Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, 2019’da son dört toplantısında güçlü indirimle birlikte faizi 12 puan aşağı çekti. Ocak 2019’da yüzde 24 olan politika faizi yıl sonunda yüzde 12’ye geriledi. Yine ocak başında 19,87 olan gösterge faiz yıl sonunda yüzde 10,99 seviyesine geriledi. Dolar kuru ise 5,96 TL seviyesinde.
Düşen faizlerin getirdiği bir iyileşme sürecindeyiz. Ancak kur kaynaklı sorunlar devam ediyor. Dalgalanmalar yaşansa da kurun 200 günlük ortalaması olan 5,70 TL’nin altında kalıcı bir hareket sergilemesi zor görünüyor. Faizle mücadele edilirken kurun gözden kaçırılmaması dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli husus.
Milliyet'in haberine göre Borsada son 10 ve 20 yılda piyasa değeri en hızlı büyüyen 11 sektör bulunuyor. Sanayi, metal eşya, metal ana, ticaret, ulaştırma, teknoloji, gayrimenkul yatırım ortaklığı, faktoring, madencilik, tekstil, ve turizm bunlar arasında yer alıyor. Bu sektörler içerisinde hiç kuşku yok ki en fazla dikkat çeken madencilik oldu. Aynı süre içinde gayrimenkul sektöründeki hacimsel büyüme dikkat çekerken yan sektörlerdeki büyümeleri de beraberinde getirdi. İnşaat, cam, çimento büyüyen diğer sektörler arasında yer aldı.
Borsada yer alan mali sektör firmaları son 20 yılda büyümekle birlikte geçen 10 yıl içerisinde piyasa değerinde dolar bazında ciddi ivme kaybetti. 2009 yılında borsada bulunan mali sektör firmalarının piyasa değeri toplamı 114 milyar 966 milyon dolarken 2019 yılına gelindiğinde bu rakam 87 milyar 908 milyon dolara geriledi. Sektörde 10 yıl içerisinde yüzde 23,5 değer kaybı yaşanırken bunda en büyük pay bankalarındı. Borsadaki banka sektörünün piyasa değeri son 10 yılda dolar bazında yüzde 34 azaldı. 2020 yılına gelindiğindeyse sektörün 2019’da azalan kârlılıklarının yeniden artması bekleniyor.
Bankacılık sektörü bu yılı, 2018’de çok sert gerçekleşen kurdaki artışın yarattığı tahribatın etkilerini yöneterek geçirdi. Yaşanan sıkıntı sektörün genel olarak kârlılığını geriletirken bu durum kamu bankalarında daha belirgin şekilde gözlendi. 2020 yılında iyileşen verilerle birlikte bankaların karlılığında da artış beklenmeli.
Gerek sektör gerekse borsa için en önemli konu ise Halkbank ile ilgili ABD’de görülmekte olan davadaki gelişmeler olacak. Halkbank’a verilecek cezanın boyutuna göre sektör hisselerinin yönüne etkileyecek. Haziran 2020’den önce karar çıkması beklenmeyen davada bir ceza çıksa dahi genel beklenti bunun hisselerde aşağı yönde bir tepkiyi tetikleyecek boyutta olmayacağı yönünde.
Ulaştırma sektöründeki şirketlerin son 20 ve 10 yıldaki piyasa değerleri yükseldi. Sektördeki 6,2 milyar dolarlık piyasa değerinin 3,2 milyar dolarını Türk Hava Yolları oluştururken 1,4 milyar doları Pegasus’a ait bulunuyor. Sektörün büyük aktörü Türk Hava Yolları artan kapasitesi ve kar artış beklentileri ile yatırımcıların yakın takibinde. Karlılık beklentisi ve fiyat/kazanç oranlarının 10’un altında olması her iki şirketin de hisse senetlerinin izlenmesine neden oluyor.
Faiz ve kurlardaki yüksek seyir nedeniyle zayıf yurtiçi talep bu yıl gayrimenkul sektörünü baskıladı. Şimdi dipten dönen ekonomik veriler, sektörde satış ve karlılığı artıracak. Satışlarda geçen hazirana göre iki katı artış var. Bunda kamu bankalarının öncülüğünde konut kredilerinde gözlenen düşüş etkili olmakta.
Bankaların kredilerdeki faiz indirimini sürdürmesi halinde konuta yönelimin 2020’de de devam etmesi mümkün olabilecek. Merkez Bankası’nın 2020 yılında politika faizlerindeki düşüşe devam etmesi bekleniyor. Bu durum başta konut kredileri olmak üzere diğer sektör kredilerinde de faiz indirimlerini getirecektir.
Borsadaki teknoloji şirketleri son 20 yılda ve son 10 yılda piyasa değerlerini artırdı. Sektörde piyasa değeri en yüksek şirket Aselsan. 3,7 milyar dolarlık piyasa değerine sahip olan Aselsan’ı, 239 milyon dolar ile Logo, 141 milyon dolar ile Netaş izliyor. Geçtiğimiz ekim ayında devreye giren yeni düzenleme ile 5 milyon TL’nin üzerinde yıllık ciro yaratan şirketler Temmuz 2020’den itibaren kağıt faturadan e-faturaya geçmeleri gerekiyor. Daha önceki alt limit 10 milyon TL idi. Sektörde en fazla Logo’nun bundan olumlu yönde etkilenmesi bekleniyor. Öte yandan her sektörde yerlilik oranının artması konusunda bir çalışma var. Teknoloji şirketleri de yerli ve milli ürünlerin geliştirilmesinde talep görmeye devam edecek.
