Ticaret Bakanı Ömer Bolat, eylül ayına ilişkin dış ticaret rakamlarını açıkladı.
Bakan Bolat, açıklamasında şunları kaydetti;
OECD'ye göre, G20 ülkeleri arasında mal ticareti 2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre değer bazında daralmıştır. Küresel talebin durgun seyretmesi ve özellikle emtia fiyatlarındaki düşüş nedeniyle G20 ülkelerinin ihracatı %3,1 oranında azalırken, ithalat ise %2 oranında gerilemiştir.
Dünya ekonomisinde hem ekonomik büyüme, küresel ticaret ve Covid’den bu yana devam eden enflasyon cephelerinde gözlenen olumsuz seyre, hem de Şubat ayında yaşadığımız asrın felaketi olarak tanımlanan ağır depremlere rağmen, makroekonomik göstergeler ve ihracat performansımız, ekonomimizin dayanaklılığını açıkça ortaya koymaktadır.
"İhracatımız, her ay yükselmekte, bir önceki ayın üzerinde ihracat artışı gerçekleşmektedir"
2023 yılı Eylül ayı dış ticaret rakamlarına gelince, genel anlamda yaşanan zorluk ve sorunlara rağmen ihracatımızın dirençli bir seyir gösterdiğini ve son dönemde her ay daha yüksek bir değere ulaştığını görüyoruz.
Nitekim Temmuz ayında 20,1 milyar dolar olan ihracatımız Ağustos ayında 21,6 milyar dolara çıkmış; Eylül ayında ise Temmuz ayına kıyasla %13,4, Ağustos ayına göre %4,9 artışla 22 milyar 670 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Yani, son 3 aydır ihracatımız, her ay yükselmekte, bir önceki ayın üzerinde ihracat artışı gerçekleşmektedir.
2022 yılı Eylül ayına göre ihracatımızda %0,3 oranında artış gerçekleşmiş ve tarihin en yüksek Eylül ayı ihracat değerine ulaşılmıştır. 2023 yılı Ocak-Eylül döneminde ise ihracatımız küresel ekonomik aktivitedeki yavaşlık ve deprem felaketine rağmen 187 milyar 464 milyon dolar ile geçen yılki seviyesine yakın gerçekleşmiştir (Yıllık Değişim: -%0,3). Eylül ayı itibarıyla son 12 aylık ihracat ise %0,4 oranında artışla 253 milyar 534 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
"Asrın felaketi tüm illerimizin faaliyetini olumsuz etkilemiştir"
İhracatımızda yılın ilk dokuz ayında tablonun bir önceki yıla göre değişmediğini görüyoruz. Burada, yaşanan deprem felaketinin etkisinin büyük olduğunu gözlemliyoruz. 11 ilimizde yaşanan asrın felaketi, şüphesiz başta komşu iller olmak üzere tüm illerimizin faaliyetini olumsuz etkilemiştir. Bakanlık olarak faaliyet bazında il dış ticaret istatistikleri ile yaptığımız çalışmalar, depremin Şubat-Eylül döneminde ihracatımız üzerindeki etkisinin 6 milyar dolar civarında olduğunu göstermektedir.
İhracatta önemli sektörlerimizde ise dokuz aylık performansın gücünü koruduğunu izliyoruz. Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre, motorlu kara taşıtları ihracatı %5,5 oranında artarak 2,5 milyar dolar; kazan ve makine ihracatı %4,7 oranında artarak 2,1 milyar dolar; elektrikli makine ve cihaz ihracatı ise %9,6 oranında artarak 1,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve yıllıklandırılmış bazda her bir fasılda en yüksek ihracat seviyesine ulaşılmıştır.
Ocak-Eylül döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre, motorlu kara taşıtları ihracatı %17,6 oranında artarak 22,3 milyar dolar; kazan ve makine ihracatı %14,6 oranında artarak 18,7 milyar dolar; elektrikli makine ve cihaz ihracatı ise %16 oranında artarak 11,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
"Sürdürülebilir refah artışlarını elde edeceğiz"
Önemle vurgulamak istediğim bir diğer gelişme ise katma değerli ihracattaki artıştır. Bu kapsamda, 2022 yılında %36,9 olan orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatının imalat içindeki payı, bu yılın ilk dokuz ayında %40,3’e yükselmiştir. Önümüzdeki dönemde de katma değeri yüksek ürünlerin üretimini ve ihracatını artırarak daha fazla değer yaratılmasını sağlayacak ve sürdürülebilir refah artışlarını elde edeceğiz.
İthalat tarafına baktığımızda ise düşüş eğiliminin devam ettiğini görüyoruz. 2023 yılının Temmuz ayında 32,3 milyar dolar olarak gerçekleşen ithalat, Ağustos ayında 30,3 milyar dolara gerilemişti. Eylül ayında ise Temmuz ayına kıyasla %14,4, Ağustos ayına kıyasla %8,6 ile düşüşünü sürdürdüğü ve yıllık %14,1 azalışla 27 milyar 658 milyon dolar olarak gerçekleştiği görülmektedir.
Ocak-Eylül dönemde ise ithalat bir önceki yılın aynı dönemine göre %1,3 oranında artışla 274 milyar 755 milyon dolara ulaşmıştır. 2022 yılında ithalattaki artışın temel belirleyicisi olan enerji ithalatı ise 2023 yılının Eylül ayında %35,5 oranında gerileme ile 5,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Böylece, 2023 yılı ilk çeyreğinde ihracatımız 61 milyar 461 milyon dolar, ikinci çeyreğinde 61 milyar 734 milyon dolar ve üçüncü çeyreğinde 2022 yılının üçüncü çeyreğine göre %3 oranında artış ile 64 milyar 269 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın üçüncü çeyreğinde ithalat ise %4 daralma ile 90 milyar 223 milyon dolar olarak gerçeklemiştir.
