Nijer'deki darbenin ardından ülkeye yönelik dış müdahale tehdidine karşı bölge teyakkuzda. Cuntaya karşı Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ülkeleri, verdiği 10 günlük sürenin dolmasına rağmen askeri operasyon başlatmadı. ECOWAS ülkeleri, Nijer'de yeni bir yol haritası belirlemek üzere bugün Nijerya'nın başkenti Abuja'da tekrar bir araya gelecek. Tüm Afrikanın Dostları Derneği (TADD) Başkanı Dr. Bilgehan Güntekin, 26 Temmuz'da Nijer'de gerçekleşen darbeyi, bu darbeye Fransa ve uluslararası camianın tepkisini, Afrika'da son yıllarda gerçekleşen darbelerin değişen dinamiklerini AKŞAM'a anlattı.
FRANSA SÖMÜRÜYOR
Afrika'nın artık sömürüye 'hayır' dediğini aktaran Bilgehan Güntekin, Batı'nın Afrika'yı son 200 yıldır acımasızca sömürdüğünü ifade etti. Güntekin, "1960'tan sonra bu ülkeler özgürlüklerine kavuşmuş gibi gözükse de Frankofon ülkelerine baktığımızda 14 ülkenin parasını hala Fransa basıyor. Fransızlar o ülkelere gittiklerinde o paranın değeriyle oynayabiliyor. Fransa'nın bu işlerden yıllık ortalama geliri 440 milyar euro. Eski Fransa Cumhurbaşkanı Jack Chirak 'Afrika'yı çıkarırsanız Fransa kalmaz' demişti. Fransa; Çad, Nijer, Mali gibi sömürdüğü ülkelerin üzerinden adeta dozer gibi geçti" diye konuştu.
Bağımsızlığın sadece bir bayrak ve marşla olmadığını hatırlatan Güntekin, ekonomik bağımsızlığa da sahip olunması gerektiğini vurguladı. Güntekin, "Bu ülkeler kendi paralarını bile basamıyor anormal bir ekonomik denge var. Uranyum, altın, elmas bu kıtada çok var. Yüksel teknolojiye imkan sağlayan kobalt gibi kıymetli madenler de Afrika'dan çıkıyor yine petrol ve doğalgaz kaynaklarına rastlıyoruz ama bu insanlar hala fakir. Uganda'da bir öğretmenin aylık maaşı 70 dolar. 1.5 milyar nüfusun en az 500 milyonu temiz suya ulaşamıyor. Oysa Kongo'daki, Sudan'daki tarım alanları Afrika'ya yeter" bilgisini verdi.
AFRİKA'NIN DOSTUYUZ
Başkan Erdoğan'ın Afrika vizyonuna dikkat çeken Güntekin, Türkiye'nin Afrika Birliği'nin stratejik ortağı olduğunu, ticari ilişkilerimizin 3-5 milyar dolardan 35 milyara çıktığını hatırlattı. Türkiye'de bugün 60 bine yakın Afrikalı öğrencinin eğitim gördüğünü kaydeden Güntekin, "Bu çocuklar burada okurken dünyayı görüyor, belli bir şuurla yetişiyorlar. Türkiye'nin onların koşulsuz yanında olduklarını görüyor. TADD olarak bugüne kadar bine yakın öğrenciye burs sağladık. Burada yetişen Afrikalı öğrencilerin tamamı Türk dostu, burada farklı bir şekilde yetişiyorlar. Kendileri de Fransa ve Kanada'da okuyan Afrikalı öğrencilerden daha farklı baktıklarını söylüyor. Afrika'nın geleceği bu öğrenciler tarafından şekillenecek. Bu gençler yetişiyor ve bu gençler güçlü, geleceği parlak olan Afrika'yı onlar kılacaklar. Cin şişeden çıktı" şeklinde konuştu.
AFRİKALILAR, FRANSA'DAN ARTIK NEFRET EDİYOR
Afrika'daki gelişmeleri değerlendiren ANKASAM Uluslararası İlişkiler Uzmanı Göktuğ Çalışkan, kıtada başka ülkelerin de darbe tehdidiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekti. Çalışkan, "Nijer'deki darbe Sahel bölgesi ve daha geniş olarak Sahra-altı Afrika'daki diğer ülkelerde de böylesi bir darbe girişiminin yolunu açabilir. Afrikalılar artık Fransa'dan nefret ediyor. Fransız etkisi Batı Afrika'da oldukça azalacak" değerlendirmesinde bulundu.
NİJER'DEKİ TÜRKLER İÇİN ÖZEL UÇUŞ İZNİ
Türkiye, askeri darbe yönetimi tarafından hava sahası kapatılan Nijer'de bulunan Türk vatandaşlarını özel izinle gerçekleşen bir uçuşla İstanbul'a getirdi. İstisnai uçuş izniyle başkent Niamey'deki Uluslararası Diori Hamani Havalimanı'ndan yerel saatle 21.30'da havalanan TK635 sefer sayılı Airbus A330-200 tipi uçak, sabah saat 04.30 sularında İstanbul Havalimanı'na ulaştı. Büyük bir kısmı Türk vatandaşı olan 233 yolcu, pasaport kontrolünden geçip yurda giriş yaptı.
DEVLETİMİZ SAĞ OLSUN
Yurda dönen Türk vatandaşlarından Oktay Kutlu, bir seneyi aşkın süredir Nijer'de çalıştığını belirterek "Sağ olsunlar konsolosluğumuz, oradaki ve buradaki makamlarımızın hepsi çok yardımcı oldular, bize bu imkanı sağladılar geldik" dedi.
ELEKTRİK SORUNU VAR
Türkiye'ye dönmek için biletlerinin daha önce ertelendiğini belirten yolculardan Tuğyan Işık ise ülkede elektrik kesintisinden kaynaklı bazı sistemsel sorunların yaşandığını söyledi. Kendilerini Afrika'da bırakmayan yetkililere teşekkür eden Işık, "Devletimize ve yetkililerimize teşekkür ederiz. Muhtemelen özel izinle bu sefer yapılmış. Çünkü biletlerimizi devamlı erteliyorduk. En son özel izinle uçak gelince Orada Nijer, Nijerya'dan elektriği alıyor. Nijerya da elektriği kesince kendi iç elektrik ihtiyaçları çok kısıtlı. Günün 2-3 saati elektrik var, geri kalanında yok. İnternet ona bağlı, su ona bağlı. Sistemsel çok problemler yaşandı" diye konuştu.
