Türkiye Cumhuriyetinin ilk döneminde yer alan bu bakanlığın geçmişi Osmanlı döneminde padişahlık yapan II. Mahmut’a kadar gitmektedir. Şeriye “din işleri” evkaf “vakıf işleri” demektir. Osmanlı zamanından bu yana din ve vakıf işlemleri için hizmet veren bu sistem cumhuriyetin ilk yıllarında da devamlılığını sürdürmüş sonra bir yasa ile kaldırılmıştır.
Şeriye ve evkaf vekâletinin kaldırılma nedeni ya da hizmet alanları neydi, hizmetler nereye devredildi diye merak ediyorsanız siz de yazımızın devamına göz atarak bu konu hakkında merak ettiğiniz tüm soruların cevaplarına kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
Şeriye ve Evkaf Vekâletinin Amacı Nedir?
Şeriye ve evkaf vekâleti amacı din ve vakıf işlerinden sorumlu olmalarıydı. Osmanlı döneminden cumhuriyet sürecine kadar din ve vakıf işlemlerinde öncülük yapan bu kurum Türk hükümetinin ilk dönemlerinde de hizmetlerine devam etmiştir. Ancak 3 Mart 1924 yılı itibariyle çıkarılan bir yasa ile bu bakanlığın görevlerine son verilerek din işleri için “Diyanet İşleri Bakanlığı” vakıf işlemleri için “Vakıflar Genel Müdürlüğü” açılarak işlemlerin buralarda devam edilmesine ve vakıf mallarının devlet nezdinde kolaylıkla kullanılabilmesine olanak sunulmuştur. Aynı zamanda yetki alanları kısıtlandırılmak suretiyle tam bir cumhuriyet sistemine geçilmiştir.
Şeriye ve Evkaf Vekâleti Neden Kaldırıldı?
Şeriye ve evkaf vekâleti amacı her ne kadar din işleri gibi görülse de cumhuriyetin kuruluşuyla laiklik düşmanlığına sebebiyet veren bir kurum haline dönüşmesi kurulan cumhuriyetin güven ortamı oluşturmasına engel olmaktaydı. Bu sebeple tam bir laik cumhuriyet kurma çabasında olan ulu önder Mustafa Kemal Atatürk din ve devlet işlerini ayırarak tam laik bir Türkiye Cumhuriyeti kurmuş ve bu bakanlığı kapatmıştır. 3 Mart 1924 tarihinde 429 sayılı yasa ile kaldırılan bu bakanlık yerini Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve Diyanet Bakanlığına devretmiştir.
Şeriye ve Evkaf Vekâletinin Kaldırılmasının Sonuçları Neler?
Şeriye ve evkaf vekâletinin kaldırılmasının olumsuz bir sonucu olmadığı gibi laik bir cumhuriyet yönetimi sistemine geçilmesine yardımcı olmuştur. Din ve vakıf işlemlerinin daha kontrollü bir şekilde yürütülmesine olanak sunularak yetki alanları kısıtlanmış ve halkın daha kolay sorunlarını çözebileceği Diyanet İşleri Bakanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü halkın hizmetine sunulmuştur.
Şeriye ve evkaf vekâleti amacı dışında işlemleri de gerçekleştirebilecek yetkilere sahip olması yeni dönem hükümetinde kabul edilmemiş ve ayrıştırılarak devlet nezdinde ortak bir paydada buluşulacak şekilde yeniden dizayn edilmiştir. Bu sayede Türkiye Cumhuriyeti yeni dönem hükümetinde cumhuriyet karşıtlığı yapabilecek herhangi bir bakanlık kalmamış ve yetkileri sınırlandırılarak oluşturulan bakanlıklarla halka hizmet sunulmaya devam edilmiştir.
