füze tatbikatları da dahil olmak üzere daha fazla karşı önlem alabilir." denildi.
ABD'nin Hawai eyaletindeki ABD Hint-Pasifik Komutanlığı sözcüsü Binbaşı Randy Ready ise ABD ordusunun "gelecekte gerçekleşebilecek veya gerçekleşmeyecek varsayımsal tatbikatlar üzerinde spekülasyon yapmayacağını" belirtti.
Global Times'ın başka bir haberinde de "PLA, kara ve deniz kuvvetleri son haftalarda amfibik çıkarma ve deniz tatbikatlarında yoğunlaştırılmış programlara odaklandı ve bunu önümüzdeki haftalarda da yapmaya devam edecek." ifadelerine yer verildi.
Çin'in son tatbikatlarının, Güney Çin Denizi'ndeki Hainan eyaletinde sahte bir plaj saldırısı, Guangdong eyaletinde amfibik saldırı araçlarıyla deniz geçişi ve indirme, Fujian eyaletinde deniz geçişi saldırı tatbikatları ve Güney Çin Denizi üzerinde füze donanımlı bombardıman ve savaş uçakları uçuşlarını içerdiği kaydedildi.
Global Times'ın diğer bir haberinde de PLA'nın bu ve gelecek hafta için gerçek mühimmatlı tatbikat planları olduğu ve bu tatbikatların, Şanghay'ın güneyinde Çin'in doğu kıyısındaki bir ada olan Couşan açıklarında yapılacağı bilgisi yer aldı.
Haberde, "PLA'nın tatbikatları, ABD'nin Tayvan adası yakınında ve Güney Çin Denizi'ndeki sularda giderek daha sık görülen kışkırtıcı askeri faaliyetlerinin ortasında gerçekleşiyor." ifadesi kullanıldı.
Diğer taraftan, Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, geçen hafta Xinhua ajansına verdiği demeçte, Washington'ı bu yılın ilk yarısında Güney Çin Denizi üzerine 2 bin askeri uçak göndermekle suçladı. ABD Hint-Pasifik Komutanlığı sözcüsü Ready ise Wang'ın ABD uçuşlarının sayısı konusundaki iddiasını doğrulamadı.
Çin'den ziyarete tepki gelmişti
Pekin yönetimini 1979'dan bu yana Çin'in tek temsilcisi olarak tanıyan ABD, Azar'ı Tayvan'a gönderme kararıyla bölgeye onlarca yıl sonra Ada'ya en üst düzey resmi ziyaretini gerçekleştirdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, dün düzenlediği basın toplantısında, Tayvan konusunun ABD-Çin ilişkilerinde en önemli ve hassas konu olduğunu vurgulayarak, "Tek Çin ilkesi bu ilişkinin siyasi temelidir. ABD'nin adımı Tayvan konusundaki taahhütlerini ihlal etmiştir." demişti.
Çin ile ABD arasında diplomatik ilişkileri başlatan ortak bildirilerdeki Tayvan'la ilgili hükümleri hatırlatan Cao, Washington yönetimine "tek Çin" ilkesine bağlı kalarak ihtilaflı Ada ile her türlü alışveriş ve temastan kaçınma çağrısında bulunmuştu.
Tayvan'ın statüsü
Çin'de 1949'da Mao Zedong'un iktidara gelmesi üzerine Çan Kayşek ve bazı hükümet üyeleri Tayvan'a yerleşip, 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmiş, bu girişim Çin tarafından kabul edilmemişti.
