Sadece büyük ışık kaynakları değil, telefon ekranlarının yaydığı ışıklar, bilgisayar ışıkları ve hatta en küçük ışık kaynakları bile bu canlıların dikkatini çekmek için yeterli olabiliyor.
Sineklerin ışığa gelme nedenleri aslında sanıldığından daha basit şekilde açıklanabiliyor;
Sinekler, böcekler ve türevlerindeki canlılar yön bulma duyguları için ışıkları kullanırlar. Doğal ortamlarında evlerini bulmak için bu sisteme sahip olan canlılar ışığa çekilerek tepki gösterirler.
Işık Sinekleri Hangi Özelliği ile Çeker?
Sinek ve böceklerin ışığa çekilmelerindeki ana nedenin doğada yuvalarını ışıklar yardımı ile bulmaları olduğunu belirtmiştik. Peki, ev ışıkları onları nasıl çekiyor?
Navigasyon Özelliği:
Böcek ve sinekler ay ışığı başta olmak üzere pek çok ışık kaynağı ile yollarını bulurlar, evimizdeki aydınlatma sistemleri bu böceklerin yollarını kaybetmesini ve ışık sistemlerimizi yön algısı için kullanmasına neden olur.
Sıcaklık Faktörü:
Kimi ışık türleri diğerlerine göre daha fazla böcek çekmesi ile ayrılır. Özellikle sarı renkte, ısınan ampuller daha fazla böcek çeker.
Bunun nedeni, yaydıkları ısılardır. Böcekler ve sinekler ısı veren ortamları diğer ortamlara göre daha çok sever ve yuvaları olarak görürler.
Avcılardan Kurtulma Faktörü:
Böcekler ve sinekler, ışıklı ortamlarda onları avlamak üzere bekleyen potansiyel bir tehdidin olmadığını düşünür. Potansiyel avcıları daha kolay göreceklerini bilen böcekler ışıklı alanlara yoğunluk gösterebilir.
Beslenme İhtiyacı:
Kimi böcekler ışığı yön bulmak için kullanıyor olsa da kimi böcekler bu durumdan etkilenmeden, kendi istekleri ile ışıklara ilerler. Bu durum, böceklerin potansiyel tehditten kaçma oranlarını düşürür, ancak ışığa gelen böcekler ile beslenen canlılar için tam bir ziyafet sağlar.
Fototaksi Özelliği:
Fototaksi böcekler ve sinekler başta olmak üzere birkaç canlı türünde karşımıza çıkıyor. Söz konusu durum deniz canlılarında da gözlemlenebiliyor, buna en büyük örneği Feneri ile avlanan Fener balığına verebiliriz.
Pozitif fototaksi özelliği gösteren sinek ve böcekler, ışığa doğru istemsiz bir çekim hisseder, hareketlilik sağlar.
Sinekler ve Böcekler Hangi Tür Işığa Daha Çok Tepki Verir?
Böceklerin tepki verdiği ışık türleri de değişiklik göstermektedir. İçeriğimizde, başlarda dile getirdiğimiz sıcaklık gibi faktörler de bunlardan en bilinenleri.
- UV Işıkları: Kelebek ve bazı böcek türleri için çok çekicidir.
- Mavi, Yeşil ve Beyaz Görünür Işıklar: Yüksek dalga boyları sayesinde böcekler tarafından daha kolay fark edilir ve çekim sağlar.
- Kızılötesi Işıklar: Böcekler üzerinde çok daha az çekici özelliğe sahiptir.
- Floresan Işık Türleri: Bu tarz ışık türleri genellikle “orta çekicilikteki” ışık türleri olarak karşımıza çıkar.
- LED Işıklar: Az ısı yaymaları ve düşük dalga boyları ile insanlar için görünür olurken böcekler için pek de olmazlar. Bu gibi durumlarda böcekler LED ışıkları daha az tercih eder hatta kimi zaman hiç tercih etmezler.
