Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ekonomiye ilişkin önemli açıklamalarda bulunuyor. Bakan Nebati, Orta Gelirliye Konut Projesi'nin detaylarını paylaşarak, "Son hazırlıklarımızı yaptık. Oldukça güçlü bir kampanya olacak. Kredi faiz oranı yüzde 1'in altında olacağını söyleyeyim" ifadelerini kullandı.
Bakan Nebati'nin açıklamaları şöyle:
Aralık ayından itibaren enflasyon düşecek diye ısraren her programda söyleyerek aslında beklentilerin hesabın buna göre oluşturulması için söylemlerde bulundum. Geçen yıl kur atağı yaşadık. 20 Aralık'a kadar gelen kur atağı, KKM açıklanmasıyla birlikte fiyatların normalleşmeye başladığı, talebin daha makul seviyeye geldiği dönemi yaşadık.
"RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI ENFLASYONA BASKI YAPTI"
Türkiye'deki enflasyonun temel sebeplerinden biri Döviz fiyatlarındaki artıştır. Enflasyonla mücadelede bu alanın rekabet edilebilir kur seviyesi, öngörülebilirliğin artırıldığı sürece odaklanmaktı. 2022'de döviz kurlarındaki artış enflasyonun altında kalarak gelmesi gerektiği seviyelere geldi. Emtia fiyatlar. Net enerji ithalatçısıyız. Enerjideki artışın enflasyon üzerindeki katkısı yüksek. 2020'de 28 milyar Dolar, 2021'de 51, geçen yıl 100 milyar dolara koşan enerji ithalatında bulunmuşuz. Bunun tuzu biberi savaş oldu. Rusya-Ukrayna savaşı ülkemizde enflasyona baskı yaptı. Enflasyonla mücadelede sert, katı yol yürümektense enflasyonla mücadele ederken büyümeden taviz vermeden, fabrikaların susmadığı hedef ortaya koyduğumuz için yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari açığın azaltılması. Bu model çerçevesi içinde 6 ay sonra yaza gelince enflasyonda ciddi toparlanma göreceğimizi ifade etmiştim. Dünyadaki fiyatlarda stabil hale gelme durumu varken malum Türkiye'de gıda fiyatlarının düştüğü dönemde Haziran ayından itibaren belli seviyenin altına düşeceğini söylemiştim. Çok tepki aldık, çünkü savaş çıktı, enerji fiyatları pik yaptı. Bu da enflasyonun şiddetli şekilde yükselmesine neden oldu. Pik yapan enerji fiyatlarının yıl sonuna doğru düşeceğini, enflasyonla yaşamanın iyi bir şey olmadığının toplum tarafından anlaşılması, enflasyonun yakıcı ortamının ortadan kaldırılmasının lehe olacağı hava oluştu. Önce baz etkisiyle dedim. Enflasyon oranlarında baz etkisinden ziyade, yükseliş trendinin kırıldığı, normalleşmeye gidildiği, ÜFE'de görülen negatif enflasyonun, 18'lik enflasyonun Aralık ayında öngörülebilirliği artıran sonuç olarak ortaya çıktı.
Çok yönlü hareket etmemiz ve beklentileri de ona göre oluşturmamız lazım. Aslında 2022 yılı boyunca çok ciddi şekilde mücadele ettiğimizi, bütçede makro ekonomik olarak hangi mali politikalarla tedbirler alınacağına ilişkin neler yaptığımızı göstermesi açısından çok önemli. Mevcut fiyatların içselleştirildiği, bunun üzerine gelecek artışların kabul edilemeyeceği konusunda ataleti kırdığımızı göstermesi konusunda çok önemli. Market ya da herhangi bir yere gittiğimizde üretici ya da satıcının fiyat artışlarını çift haneleri kabul edilemeyeceğini, kamu tarafından da doğru görülemeyeceğini görmüş olacaklar. Dış koşullar, özellikle dışarıdaki fiyatların düşmüş olması, dışarıdan da enflasyon ithal etmeyeceğimiz anlamına geliyor.
"TÜİK ÇOK GÜÇLÜ BİR KURUM"
Fiyatların belli bir süre artırılmayacağı, sabitlenmesi için çağrıda bulunuyorum. Sabit gelirli, dar gelirli fark etmez. Enflasyonun zaman içinde toplumun tamamına ve ülke ekonomisine zarar verdiğinin iyi anlaşılıyor olması çok iyi. Marketler başta olmak üzere Ticaret, Sanayi, Enerji bakanımızla el ele vererek kış aylarının bahara kadar şöyle bir beklediğimiz oranlarda gitmesiyle bu enflasyonun belini kırdık. Çok daha rahat ederiz diye düşünüyorum. Kurumlarımıza haksızlık yapıyoruz. TÜİK çok güçlü bir kurum. BDDK, SPK, BİST'ine kadar. Bu kurumlarımızı el üstünde tutmak lazım. Çok düzgün işler yapan, şeffaflıktan uzak durmamış kurumlar. Bir kurum TÜİK'in açıkladığı gün açıklama yapıyor. Bu Türkiye'ye bir haksızlık, TÜİK'e de haksızlık. TÜİK'te 4 bin çalışan var. Her ay 81 ilden 225 ilçesinden 27 bin 261 işyeri ve 4274 konuttan 409 maddede 904 madde içinde yaklaşık 560 bin 392 adet fiyat derliyor. TÜİK bunu her ay yapıyor bunu da 4000 çalışanıyla yapıyor. TÜİK bunları yaparken akredite. Eurostat tarafından akredite edilmiş ve sürekli takdir alan kurum. Sayıları çift haneli olmayan birileri çıkıyor, enflasyonla ilgili çalışma yaptık diyor. Muhalefetin düştüğü duruma üzülüyorum. Yol ve yöntemler belli değil. Akademik unvanı olan insanlar tarafından ilan ediliyor. Türk bilim dünyasının düştüğü durum açısından üzülüyorum. Siz çıkın deyin ki 4 hocayla anlaştım her ay enflasyon açıklayacağım. Her ay kafanıza göre internet ortamında fiyat da alırsınız dersiniz ki enflasyon şudur.
Bir tarafta 4 bin kişinin çalıştığı bir kurum, bir tarafta 10 kişi olmayan kişinin çalıştığı fiyat değerlemesinin yapıldığı bir durum var. Böyle bir şey olamaz. Bu tür rakamlarda kimse kendi kafasına göre enflasyon ve veri açıklayamaz. Çıkıp Türkiye'de biri şu kadar Covid hastası var derse ne kadar gerçekçi olabilir. Bu da öyle. Bu kurumu kimse yıpratmasın. TÜİK muhalefetin hedefinde. Çok çalışmak zorundalar. Doğru yapmak için kılı kırk yarıyorlar. Ben bu arkadaşlarımıza haksızlığı kabul etmiyorum.
"ENFLASYONU ÇÖZDÜK, ÇÖZECEĞİZ"
Memur ve emeklilerin maaşları yasayla yılda 2 defa güncellenmek üzere garanti altına alınmış. Enflasyon altında ezilmeleri mümkün değil. Ocak ayında 8 puanlık katkı var, Temmuz ayında 6 puanlık katkı var. Bugün açıklanan enflasyon, yüzde 25'e çekildi. 6 aylık artış ama. Önümüzdeki Temmuz ayında 6 puan gelecek, enflasyonun altında kalırsa enflasyon farkı kadar da gelecek. SSK emekli aylığı şu andaki artışlarla 5409 liraya çıkıyor. Bunu yüzde 25'le yaptığımızda 5759 lira. Memur emekli aylığı, 7597 liralık fark alacak. Asgari ücrete yılda bir defa yapılıyor. Geçen yıl çalışanlarımızı korumak için asgari ücrete zam yapıldı. Şu an asgari ücretliye yine zam yapıldı. Enflasyonu çözdük, çözeceğiz. Biz geçen yıl yüksek enflasyondan dolayı bu artışı yaptık. Yüksek enflasyon devresini kapattık artık.
"BÜTÇE DİSİPLİNİNDEN TAVİZ VERMEDİK"
3600 ek gösterge çıktı. Taşeron çalışanların problemi çözüldü. Sözleşmeli personelin bugün töreni vardı. Hazine ve Maliye bakanlığındaki tüm bürokratlara teşekkür ediyorum. Enflasyon çok yüksek gittiği bir dönemde arkadaşlarla dedik ki EYT çok konuşuluyor. Tedbir alalım dedim. Bu tedbiri sessiz sedasız şekilde etki analizlerini yaparak hesabımızı yaptık. Ek olarak gelebilecek yükümlülükler gelebilir tedbirini alalım dedim. Övündüğümüz bir şey var. Bütçe disiplininden taviz vermedik, vermeyiz. Türkiye Cumhuriyeti tüm göstergelerde pozitif ayrıştı. 2022 yılında enflasyon hariç, hiç kimse çıkıp Türkiye'de makroekonomik göstergelerin herhangi birisinde olumsuz bir şey var diyemez. Biz 2022'yi çok iyi kapattık. Bütçe gerçekleşmelerimizi ayın 16'sında ilan edeceğiz. Seçimin Haziran ayında olacağını ve baskı altında kalabileceğimizi düşünerek tedbirlerimizi aldık. Bugünkü artışı da Sayın Cumhurbaşkanımız müjde olarak verdi. Temmuz ayında da tekrar artış olduğunda beklentilerin karşılandığını göreceğiz. EYT'nin 2023 bütçesinde etkisi olmayacak.
"KONUTTA GÜÇLÜ BİR KAMPANYA OLACAK"
Yarın Murat beyle saat 10'da açıklamamız olacak. Son hazırlıklarımızı yaptık. Kredi faiz oranı yüzde 1'in altında olacağını söyleyeyim. Tedbir alıyoruz fiyat artışlarıyla ilgili. Amacımız konut edinimini sağlamak. Haftaya açıklayacağımız KGF paketimiz var. Bir tanesi de konut üretimine yönelik desteklemeler. Oldukça güçlü bir kampanya olacak. Hiçbir şekilde fiyat artışlarını son birkaç aydır gerek internet gerek sahadaki elemanlarımız üzerinden fiyat tespiti yaptık. Fiyatlama yoluna giden olursa incinir. Tedbirimizi aldık.
ÖTV İNDİRİMİ OLACAK MI?
Kim yayıyor anlamış değilim. Otomotiv piyasası şu anda iyi. Arzda sıkıntı var. Konutta yüzde 25 sınırı Temmuz ayına kadar devam edecek.
SEÇİM SONRASI TÜRKİYE EKONOMİ MODELİ DEVAM EDECEK Mİ?
Türkiye'nin bir modeli. Türkiye kendi özgün modelini hak edecek bir ülke. Boşuna 'Türkiye Yüzyılı' demedik. Bu bir meydan okumadır ekonomide. Bütün modellerde olduğu gibi kanıksamak olabilir. İlan ettiğimiz 20 gün 3.5 kilo verdim. Teorik altyapısını oluşturduk. Modele dönüştürdük. Etki analizleri yapıldı. Otomobilin direksiyonunu çevirdiğiniz anda döner. Tekne kullanıcısıysanız dönüşü sağlayabilmem için dümeni buradan kırmam lazım. Mesafe hesabı yapmam lazım. Hızımı, rüzgarı, şiddetini, dalganın yönünü, şiddetini, akıntı hesap etmem lazım. Unutmamınız gereken bir şey var. Ekonomideki adımın belli bir süre sonra sonuç çıkaracağını bilmeniz lazım. Model henüz 1 yıllıkken etkenler dışında bütün göstergelerde başarı elde etmiş bir model. Seçimden sonra da devam edecek bir model. Sayın Cumhurbaşkanımız bu modele inanmış. Seçimden sonra herhangi bir adım atış olmaz.
SEÇİM SONRASI TÜRKİYE EKONOMİ MODELİ DEVAM EDECEK Mİ?
Türkiye'nin bir modeli. Türkiye kendi özgün modelini hak edecek bir ülke. Boşuna 'Türkiye Yüzyılı' demedik. Bu bir meydan okumadır ekonomide. Bütün modellerde olduğu gibi kanıksamak olabilir. İlan ettiğimiz 20 gün 3.5 kilo verdim. Teorik altyapısını oluşturduk. Modele dönüştürdük. Etki analizleri yapıldı. Otomobilin direksiyonunu çevirdiğiniz anda döner. Tekne kullanıcısıysanız dönüşü sağlayabilmem için dümeni buradan kırmam lazım. Mesafe hesabı yapmam lazım. Hızımı, rüzgarı, şiddetini, dalganın yönünü, şiddetini, akıntı hesap etmem lazım. Unutmamınız gereken bir şey var. Ekonomideki adımın belli bir süre sonra sonuç çıkaracağını bilmeniz lazım. Model henüz 1 yıllıkken etkenler dışında bütün göstergelerde başarı elde etmiş bir model. Seçimden sonra da devam edecek bir model. Sayın Cumhurbaşkanımız bu modele inanmış. Seçimden sonra herhangi bir adım atış olmaz.
"KREDİYE ULAŞIM ZOR DENİYOR AMA ARTIŞ VAR"
İhracatçılarımız şunu bilsinler. Türk Lirası yüzde 47 değerine ulaşmıştı. 20 Aralık'ta alınan tedbirler etkisini gösterdi. Şu an değer yüzde 57'lerde. Yılbaşına göre karşılaştırma yapıyorsunuz. İhracatçı sürekli öngörülebilirlik istiyor. Öngörülebilirliği verdik. Kur hedefi de verdik zaten. Geçen yılbaşına giderken fiyat artışlarına gittik. Bu yılbaşında birçok indirime gittik. Piyasada bir denge de var. Siz de hesabınızı bu dengelemelere göre yapabilirsiniz. Türkiye'yi taşıyan KOBİ'ler. erişimde zaman zaman sorunlar olsa da sıkıntıların giderilmesi noktasında tedbirler alıyoruz. 2022 enflasyonu çok yüksek olduğu bir dönemde tüketici ve piyasadakiler para yakma işine girdiler. Depolarda yer kalmadı. Fiyatlar düştüğünde stok eritmede sıkıntı yaşadılar. KOBİ'lerde toplam oran yüzde 77. Yıllık büyüme ortalaması 4 katına çıkmış. İşsizlik 10,2 seviyesinde. İşe katılan sayısı artıyor. KOBİ'lerin kullandığı kredi hacmi 1,9 trilyona çıkmış. Krediye ulaşım zor deniyor ama artış olmuş. Kredilerle ilgili ulaşımda açıklayacağımız KGF ile devrim yapacağız. Bankaya gidip krediye ulaşabilen KGF'yi kullanamayacak. Tamamen ülke ekonomisini ayakta tutan ihtiyaç sahibi herkese vereceğiz. Büyüme için yüzde 5 bekliyoruz. 2023 yılı için büyüme yüzde 5'lik hedefimize yürüyeceğiz.
BOTAŞ BORÇLARI ÖTELENDİ Mİ?
Türkiye'nin kimseye verecek bir şeyi yok. Gelişmekte olan ülkeler seviyesinde en güçlü ülke. Bu yıl gözüküyor ki, çift haneli rakamlara ulaşan güçlü bir ülke. Bir ülkenin gücü yaptıklarıyla ölçülür. Son borçlanmamız da en iyi borçlanmalardan biriydi, kalıcı yatırımcı geldi. Yurtdışı fonlarıyla görüşüyorum. İktidar değişiminin olmadığı yerde takınılacak tavrı merak ediyor. 11 milyar doları piyasadan borçlandık. Körfez ya da Batılı yatırımcılar da var. Niye Katarlı biri geldi diye sorulur. Türkiye hazinesinin ne kadar güçlü olduğunu yakinen gören biri olarak söyleyeyim kimseye verdiğimiz ödün yok. En zor dönemde ülkeler siz zor dönemden geçiyorsunuz kolaylıklar yapabiliriz dediğinde karşılığında verilecek bir şey yok. Beni ilgilendiren kısmı BOTAŞ ya da farklı kurumun hazine üzerine yük olmayacağı. 2022'de 250 milyar liralık vergiden vazgeçmişim.
KUR KORUMALI MEVDUAT
1 trilyon 400 milyar seviyesine ulaştı. Mudilerin tamamı yerleşikler. Yasal sınır var. 2023 sonuna kadar uzatıldı. 2023'ten sonra kullanıp kullanılmayacağına EKONOMİ yönetimi bakar. Ülkenin menfaatleri gerekirse 3 yıl, ya da başladığınız günün akşamı vazgeçebilirsiniz. Değişmez kural değildir. Ülkeye zarar veriyorsa o kısmına bakarım. Mudiler tarafından da desteklenen bir yapı. Büyüğü küçüğü diye bir şey yok. Her aktör değerlidir. Bunların tamamı ülke ekonomisinin önemli parçası. Türkiye Cumhuriyeti serbest kambiyo rejimi olan bir ülke. Bunun geriye dönüşü söz konusu olamaz. 50 milyarlık mesele hatırlatma anlamındadır. İstediğim gibi at oynatırım keyfiyetini kimseyi tanımayız. Dünya olağanüstü koşullardan geçiyor. Olağan kurallarla yoluna dönerseniz zarar görürsünüz.
"TOGG ÖNEMLİ BİR YATIRIM"
Togg bizim başımızın tacı. Önemli bir yatırım. Seri üretimi önümüzdeki aydan itibaren başlıyor. Belli bir seviyeye ulaşımından sonra ulaşımda sorun yaşanırsa adım atarız. Bayraktar'ları ziyaret ettim. Kızılelma'yı gidip gördüğümüz zaman Türkiye'nin ne kadar güçlü bir hale geldiğinin görülmesi açısından önemli.
