Türkgün Faydalı Bilgiler Tsunami Neden Olur? İşte Tsunamilerin Sebepleri ve Etkileri

Tsunami Neden Olur? İşte Tsunamilerin Sebepleri ve Etkileri

Tsunami, denizaltındaki depremler, volkanik patlamalar veya deniz altı kaymalar sonucu meydana gelen dev dalgaların kıyıya vurmasıyla oluşur. Bu büyük dalgalar, okyanusta hızla yayılır ve kıyıya ulaştığında büyük yıkıma yol açabilir. Peki, tsunami tam olarak nasıl oluşur ve hangi faktörler bu doğal felaketi tetikler?

MUHABİR: Burcu Öner

Tsunami, okyanus veya deniz yüzeyinde büyük bir sismik olay sonucu meydana gelen dev dalgaların kıyıya vurmasıyla oluşan felaketlerdir. Peki, tsunami tam olarak neden meydana gelir, nasıl oluşur ve bu doğal afetlerin etkileri nelerdir? İşte tsunamilerin arkasındaki bilimsel sebepler ve bu felaketlerin dünyadaki etkileri:

Tsunami Nedir?

Tsunami, Japonca kökenli bir kelimedir ve "liman dalgası" anlamına gelir. Bu dalgalar genellikle okyanuslarda meydana gelir, ancak denizlerde de oluşabilir. Tsunami, genellikle denizin altındaki deprem, volkanik patlamalar veya tsunami yaratacak büyüklükteki denizaltı kaymalar sonucu meydana gelir.

Tsunami'nin Oluşma Sebepleri

Tsunamilerin oluşmasının başlıca sebepleri şunlardır:

Deniz Altı Depremleri: Tsunamilerin en yaygın sebebi deniz altındaki deprem hareketleridir. Depremler sırasında okyanus tabanı aniden yükselir veya alçalır. Bu hareket, suyun yer değiştirmesine neden olur ve büyük dalgaların kıyıya doğru ilerlemesine yol açar. Bu dalgalar, zamanla daha büyük hale gelir ve kıyı bölgesine ulaştığında büyük yıkıma neden olabilir.

Volkanik Patlamalar: Deniz altındaki volkanik patlamalar da tsunamiye yol açabilir. Volkanın patlaması sonucu meydana gelen büyük su kütlesinin yer değiştirmesi, dev dalgaların oluşmasına sebep olur. Bu dalgalar, zamanla okyanus yüzeyine çıkarak kıyıya doğru yol alır.

Deniz Altı Kaymalar (Tuz Gölleri): Deniz altındaki kaymalar da tsunamilere yol açan önemli faktörlerden biridir. Eğer deniz tabanındaki büyük kaya kütleleri yer değiştirirse, denizdeki su seviyesinde aniden bir değişiklik yaşanır ve bu da tsunamiye neden olur.

Göktaşı Çarpmaları: Nadir de olsa, büyük göktaşı çarpmaları da tsunami yaratabilir. Okyanusa çarpan büyük göktaşları, okyanus tabanında dev bir kaymaya ve dolayısıyla tsunamiye yol açabilir.

Tsunami'nin Oluşum Süreci

Bir tsunami, genellikle üç aşamada meydana gelir:

  1. Başlangıç: Deniz altındaki büyük bir deprem veya patlama sonucu suyun yer değiştirmesi, tsunami dalgalarının başlangıcını oluşturur.
  2. Orta Aşama: Su yüzeyinde oluşan dalgalar okyanus boyunca hızla ilerler. Bu aşamada dalgalar genellikle çok büyük değildir, ancak okyanusun derinliklerinde hızla yayılırlar.
  3. Kıyıya Ulaşma ve Yıkım: Dalga, kıyıya yaklaştıkça yavaşlar, ancak yüksekliği artar. Kıyıya ulaştığında, büyük ve yıkıcı dalgalar şeklinde görülür. Bu dalgalar, kıyıdaki yerleşim alanlarına büyük zarar verebilir.

Tsunaminin Etkileri

Tsunami, büyük yıkım ve kayıplara yol açabilir. Bu etkiler şunları içerir:

  • Can Kaybı: Tsunamiler, büyük dalgaların kıyıya vurmasıyla geniş alanlarda can kayıplarına yol açar. Ayrıca, su seviyesinin aniden yükselmesi nedeniyle insan yaşamını tehdit edebilir.
  • Altyapı Hasarı: Tsunami dalgaları, kıyıdaki evleri, köprüleri, yolları ve diğer altyapıyı yok edebilir.
  • Ekosistem ve Tarım Üzerindeki Etkiler: Tsunami, deniz ve kara ekosistemlerini tahrip edebilir. Ayrıca, tuzlu suyun tarım alanlarına karışması, uzun vadeli toprak zararlarına yol açabilir.
  • Psikolojik Etkiler: Tsunami felaketi, hayatta kalanlar üzerinde derin psikolojik travmalara yol açabilir.

Tsunamiye Karşı Alınacak Önlemler

Tsunamilerin etkilerini azaltmak için çeşitli önlemler alınabilir:

  • Tsunami Erken Uyarı Sistemleri: Deniz altındaki depremleri takip eden sistemler, olası tsunamilerin tahmin edilmesine yardımcı olabilir.
  • Bölge Planlaması ve Zoning: Kıyı bölgelerinde tsunamilere karşı dayanıklı yapılar inşa edilmesi ve yerleşim alanlarının tsunamilere daha az maruz kalan bölgelere kaydırılması önerilir.
  • Eğitim ve Farkındalık: Tsunami riski taşıyan bölgelerde halkın eğitimini sağlamak, erken tahliye planlarının oluşturulması önemlidir.
Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *
Türkgün Ekonomi İTO’dan Suriye hamlesi! Şam ve Halep yatırımı gündemde...

İTO’dan Suriye hamlesi! Şam ve Halep yatırımı gündemde...

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, İTO'nun iki yönetim kurulu üyesinin Suriye'ye giderek yatırım incelemesinde bulunduğunu açıkladı.

İstanbul Ticaret Odası’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre İTO Başkanı Şekib Avdagiç, İstanbul iş dünyasının beklentilerini geçtiğimiz hafta Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’a iletti.

Şam ve Halep'e yatırım incelemesi

Suriye'deki yatırım fırsatları için harekete geçtiklerini belirten Avdagiç, “Yönetim Kurulundan iki arkadaşımızı inceleme yapması için gönderdik. Suriye’de büyükelçimizle, Şam Ticaret Odası ve birtakım sanayicilerle görüştüler. Şam’ın yanı sıra coğrafi ve mantalite olarak yakınlığı sebebiyle Halep’i de yatırım gündemimize alabileceğimizi düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

"Bazı yatırım avantajlarına sahip olabiliriz”

Türkiye’de yaşamış ve Esad rejiminin devrilmesi ile ülkelerine geri dönmüş olan Suriye iş dünyasının hızlı entegre imkanı bulunduğuna işaret eden Avdagiç, “Devlet politikamız çerçevesinde; sınır komşumuzun maliyet avantajlarını, Türkiye’nin teknolojik gelişimi ile birlikte kullanarak hızlı bir şekilde bazı yatırım avantajlarına sahip olabiliriz” dedi.

İstanbul’daki sanayicilere “terzi usulü” destek çağrısı

Avdagiç, iş dünyasının İstanbul’daki sanayi kuruluşlarına “terzi usulü” destek verilmesi konusundaki beklentilerini de dile getirdi.

Avdagiç, “İstanbul’daki sanayinin İstanbul’dan atılması gerektiği konusunda, biz o noktada değiliz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın verdiği desteğe teşekkür ederiz. Ancak İstanbul’la sadece savunma sanayiinde teşvik var. Bizim İstanbul’daki sanayi kuruluşlarına terzi usulü bir destek talebimiz var. Teşvik sadece yeni nesil teknoloji yatırımlarını, çevreye duyarlılığını artıracak yenileme, geliştirme çalışmaları için sağlansın” dedi.

Yerel yöneticilere ithal otobüs eleştirisi

İTO Başkanı Şekib Avdagiç, açıklamasında kamu alım garantilerinin geliştirilmesinin çok önemli olduğunu, milli ve yerli alımların kesin şekilde uygulanması gerektiğini de vurguladı.

Avdagiç, “Türkiye Avrupa’nın en büyük otobüs üreticisi olmasına rağmen, bazı yerel yöneticilerin ithal otobüs alması gibi bir garabetle karşı karşıyayız. Milli ve yerli alımların uygulanması konusunda destek talep ediyoruz” dedi.

BTM, Atatürk Havalimanı’ndaki teknoloji üssüne taşınabilir
İTO’nun Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi’ni (BTM) Atatürk Havalimanı’nda yapılması planlana dev teknoloji merkezine taşımak istediklerini, bunun için de Bakan Kacır ile bir görüştürklerini belirten  Avdagiç, talebin olumlu karşılandığını belirterek şunları söyledi:

“BTM’de mekân olarak 4 bin metrekarede, adeta sıkıştık. Atatürk Havalimanı Türkiye’nin en büyük teknoloji üssü olacak. Biz de bakanımızdan 10 bin metrekarelik bir alan istirham ettik. Bakanımız da BTM için müjdeyi verdi. Kendisine İTO camiası olarak teşekkür ediyoruz.”

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *