Türkgün Ekonomi 15 yıl ve 3600 gün şartı! EYT'yi az farkla kaçırana kısmi emeklilik fırsatı

15 yıl ve 3600 gün şartı! EYT'yi az farkla kaçırana kısmi emeklilik fırsatı

Kısmi emeklilikte 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar emekli olabiliyor. Bunun için yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını buluyor. Aylık tutarı kök aylıkları ne olursa olsun 7.500 lira olacak.

EYT'yi az farkla kaçırana "kısmi emeklilik" formülü geliyor. Kısmi emekli olanlar da 7500 lira maaş alabilecek. Ayrıca primi yetmeyene 3600 gün formülüyle SSK'lı kadınlar 50, erkekler 55 yaşında emekli olabilecek. Emeklilikte yaşa takılanlar yasasından primi yetmeyip yararlanamayanlar için başka seçenekler de bulunuyor. Önümüzdeki günlerde emeklilik yaşının özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilmesi, esnafın emekliliği için gerekli prim gün sayısının düşürülmesi gibi yeni adımlar devreye girecek.

EYT yasasından primi yetmeyip yararlanamayanlar için başka seçenekler de bulunuyor. Önümüzdeki günlerde emeklilik yaşının özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilmesi, esnafın emekliliği için gerekli prim gün sayısının düşürülmesi gibi yeni adımlar devreye girmiş olacak. İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre EYT kapsamında olup da primi yetmeyenler kısmi emeklilik hakkından yararlanabilir. Kısmi emeklilikte 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabilecek.

KÖK MAAŞLAR DA ARTACAK

Bunun için yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını buluyor. Aylık tutarı sigorta başlangıcının 2000'den önce ve sonra olmasına göre değişiyor. Kısmi emeklilik hakkı kazananlar için de kök aylıkları ne olursa olsun alacakları aylık 7500 lira olacak. Temmuz ayında yeni zamla birlikte kök maaşlar da artacak.

Sabah'ın haberine göre, EYT'yi az farkla kaçıranların erken emeklilik konusunda merak ettiği bazı soruların yanıtları şöyle:

1- Kısmi emekli (yaşlı) aylığına hak kazanma şartları nelerdir?

Kısmi emeklilik, belli bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınıyor. Yaş haddi işe başlama tarihi, çalışılan statüye göre değişiyor. Buna göre, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar 15 yıl, 3600 günü dolduğunda 50-60 arası değişen yaşı doldurduğunda emekli olabilir. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanların 4500 günü tamamlaması gerekiyor

İlk defa çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlayan SSK'lılar 25 yıl sigortalılık 4500 prim günü doldurduğunda kadın 58 erkek de 60 yaşında emekli aylığı alabilir. Mayıs 2008'den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak 2036'ya kadar 5400 güne tamamlaması koşuluyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanabiliyor.

2-1978 doğumlu bir kadın çalışan Nisan 1997'de ilk defa sigorta primi ödemiş ve Ocak 2010'da 36000 prim dününü doldurmuştur. Kısmi olarak ne zaman emekli olabilir?

9 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlangıç sigortası olan kadınlar; 15 yıl, 3600 prim günü ve 50 yaşını tamamlamak suretiyle emekli olabilir. 3600 gün prim ödeme sayısını 24 Mayıs 2008-23 Mayıs 2011 tarihleri arasında doldurduğu için 15 yıllık sigorta süresi ve yaş şartını 25 Mayıs 20211 tarihinden sonra yerine getireceği için kısmi olarak 58 yaşında emekliliğe hak kazanır.

Sigortalıların kısmi yaşlılık aylağına hak kazanacağı kademeli yaş haddi,( kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş, 15 yıl çalışma süresi 3600 prim gün sayısı) hangisi en son sağlandıysa bunun sağlandığı tarihe göre emeklilik hesabı yapılıyor.

3- Kimler 3600 prim günüyle emekli olabilir, aylıklar normal emeklilerden çok mu düşük?

İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre 8 Eylül 1981'den önce işe başlayan kadınlarla 8 Eylül 1976'dan önce işe başlayan erkekler 15 yıl sigorta süresi, 3600 günü tamamlayarak emekli olabilir. Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre 23 Mayıs 2002'de 15 yılkı sigortalılık süresini dolduran kadınlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa 3600 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir.

Normal şartlarda emekli olup elde edilecek aylıktan yüzde 25-30 daha düşük oluyor. En düşük emekli aylıkları 7500 lira yükseldiği için bağlanan aylık düşük de olsa bu tutarda bir gelir söz konusu olacak.

4- Hangi sigortalılar daha kolay şartlar ile yaşlılık aylığına hak kazanır?

Çalışmaya başladığı tarihten önce malul olanlar, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma gücü kaybı olanlar, maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı tespit edilenler, özel olarak korunmakta ve bu sigortalıların daha kolay şartlarda emekli olabilmelerine imkân tanınıyor.

5- Emekliyim tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladım. İşten ayrıldığımda emekli aylığım tekrar nasıl bağlanır?

Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak yeni aylık başlangıç tarihi itibarıyla bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşur.

6- Yaşlılık toptan ödemesinin koşulları nelerdir?

Sosyal güvenlik sistemine ödenen primler emekli olmaya, aylık bağlanmasına yeterli değilse yaşlılık toptan ödemesi ile primler iade alınabiliyor.

Bu ödemeden yararlanabilmek için kadınların 58, erkeklerin de 60 yaşını doldurması gerekiyor.

Örneğin 7 bin prim günüyle 60 yaşında emekli olacak bir erkek çalışanın sadece 2 bin prim günü varsa bunu geri alabilir.

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *
Türkgün Gündem Uzmanlar rahatlatan haberi verdi: Bu yaz rekor sıcak yok

Uzmanlar rahatlatan haberi verdi: Bu yaz rekor sıcak yok

Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, bu yıl yaşanan aşırı sıcak bahar mevsiminin ardından 2025 yazında yeni bir sıcaklık rekoru beklenmediğini belirtti. Kurnaz, 2025’in muhtemelen 2023 ve 2024'ün ardından kayıtlara geçen en sıcak üçüncü yıl olacağını ifade etti.

KAYNAK: AA

Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin verilerine göre, geçen ay küresel ortalama yüzey hava sıcaklığı 15,79 derece olarak ölçüldü. Bu değer, 1991-2020 Mayıs ortalamasının 0,53 derece üzerinde gerçekleşerek tarihte kaydedilen en sıcak ikinci mayıs ayı oldu. Geçtiğimiz ay, rekorun kırıldığı Mayıs 2024’ten 0,12 derece daha serin, 2020’de kaydedilen en sıcak üçüncü mayıstan ise 0,06 derece daha sıcak geçti.

Geçen mayıs ayında sıcaklığın sanayi öncesi dönem ortalamasının 1,4 derece üzerinde ölçülmesiyle, küresel sıcaklığın söz konusu dönem ortalamasının 1,5 derece üzerinde seyrettiği son 22 aylık süreç son bulmuş oldu.

Mart-mayıs aylarını kapsayan 2025 yılı ilkbaharında ise küresel ortalama sıcaklık, 1991-2020 ortalamasının 0,59 derece üzerine çıkarak kayıtlardaki en yüksek ikinci değere ulaştı.

Geçen mayıs ayında ortalama deniz yüzeyi sıcaklığı ise Mayıs 2024 değerinin 0,14 derece altında kalarak 20,79 derece ölçüldü ve mayıs ayında kaydedilen en yüksek ikinci deniz sıcaklığı oldu.

Mayıs ayı, Türkiye'ye kuraklık getirdi

Mayıs ayında Kuzey ve Orta Avrupa'nın büyük kısmı ile Rusya, Ukrayna ve Türkiye'nin güney bölgeleri ortalamanın üzerinde kurak geçti. Bahar döneminde kuzeybatı Avrupa'nın bazı bölgelerinde 1979'dan bu yana en düşük yağış ve toprak nem seviyeleri görüldü. Avrupa'da devam eden kuraklık, kayıtların tutulmaya başlandığı 1992'den bu yana en düşük bahar nehir akışına yol açtı.

Arktik deniz buzullarının kapladığı alan, ortalamanın yüzde 2 altında kalarak 47 yıllık uydu kayıtlarına göre mayıs ayındaki en düşük 9. aylık deniz buzul alanı oldu. Antarktika'da deniz buzunun kapladığı alan, ortalamanın yüzde 9 altında kaldı ve bu, mayıs ayı için kaydedilen en düşük 5. değer oldu.

İlkbahar sıcaklık verileri ve yaz öngörülerine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Levent Kurnaz, 2025'in başından mayısın sonuna kadarki süreçte 35 günün tarihteki en sıcak gün olarak kayıtlara geçtiğini söyledi.

Geçen yıla kıyasla daha serin bir sene geçiyor

Kurnaz, geçen yıl bahar mevsiminin bu yıla kıyasla 0,1 derece daha sıcak geçtiğini, böylelikle 2025 bahar mevsiminin en sıcak ikinci bahar dönemi olduğunu belirtti.

Yaz mevsiminde küresel olarak en sıcak gün yaşanmasının çok düşük bir ihtimal olduğunu ifade eden Kurnaz, "Mart, nisan ve mayıs aylarına baktığımızda 2024'ün ardından yaşadığımız en sıcak ikinci sene oluyor ama mayıs ayının 20'sinden sonra 2024 ile olan fark gittikçe açıldı." dedi.

Dünyaya kıyasla Türkiye'de nisan ayında serin havanın hakim olduğunu, ciddi don olaylarıyla karşılaşıldığını hatırlatan Kurnaz, bu nedenle vatandaşların çok sıcak bir dönem geçirmiş gibi hissetmediklerini kaydetti.

Kurnaz, dünya geneline bakıldığında en sıcak ikinci senenin içinde bulunulduğunu söyledi.

Geçen mayıs ayının başında sıcaklıkların yüksek olduğu günler yaşandığını, 10-15 Mayıs tarihlerinde birkaç günün 2024'e kıyasla en sıcak günler olarak ölçüldüğünü anlatan Kurnaz ancak mayısın sonlarına doğru sıcaklıkların 2024'ün gerisinde kaldığını dile getirdi.

“2024 ve 2023'e kıyasla üçüncü en sıcak yıl olacak”

Yaz dönemi sıcaklıklarının 2023 ve 2024'teki kadar yüksek olmayacağı tahminini paylaşan Kurnaz, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Çok büyük ihtimalle bu sene en sıcak yazı yaşamayız. Yine çok büyük ihtimalle bu sene çok ciddi bir sıcaklık rekoru kırmayız hem ülkemizde hem küresel olarak ama bizim her sene olmaz dediğimiz şeyler de gittikçe başımıza gelmeye başladı. Bunun arkasındaki sebep, tabii hep konuşuyoruz, El Nino'nun bitmiş olması. Şu anda dünyada El Nino gibi bir sıcaklık baskısı olmamasından dolayı 2025, nispeten daha serin bir sene olacak. Bunu duyduğunuzda lütfen, 'Serin bir sene olacak' şeklinde algılamayın, 2024 ve 2023'e kıyasla üçüncü en sıcak yıl olacak yani beşinci, onuncu en sıcak sene olmayacak ya da serin bir sene olmayacak."

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *