Atatürk’ün Foks adında bir köpeği vardı ve onunla uzun yıllar birlikte yaşamışlardı. Ancak Foks dışında bilinen ve bilinmeyen pek çok köpeği bulunuyordu. Atatürk’ün köpeği olarak bilinen bir diğer köpek de Alp’ti. Alp, Gazi Mustafa Kemal tarafından Sofya’da askeri elçilik yaparken sahiplenmiştir. Sonrasında 1918 tarihine kadar Alp’i hiç yanından ayırmamıştır.
Anlaşılan o ki köpek Alp, 1.Dünya Savaşı’na da Atatürk’ün yanında şahit olmuştur. Alp’in ne gün öldüğü ise bilinmiyor ancak söylenenlere göre Atatürk Filistin yolundayken Alp’i kaybetmiştir. Sonrasında Alber adında bir köpek sahiplenmiştir. Sakarya Meydan Muharebesinde geri çekilirken Yunanlar köpeği öylece bırakmışlar. Gazi Mustafa Kemal de görür görmez Alber’i sahiplenmiştir. Sahiplendiği günden beri de bir gün olsun Alber Atatürk’ün yanından ayrılmamıştır. 1925 yıllarında da Gazi Mustafa Kemal Alber’i kaybetmiş olmalıdır.
Atatürk’ün Köpeği Foks: Bir Dostluk Hikayesi
Atatürk’ün köpeğinin adı Foks diyebiliriz. Daha doğrusu Atatürk’ün son köpeğinin adı Foks ’tur. Cemal Granda’nın Atatürk’ün hizmetine girdiği yıllarda sahip olduğu bir köpek türüdür. Fatih Rıfkı Atay ‘’Çankaya’’ isimli kitabında aslında Atatürk’ün bir köpek sahibi olduğunu fakat yine de Foks’un kendisine hediye edildiğinden bahseder.
Atatürk tüm hayvanları çok severdi fakat köpeklere karşı bambaşka bir sevgisi bulunurdu. Alber köpeği öldüğünde Atatürk üzüntüden kahrolmuştu. Henüz onun üzüntüsünü atlatamamışken Foks onun yeni köpeği olmuştu. Foks, Atatürk’ün odasında yatar, nereye gitse onunla birlikte gider, gireceği salona Atatürk’ten önce koşarak girer ve sanki Atatürk’ün geldiğini haber edercesine davranırdı. Atatürk, Foks’u yurt gezilerinde dahi yanından hiç ayırmazdı. Kahverengi ve yumuşacık tüyleri olan Foks günümüzde hala müzede sergileniyor.
Foks kahverengi, erkek bir köpekti. Irkı kaynaklara göre değişiklik gösterse de pek çok kaynakta Puanter olarak kayıtlıdır. Foks; sadık, sert görünümlü, duygulu, iyi yetiştirilmiş, muhafız hizmeti gören, bazen yaramazlık yapan ve çiftliğe geri gönderildikten sonra hırçınlığı artan bir köpekti.
Foks sık sık kaybolurdu ancak her defasında Atatürk’ü bulurdu. Bunun Atatürk de farkındaydı. Bir keresinde Erzurum gezisine katılıp kaybolduğu, sonrasında yeniden Atatürk’ü bulduğu kaynaklarda anlatılır. Atatürk gezilere katıldığında pek çok yerde Foks’a özel muamele uygulanırdı. Onun için özel yemekler ve yataklar hazırlandığı pek çok kaynakta kayıtlıdır. Silifke gezisinde de Foks için böyle özel bir muamele uygulanmıştı.
Foks da tıpkı Alber gibi Atatürk’ü tüm gittiği yerlerde koruması altına alırdı. Tüm gezilerde ona eşlik eder, gittiği her mekânda Atatürk’ün köpeği olarak millete haber verircesine önden gider ve o gür sesiyle havlayarak ortalığı inletirdi. Foks öldürülmeden hemen önce köpeği gittiği için üzülen Atatürk’ü sakinleştirmeye çalışan yakınları sürekli ‘’sahibini ısıran köpekten hayır gelmez’’ diyordu. Ancak Atatürk bunu hiçbir zaman kabullenmedi. Çünkü Foks onun gözünde öyle bir köpek değildi, durduk yere kendisini ısırmazdı mutlaka bir sıkıntısı vardı.
Pek çok arkadaşı Atatürk’ü Foks’un iğneyle uyutulması gerektiği yönünde ikna etmeye çalışsa da Atatürk bir türlü ikna olmadı. Ancak baytarlar onu dinlemez ve gereğini yaparlar. Atatürk Foks öldükten sonra dayanamaz, sürekli gözleri dolar ve her bahsi açıldığında yüzünde acı bir hüzün oluşurdu. Bu nedenle Foks, Atatürk’ün en bilinen köpeği olarak bilinmektedir.
Foks son zamanlarda iyice hırçınlaşmıştır. Eskiden Atatürk’ü sevindirip güldürürken bir gün Atatürk’ün elini ısırır. Bu durumda Foks’u çiftliğe götürüp kontrol altına alırlar. Kaynaklara göre çiftlikte baytarlar tarafından iğne ile öldürüldüğü kayıtlıdır. Atatürk’ün Foks’a olan sevgisini bilen çiftlik müdürü Foks’un derisini doldurtup Çiftlik’te müze camekanına koydurur. Bu olaydan haberi olmayan Atatürk birden müzenin camında Foks’u canlı gibi görünce çok şaşırır, heyecanlanır ve bir sandalye isteyerek oturup izler. Uzun uzun ona bakar ve ‘’sevdiğim hayvanı bu şekilde görmeye dayanamam, onu müzeden kaldırarak çiftlikte müsait bir yere gömün’’ emrini verir. Günümüzde Atatürk’ün köpeği olan Foks’un dondurulmuş hali Anıtkabir’de yer alan Atatürk Müzesi’nde bulundurulmaktadır.
Atatürk’ün Kaç Köpeği Vardı?
Atatürk’ün kaç köpeği vardı sorusuna 2 şeklinde yanıt verebiliriz. Atatürk’ün köpeğinin adı da şu şekildedir;
· Alp
· Alber
· Foks
Her üç köpeğini de çok sevmiştir ancak en acı şekilde Foks’tan ayrılmıştır. Özellikle onu müze camekanında o şekilde görmek onu çok incitmiştir.
Atatürk’ün Başka Köpeği Var mıydı?
Atatürk’ün Alp, Alber ve Foks dışında başka köpeği olmamıştır. Ancak kayda geçmeyen, sahiplenmeden kısa süreli baktığı köpekler de olmuş olabilir. Atatürk’ün hayvan sevgisini tüm Türk halkı bilir. Sadece köpeklerle değil at, kedi ve kuşlarla da arası iyiydi ulu önder Atatürk’ün. Sahiplendiği her bir köpek ile uzun vakitler geçirmiş, savaşlar atlatmış, barışlar imzalamış ve her an yanından onları ayırmamıştır.
