Şayet bir dünya savaşı başlamazsa, küresel finans sisteminde Amerikan egemenliğine son verecek deprem adım adım yaklaşıyor. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ülkelerinin oluşturduğu BRICS platformu ABD Doları'na mahkûm olmak istemeyenler için alternatif para birimi ve SWIFT yerine kullanılacak uluslararası dolaşım sistemini devreye sokmaya hazırlanıyor.
Para birimini gelişmekte olan ülkelere karşı silah olarak kullanan Washington için alarm zilleri artık iyice yaklaştı. Zira dünya nüfusunun yüzde 40'tan fazlasına sahip BRICS, bünyesine Suudi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Mısır, Bahreyn, Arjantin ve Endonezya'yı da dahil edecek.
BRICS'e katılmayı bekleyen ülkelerin sayısı 19'a ulaştı. Bu ülkeler birliğe dahil olma yolunda resmi başvuruyu yaptı. Genişlemeyle birlikte BRICS, dünyanın en gelişmiş 7 ülkesini içinde barındıran G7 topluluğunu geçerek liderliğe oturacak.
BRICS ülkelerinin liderleri, birliğe katılmak isteyen ülkelerin başvurusunu değerlendirmek üzere haziran Güney Afrika'da toplanmayı planlıyor. Bunu ağustos ayında yeni para birimi ve finansal dolaşım sisteminin açıklanacağı geniş kapsamlı zirve izleyecek.
Tek kutuplu dünya sisteminden kurtularak finansal hareket serbestisi kazanmak isteyen ülkelerin meydana getirdiği harita, ABD-Avrupa merkezli finansal hegemonyanın sona ermekte olduğunu gözler önüne seriyor.
Uzmanlar, para birimini 1971 yılından beri değerli maden ve altına endekslemeksizin petro-dolar tahakkümüyle sınırsız ölçekte para basan ABD'nin tahtının sallanmakta olduğu konusunda hemfikir.
Uluslararası Para Fonu IMF'den yapılan tahminlere göre, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin, en geç 2028 yılına dek küresel ekonomide liderliğe oturacak. 120'yi aşkın ülkenin en büyük ticaret ortağı Çin, pek çok ülke ile alışverişini yerel para birimleri üzerinden yapıyor.
Öte yandan ülkelerin merkez bankalarında döviz rezervlerinin yüzde 55'ten fazlasını hâlâ ABD Doları oluşturuyor. Aynı zamanda dünya nüfusunun yüzde 70'inin günlük işlemlerde dolar kullandığı sanılıyor. ABD Doları henüz yeryüzünde en çok işlem gören para birimi olsa da bu durum hızla tersine dönebilir.
Devrim niteliğindeki gelişmeler konusunda bir analiz yayınlayan Foreign Policy dergisi, açıklanacak yeni para biriminin BRICS ülkelerinde rezerv para olarak belirlenmesi halinde bile bunun ABD Doları'na büyük darbe olacağını belirtiyor.
YENİ PARA BİRİMİNİN ADI 'BRİÇ' OLSUN
"BRICS Para Birimi Doların Hakimiyetini Sarsabilir" başlığıyla yayınladığı analizde Joseph W. Sullivan şu ifadeleri kullanıyor:
Varsayımsal para birimine 'briç' ismini verelim. BRICS'in ticaret için sadece briç kullandığını hayal etmek gerçekçi mi? Evet. BRICS ülkeleri ithalat faturalarının tamamını kendileri finanse edebilirler. 2022'de bir bütün olarak BRICS, bütçe fazlası olarak da bilinen 387 milyar dolarlık ticaret fazlası verdi. Bu durum çoğunlukla Çin sayesinde gerçekleşti.
BRICS topluluğu uluslararası ticarette dünyanın diğer para birliklerini atlatan bir kendi kendine yeterlilik düzeyine ulaşmaya hazır durumda. BRICS para birliği, daha öncekilerden farklı olarak, ortak bölgesel sınırlarla birleşmiş ülkeler arasında olmayacağından, üyeleri muhtemelen mevcut herhangi bir para birliğinden daha geniş bir mal yelpazesi üretebilecektir.
ÜLKELER DİĞER ÜLKELERİ SÜRÜKLEYECEK
BRICS'in birbiriyle ticaret yapmasının dışında bir avantajı daha var: BRICS grubunun her bir üyesi kendi bölgesinde ekonomik olarak 'ağır top' olduğundan, dünyanın dört bir yanındaki ülkeler muhtemelen briç parasıyla iş yapmaya istekli olacaktır.
Briçin rezerv para birimi olarak doların yerini alması için, bu paranın ticaret için kullanılmadığında da güvenli varlıklara sahip olması gerekir. Briçin bunlara sahip olduğunu düşünmek gerçekçi mi? Evet... Çünkü briç cinsinden ifade edilen varlıklar onları yabancı yatırımcılar için alışılmadık derecede çekici kılacak özelliklere sahip olacak.
BRICS PARASI ALTIN VE NTE'YE ENDESKLİ
BRICS'in yeni para birimini altın ve nadir toprak elementleri gibi gerçek değeri olan metallerle desteklemeyi planladığı biliniyor. Bu yönüyle briç cinsinden faiz ödeyen varlıklar, faiz ödeyen altına benzeyecek. Bu alışılmadık bir özellik. Hem tahvillerin faiz getiren özelliğini hem de altının çeşitlendirme özelliklerini isteyen yatırımcılar için briç, varlıkları cazip hale getirebilecek bir değişim aracı olacak.
Doların saltanatı muhtemelen bir gecede sona ermeyecek ancak briç, doların hakimiyetini yavaş yavaş erozyona uğratacaktır.
