Uluslararası Atom Enerjisi (UAEA) konferansı, iki ülke arasındaki gerginliğe sahne oldu.
Konferans, Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlendi.
Karşılıklı suçlamalar
64’üncüsü düzenlenen Genel Konferansa İran ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki karşılıklı suçlamalar damgasını vurdu.
Konferansta, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Rafael Mariano Grossi, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı yürütülen mücadeleye sağladıkları desteğe işaret etti.
UAEA Başkanı, nükleer enerji ve teknolojinin tarımdan sanayiye pek çok alanda mühim katkıları olduğunu bildirerek, üye ülkelerin bu alanlardaki çalışmalarını teşvik etmek amaçlı her türlü desteği vermeye devam edeceklerini söyledi.
Grossi, İran ile Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetleri ile ilgili de yaptığı açıklamada, geçtiğimiz ay İran’a yaptığı ziyaret çerçevesinde İran yönetimi ile sağladığı anlaşmanın önemine dikkat çekti.
Başkan Grossi, ek protokol çerçevesinde kurumca belirlenen iki tesise erişim sağlanması amacı ile yapılan anlaşmanın İran ile UAEA arasındaki iş birliği ve karşılıklı güveni artıracağını belirtti.
İran’a ağır suçlama
ABD Enerji Bakanı Dan Brouillette ise, yaptığı açıklamada, Kuzey Kore ve İran'ın nükleer programlarının tehdit arz ettiğini söyledi, dünyanın en büyük terörizm destekçisi olduğunu iddia ettiği İran'ın UAEA ile tamamlanmamış ve gönülsüz bir iş birliği geçmişi olduğunu öne sürdü.
"İran daha fazlasını yapmalı"
ABD'li Bakan, İran'ın güvence denetimi anlaşmasına hem zamanında hem de tam uyum sağlamak için çok daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi.
İran'dan ABD'ye tepki
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi ise ABD'ye tepki gösterdi. Salihi, ABD’nin Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesi ile diplomatik bir başarı olarak kabul edilen KOEP’in yarı çıkmaz bir duruma girdiğini ifade etti.
Salihi, söz konusu anlaşmanın korunmasının başta E3 ülkeleri (İngiltere, Almanya ve Fransa) olmak üzere tüm tarafların sorumluluğu altında olduğunu kaydetti.
UAEA'nın tarafsızlığının korunmasının mühimliğine dikkat çeken Salihi, İsrail’in güvence denetimi anlaşmasını kabul etmediğini ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na da taraf olmadığını anımsattı. Salihi, bu ülkenin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansınca tarafsız ve profesyonel şekilde değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
"İstikrarsızlık ve güvensizliğin ana kaynağı İsrail"
Salihi, İsrail'in bölgedeki istikrarsızlık ve güvensizliğin ana kaynağı ve uluslararası barış ve güvenliğe yönelik bir tehdit olduğunu, İsrail'in kitle imha silahları programından vazgeçmesi gerektiğini ve daha fazla gecikmeden, ön koşulsuz Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na katılması gerektiğini vurguladı.
"İş birliğine hazırız"
İran'ın iş birliği yapmaya hazır olduğunu belirten Salihi, bu amaçla, uluslararası alanda çıkarları için birleşip şu anki Amerika yönetiminin yıkıcı davranışlarına son vermekten başka çarenin olmadığını söyledi.
Video konferans yöntemi kullanıldı
Yeni tip koronavirüs önlemleri sebebi ile fiziki olarak az sayıda temsilcinin katıldığı konferansta, konuşmacıların büyük kısmı konuşmalarını video konferans yolu ile yaptı.
