Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), dünyanın en önemli yargı organlarından biri olarak, ağır uluslararası suçları yargılamak amacıyla 2002 yılında faaliyetlerine başlamıştır. Merkezi Lahey'de bulunan mahkeme, savaş suçları, soykırım, insanlığa karşı suçlar ve saldırı suçları gibi kapsamlı yetkilere sahiptir. Peki, UCM'nin görev alanı nedir, kimleri yargılayabilir ve hangi durumlarda devreye girer? İşte UCM hakkında merak edilen tüm ayrıntılar...
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Nedir?
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), uluslararası suçları soruşturmak ve kovuşturmak amacıyla kurulmuş, bağımsız bir yargı organıdır. Bu mahkeme, insanlığa karşı işlenen suçlar, savaş suçları, soykırım ve saldırı suçlarını ele alır. UCM'nin temel amacı, devletlerin iç hukuk sistemlerinde cezalandırılmayan ağır suçların faillerini adalet önüne çıkarmaktır.
UCM Ne Zaman Kuruldu?
UCM, 17 Temmuz 1998 tarihinde kabul edilen Roma Statüsü ile kurulmuş ve 1 Temmuz 2002'de faaliyetlerine başlamıştır. Roma Statüsü, UCM'nin yasal dayanağını oluşturur. Günümüzde, Roma Statüsü'ne taraf olan 120'den fazla ülke bulunmaktadır. Ancak, ABD, Rusya, Çin ve Türkiye gibi bazı ülkeler bu statüye taraf değildir.
UCM Hangi Suçları Yargılayabilir?
UCM'nin yetki alanında dört ana suç türü bulunmaktadır:
- Soykırım Suçları: Bir topluluğu tamamen veya kısmen yok etmeyi hedefleyen eylemler.
- İnsanlığa Karşı Suçlar: Sivil nüfusa yönelik geniş çaplı ve sistematik saldırılar.
- Savaş Suçları: Uluslararası insancıl hukuku ihlal eden ciddi suçlar (örneğin, sivillere yönelik saldırılar, savaş esirlerinin kötü muamelesi).
- Saldırı Suçları: Bir devletin diğer bir devlete yönelik saldırganlık eylemleri.
Kimler UCM Tarafından Yargılanabilir?
UCM, bireyleri yargılar. Suçların işlenmesinde doğrudan rolü olan devlet başkanları, askeri komutanlar, politikacılar veya diğer üst düzey yetkililer yargılanabilir. Mahkeme yalnızca taraf ülkelerin vatandaşlarını veya topraklarında suç işlenen taraf devletlerin yetki alanındaki kişileri yargılayabilir. Ancak, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararıyla başka durumlarda da soruşturma başlatabilir.
UCM'nin Yetki Sınırları
- UCM'nin yetkisi yalnızca 1 Temmuz 2002'den sonra işlenmiş suçları kapsar.
- Mahkeme, yerel adalet sistemlerinin yetersiz veya isteksiz olduğu durumlarda devreye girer.
