9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ndeki Türk Bilimsel Araştırma Kampı, Horseshoe Adası’ndaki buzullarda son iki yılda kaydedilen erime seviyesi ile buzulların çevresel önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Bu erimeler, dünya genelinde iklim değişikliği ve su güvenliği konusunda ciddi endişelere yol açıyor.
Dünya Buzullar Günü ve Uluslararası Buzulların Korunması Yılı
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, 2022 Aralık ayında aldığı kararla, buzulların küresel iklim ve hidrolojik döngüdeki kritik rolünü vurgulamak amacıyla 21 Mart'ı "Dünya Buzullar Günü" ilan etti. Ayrıca, 2025 yılı "Uluslararası Buzulların Korunması Yılı" olarak kabul edildi. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve UNESCO’nun ortak başlattığı bu girişim, küresel iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki uzun vadeli etkilerini önlemeyi hedefliyor.
Buzulların Ekosistem ve İklim Üzerindeki Etkisi
Antarktika’daki buzullar, dünya tatlı su kaynaklarının yaklaşık %70’ini barındırıyor. Bu nedenle, buzulların erimesi sadece deniz seviyelerini yükseltmekle kalmıyor, aynı zamanda küresel iklim dengesini de tehdit ediyor. 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, Antarktika'da gördükleri erimenin iklim sistemini olumsuz etkilediğini belirterek, buzul kayıplarının sadece ekosistemi değil, tüm iklim düzenini bozan bir domino etkisi yarattığını vurguladı.
Deniz Suyu Seviyesindeki Potansiyel Artış: 70 Metre
Prof. Dr. Özsoy, Antarktika'daki buzulların tamamen erimesi halinde dünya deniz seviyesinin 70 metre yükselebileceğini belirtti. Bu potansiyel artış, kıyı bölgelerinde büyük felaketlere yol açabilir. Bu nedenle, buzulların kaybı sadece deniz seviyesini etkilemekle kalmayacak, aynı zamanda iklim sisteminin temel unsurlarını da tehlikeye atacak.
İHA ve Uydu Teknolojisi ile Buzul Takibi
Türk bilim insanları, Antarktika’daki buzulların erimesini insansız hava araçları (İHA) ve uydu tabanlı ölçme yöntemleriyle izliyor. Küresel konumlandırma sistemi (GNSS) ve diğer atmosferik parametreler sayesinde, buzulların erime hızı ve çevresel etkileri yakından takip ediliyor. Son yıllarda yapılan gözlemler, yaklaşık 100 metrekarelik bir alanda kar ve buzul kaybının önemli ölçüde arttığını gösteriyor.
Buzulların Hızla Erimesi ve Küresel İklim Değişikliği
Türk bilim insanları, 2023-2024 yıllarında Horseshoe Adası’ndaki Shoesmith Buzulu’ndan yaklaşık 30 metrelik buzul parçalarının denize düşerek kaybolduğunu açıkladı. Bu kayıplar, buzulların hızla erimesiyle birlikte sera gazı konsantrasyonlarının artmasına ve küresel iklim değişikliğinin hızlanmasına yol açacaktır.
Buzullardan Kopan Parçalar Okyanuslarda Yüzüyor
Buzulların kopan parçaları, okyanuslarda buzdağı olarak varlıklarını sürdürüyor. Bu parçalar, okyanus akıntıları ve rüzgarlar tarafından taşınarak deniz yüzeyinde ilerliyor. Çeşitli tiplerde buzdağları, okyanuslarda gözlemleniyor ve bu da bilim insanlarının iklim değişikliğine dair araştırmalarını derinleştiriyor. NASA ve ESA gibi uluslararası ajanslar da bu buzdağlarını izleyerek iklim değişikliğini daha yakından takip ediyor.
Buzulların Korunması İçin Farkındalık Artırılmalı
Buzulların korunması, küresel iklim değişikliği ile mücadele adına büyük bir öneme sahip. Prof. Dr. Burcu Özsoy, buzulların erimesinin bir domino etkisi yarattığını belirterek, buzul gününün ilan edilmesinin çevresel farkındalığı artırma noktasında büyük bir anlam taşıdığını ifade etti. Bu tür etkinliklerle, karbon ayak izi konusunda daha fazla bilinç oluşturulması gerektiği vurgulandı.
