Esed rejimi ve İran destekli yabancı terörist gruplar ile askeri muhalif ve rejim karşıtı silahlı gruplar arasında İdlib'in güney ve doğusu ile Halep'in batı kırsalında bir aydan bu yana şiddetli çatışmalar yaşanıyor.
Çatışmalar ve muhaliflerin düzenledikleri karşı operasyonlar sonucunda rejim güçleri saflarında büyük zayiat yaşandı.
Muhalifler, son bir haftada Esed rejimine ait biri İdlib'in güneyinde, diğeri de Halep'in batı kırsalında 2 helikopteri düşürdü.
Diğer yandan, bu ayın ilk iki haftasında rejime ait 12 araç, 24 tank, 8 uçaksavar rampası, 2 hafif zırhlı araç, 3 zırhlı personel taşıyıcı (ZPT), 4 çok namlulu roketatar (ÇNRA), 2 insansız hava aracı (İHA) ve 2 adet iş makinası imha edildi, yüzlerce rejim unsuru etkisiz hale getirildi.
Aynı süre zarfında, muhaliflerin 5 tank, 3 ZPT, bir hafif zırhlı uçaksavar Şilka, bir iş makinası ve 106 milimetrelik top ele geçirdiği kaydedildi.
Son 24 saatte Rusya hava desteğini alan rejim güçleri, Halep'in batı kırsalında Kefer Naha, Mansura, Acil ve Uveycil köyleriyle Raşidin Şemaliyye ve Buhus İlmiyye bölgelerini ele geçirdi.
Astana anlaşmaları ve Soçi mutabakatına uymadılar
Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib, neredeyse iç savaşın başından bu yana muhaliflerin ve rejim karşıtı silahlı grupların kalesi niteliğinde bulunuyor. İç göçle nüfusu 4 milyona ulaşan İdlib'in merkezi, 2015'te muhaliflerin kontrolüne geçti. İdlib, rejimin en yoğun hedef aldığı bölgelerin başında geliyor.
Türkiye, Rusya ve İran'ın katıldığı, 4-5 Mayıs 2017'deki Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturuldu. Ancak rejim ve İran destekli teröristler, ateşkes ilanıyla durumun muhafaza edilmesinin kararlaştırıldığı 4 bölgeden 3'ünü Rusya'nın hava desteği sayesinde ele geçirdi ve İdlib'e yoğunlaştı.
Rejim güçlerinin eylül 2018'de askeri yığınağa hız vermesi üzerine Türkiye ve Rusya, 17 Eylül 2018'de ateşkesi güçlendirmek için Soçi'de ek mutabakata vardı. Saldırılarına kısa bir süre ara verdikten sonra yeniden başlayan rejim güçleri, Mayıs 2019'da bölgeyi tümüyle ele geçirmek için kara operasyonu düzenledi.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, 10 Mayıs 2019'da yaptığı açıklamada, rejim unsurlarının İdlib’in güneyine yönelik artan saldırı ve tacizlerinin 6 Mayıs’tan itibaren kara harekatına dönüştüğüne dikkati çekmişti. Rejim ve destekçileri bu tarihten itibaren, Kefrenbude, Han Şeyhun, Maraatinüman, Serakib gibi büyük ilçelerin yanı sıra İdlib'in güneyi ve güneydoğusu, Hama'nın kuzey ve doğu kırsalı ile Halep'in güney ve batı kırsalında çok sayıda yerleşimi yoğun topçu ve hava saldırıları neticesinde ele geçirdi.
Soçi mutabakatından bu yana rejim ve destekçilerinin İdlib'e saldırılarında 1800'den fazla sivil can verdi. Ocak 2019'dan bu yana ise Suriye-Türkiye sınırı yakınlarına göç edenlerin sayısı 1 milyon 794 bine ulaştı.
