Boza, 9000 yıllık bir geçmişe sahip olup, Mezopotamya’dan günümüze kadar ulaşan hem lezzetli hem de sağlık açısından pek çok fayda sağlayan bir besindir. Protein, karbonhidrat, laktik asit, vitamin ve lif gibi beslenme açısından önemli maddeler içerir. Anne sütünü artırma, kan basıncını düzenleme ve yüksek antioksidan içeriğiyle pek çok hastalığın önlenmesinde etkili olma gibi faydaları bulunur. Ancak aşırı miktarda tüketilmesi gaz, şişkinlik ve karın ağrısına yol açabilir.
Britannica'ya göre: “Boza, mısır, buğday, pirinç, darı veya bulgurların fermente edilmesiyle yapılan bir içecektir. Türkiye, Kazakistan, Bulgaristan ve Romanya gibi ülkelerde yaygın olarak içilmektedir.” Türk kültüründe oldukça yaygın olan bu besinin sağlık üzerindeki etkileri çeşitli araştırmalarla da desteklenmektedir. Biotechnology & Biotechnological Equipment dergisinde Nisan 2011’de yayımlanan bir çalışmaya göre, boza kan basıncını dengelemeye yardımcı olur, emziren annelerde süt üretimini artırır ve sindirimi kolaylaştırır. A, C, E ve dört çeşit B vitamini içerir. Boza bitki bazlı bir gıda olduğundan, vejetaryenler için de uygundur.
Bozanın Faydaları Nedir?
Diyetisyen Tuğba Yaprak, kendi web sitesinde bozanın faydalarıyla ilgili şu açıklamalarda bulunmuştur:
“Öksürüğe fayda sağlar. Vücuda gerekli olan enerjiyi sunar, yüksek oranda güç verir. Sindirimi rahatlatıp kolaylaştırır. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve grip, nezle gibi solunum yolu hastalıklarından korur. Mide asitlerini dengeler ve mide rahatsızlıklarına iyi gelir. Vücutta bulunan kanserojen maddelerin atılmasına yardımcı olur ve kanserin oluşumunu engeller. B12 vitamini ve diğer mineraller içeriğiyle saç ve cilt sağlığını destekler. Vitamin ve mineral bileşenleri ile kemikleri güçlendirir.”
Akademik Gıda Dergisi Ekim 2017’de yayımlanan “Geleneksel Fermente Bir İçecek: Boza” başlıklı derleme makalede ise bozanın fenolik bileşikler içeriği sayesinde dejeneratif hastalıkları engellediği, yüksek antioksidan içeriğiyle kan basıncını düzenleyip hipertansiyona iyi geldiği ifade edilmiştir.
