Filistinli altı çocuk annesi Falestin Nakhle fenalık geçiriyor. Oturma odasındayız ve az önce İsrail'in tutukladığı 12 yaşındaki oğlundan bir telefon geldi.
Yüzü sarardı; gözyaşlarından ıslanmış halde ve parmakları bir pençe gibi donmuş olarak. Oğlunun, annesiyle bir dakikadan az konuşmasına izin veriyorlar.
"Alo? Kerim? Sana neler oldu?"
"Henüz bir şey olmadı. Hala sorgu odasındayım"
Falestin, hattın diğer ucundaki yetkiliye "Hala 12 yaşındaki bir çocuğu mu sorguluyorlar?" diye soruyor.
"Yasa bu" diye yanıt veriyor. "Yasa bu."
"Yanında kimse var mı?"
"Ben yanındayım."
"18 yaşından küçük birini gözaltına alınca yanında babası ya da avukatı olması gerekiyor. 12 yaşındaki birini, bir çocuğu tek başınayken mi tutukluyorsunuz?"
"Durumu iyi. Size bilgi vereceğiz."
"Ne zaman serbest kalacak?"
Yetkili telefonu kapatıyor.
BİR HAFTADA TUTUKLANANLAR SERBEST BIRAKILANLARDAN FAZLA
Kerim, Gazze'deki ateşkesin ilk haftasında Batı Şeria'daki İsrail askerleri tarafından tutuklandı.
Yerel sivil toplum kuruluşu Filistinli Mahkumlar Kulübü, sona eren yedi günlük ateşkes boyunca Batı Şeria'da en az 260 Filistinlinin tutuklandığını söylüyor. BBC'nin temas ettiği İsrail makamları da bu sayıya itiraz etmedi.
Bu sayı, Gazze'deki geçici ateşkes sürecinde Hamas'ın serbest bıraktığı İsrailli rehineler karşılığında serbest bırakılan Filistinli tutuklulardan daha fazla.
Kerim'in yaşları 17 ila 25 arasında değişen dört ağabeyi de parmaklıklar ardında. Üçüne hala suçlama yöneltilmedi. Biriyse, sosyal medyada kışkırtma yapmak suçlamasıyla 15 ay hapis cezası aldı.
AKILLARINDAN BİLE GEÇMİYORDU
Ancak aile, en küçük çocuklarının tutuklanacağını akıllarından bile geçirmediklerini söylüyor. Kerim'in amcası, Msalam Ghawanmeh, o sabah onlarca İsrail askerinin, Ramallah'ın kuzeyindeki Celazon mülteci kampında bulunan evlerine zorla girdiklerini söylüyor.
Bir komşularının ikinci kattaki evinden gizlice çektiği ve teyit edilen videoda, silahlı askerlerin içeri girdikleri görülüyor.
'CARLO' SİLAHI
Baskın, Kerim'in 'Carlo' adı verilen ve genelde Filistin'deki küçük atölyelerde üretilen yarı otomatik bir silahla oynarken görüldüğü video nedeniyle yapılmıştı.
Kerim, ağabeyinin bir arkadaşının silahı bir zeytin ağacının altındaki çantada bulduğunu, silahla oynarken videolarını çektiklerini ve daha sonra polise teslim ettiklerini söylüyor.
Kerim'in babası oğlunu yakınlardaki bir İsrail yerleşiminde bulunan gözetim merkezine götürdü. Kısa bir sorgudan sonra serbest kalacağını umuyordu. Ancak Kerim, herhangi bir suçlama yöneltilmeden tutuklandı.
CELAZON MÜLTECİ KAMPI
Labirente benzeyen Celazon köyünde hiç tutuklanmamış ya da gözaltına alınmamış erkek ya da oğlan çocuğu bulmak zor.
Kısa bir sürüş mesafesinde, kampın dış çeperinde yeni inşa edilmiş bir evde 18 yaşındaki İlham Nahala oturma odasına girip, tepsinin üzerindeki baklava ve kakuleli Arap kahvesini ikram ediyor.
Komşuları eve dönüşünü kutlamak için ziyarete gelmiş.
İDARİ GÖZETİM
İlham herhangi bir dava ya da suçlama olmadan, idari gözetim diye bilinen kurallarla 14 ay boyunca tutuklu kaldı. Takasta serbest kalan Filistinlilerden biriydi. İsrail belgelerinde İlham'ın suçu 'yerel bölgenin güvenliğine zarar vermek' diye tanımlanıyor.
Nahala, üniversiteyi bitirip, aileye ait çelik atölyesi işine başlamayı dört gözle bekliyor, ancak yine tutuklanmaktan kaygılı. "Anneme söz verdim. Gece yarısından sonra dışarıda kalmayacağım ve İsrail askerlerini görürsem uzaklaşacağım" diyor.
CELAZON'DA EVE DÖNÜŞ
Celazon'da ise Kerim evine geri döndü. Aile rahatladı ama hala şoktalar. Kerim yorgun olsa da, morali iyi görünüyor. Boynundaki ve sağ bacağındaki pembe izleri gösteriyor. İtilip kakıldığını, tokatlandığını ve dövüldüğünü söylüyor.
"Büyüdüğümde, ağabeylerime yaptıkları gibi beni daha uzun süre tutacaklarından kaygılıyım" diyor.
İSRAİL ASKERLERİNİN VURDUĞU ÇOCUKLARIN VİDEOSUNU İZLETTİLER
Kerim yedi saat süren gözaltı sırasında, iki Filistinli çocuğun İsrail askerleri tarafından öldürülmesini gösteren güvenlik kamerası görüntülerinin izletildiğini söylüyor.
Taş atarsa, aynı akıbeti yaşayacağı uyarısı yapıldığını anlatıyor.
Aile, 2.000 İsrail şekeli (538 ABD doları) ödemelerinin istendiğini söylüyor ve bize bir para cezası makbuzu gösteriyorlar.
İNGİLİZCE BAĞIRDI: ONDAN NE İSTİYORSUNUZ?
Kerim'in amcası İngilizce "Joe Biden, Binyamin Netanyahu, 12 yaşındaki bir çocuktan ne istiyorsunuz" diye bağırıyor:
"12 yaşındaki bir çocuk için bu eve askerler girdi. Ondan ne istiyorsunuz? Ne yaptı ki? Sokakta oynuyordu. Annesine ihtiyacı var."
İsrailli sivil toplum kuruluşu HaMoked, bilgi edinme özgürlüğü yasası kapsamında İsrail Hapishane Hizmetleri'nden bilgi aldı.
Aralık 2023 itibarıyla İsrail hapishanelerinde 7 bin 677 'güvenlik' var. Serbest bırakılan tutuklulara karşın, geçen aya göre 713 kişilik bir artış demek bu.
İsrail, 2 bin 873 kişiyi de idari gözetim kapsamında, yargılamadan ve herhangi bir suçlama yöneltmeden tutuyor. İdari gözetim altında tutulanların sayısı geçen aya göre 800 kişi arttı.
İsrail'in gözetimi altındaki Filistinlilerin neredeyse yüzde 40'ı idari gözetimle tutuluyor.
Kynak: BBC Türkçe
