Bilim adamları ayrıca K vitamininin kemiklerin büyümesine ve sağlıklı kalmasına yardımcı olduğuna inanıyor, ancak bu ilişkiyi incelemeye devam ediyorlar.
İki ana K vitamini türü vardır. K1 vitamini (phylloquinone) bitkilerden, özellikle ıspanak ve lahana gibi yeşil yapraklı sebzelerden gelir. K2 Vitamini (menaquinone) bağırsak sisteminde doğal olarak oluşur ve K1'e benzer şekilde çalışır.
Yediğimiz yiyeceklerin çoğu yeterli miktarda K1 içerdiğinden ve vücut K2'yi kendi başına yaptığından yetişkinlerde K vitamini eksikliği nadir görülür. Ek olarak, vücut mevcut K vitamini tedariğini geri dönüştürmede iyidir. Bununla birlikte, belirli koşullar ve bazı ilaçlar K vitamini emilimini ve oluşumunu engelleyerek vücutta eksikliğini mümkün kılar.
K vitamini eksikliği bebeklerde çok daha yaygındır. Bebeklerde, K vitamini eksikliği kanaması için durum K Vitamini Eksikliği Kanaması (VKDB) olarak adlandırılır.
K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ
• K vitamini eksikliğinin ana belirtisi aşırı kanamadır. Kesik veya yara yeri dışındaki alanlarda kanama olabileceğini unutmayın. Kanama şu durumlarda da görülebilir:
• Kolayca morarmalar
• Tırnaklarının altında küçük kan pıhtıları oluşumu
• Vücudun içindeki alanları kaplayan mukoza zarlarında kanamalar
• Tuvalete çıktığınızda koyu siyah görünen (neredeyse katran gibi) ve kan görüntüsü
• Bebeklerde ise doktorlar şu şekilde K vitamini eksikliğini gözlemlenebilir:
• Göbek kordonunun çıkarıldığı bölgeden kanama
• Cilt, burun, gastrointestinal sistem veya diğer alanlarda kanama
• Beyinde son derece tehlikeli ve yaşamı tehdit eden ani kanama
K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NEDEN OLUR?
Yetişkinlerde K vitamini eksikliği yaygın olmamakla birlikte, bazı kişiler aşağıdaki durumlarda risk altındadır:
• Kanı incelten ilaçlar almak
• Antibiyotik kullanmak
• Vücudun yağı düzgün bir şekilde emmemesine neden olan bir rahatsızlığınız varsa (yağ malabsorbsiyonu gibi)
• K vitamini açısından son derece eksik bir beslenmeye sahip olmak
Kumarin antikoagülanları, kanın pıhtılaşmasında yer alan proteinlerin üretimine müdahale eder.Bazı antibiyotikler vücudun kendi K vitaminini daha az üretmesine neden olur. Diğer antibiyotikler ise K vitamininin vücutta daha az etkili olmasına neden olabilir. K vitamini eksikliğine yol açan yağ malabsorbsiyonu şu kişilerde görülebilir:
• Çölyak hastalığı
• Kistik fibrozis
• Bağırsaklarda veya safra yollarında bir bozukluk (karaciğer, safra kesesi ve safra kanalları)
• Bağırsaklardaki belirli bir bölgenin alınması
Büyük olasılıkla doktorunuz, belirtilerinize K vitamini eksikliğinin neden olup olmadığını görmek için protrombin zamanı (PT) testi adı verilen pıhtılaşma testi yapacaktır. Bu, kanınızın pıhtılaşmasının ne kadar sürdüğünü ölçen bir kan testidir.
Kan alma konusunda eğitimli bir hemşire, laboratuvar teknisyeni veya başka bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak numune alacaktır. Daha sonra nasıl tepki verdiğini görmek için numuneye kimyasallar ekleyecekler. Kanın pıhtılaşması genellikle yaklaşık 11 ila 13,5 saniye sürer. Kanın pıhtılaşması daha uzun sürerse, doktorunuz sizde K vitamini eksikliği olduğunu belirleyebilir.
UZUN SÜRELİ K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ
K vitamini eksikliği yetişkinlerde tedavi edilmezse aşırı kanamaya neden olabilir ve tehlikeli hale gelebilir. Ancak hemen hemen tüm vakalarda K vitamini eksikliği tedavi edilebilir.
K vitamini eksikliği kanamasının hızlı bir şekilde tanımlandığı ve tedavi edildiği bebeklerde de sorun hızlıca çözülebilir. Ancak kafa içi kanama olarak bilinen kanama çok uzun sürerse veya tedavi edilmezse beyin hasarı veya ölüm meydana gelebilir.
K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ÖNLENİR?
Her gün tüketmeniz gereken belirli bir K vitamini miktarı yoktur. Ancak beslenme uzmanları ortalama bir günde erkekler için 120 mcg ve kadınlar için 90 mcg'yi yeterli görüyor. Yapraklı yeşil sebzeler de dahil olmak üzere bazı yiyecekler, K vitamini açısından son derece yüksektir ve tek bir porsiyonda size ihtiyacınız olan her şeyi verir.
Yapraklı yeşil sebzeler en yüksek miktarda K vitamini içerir, ancak başka birçok iyi K vitamini kaynağı da vardır. İşte K vitamini bakımından en zengin besinler…
KALE
1/2 fincan başına 565 mcg, pişmiş
K vitamini, vücudunuzun kanın pıhtılaşma sürecine dahil olan proteinleri yapmasını sağlayarak kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur. Pıhtılaşma önemlidir çünkü vücudunuzun çok fazla kanamasını önlemeye yardımcı olur.
Kale, K vitamini kralıdır. Süper besinlerden biri olarak bilinir. Haklı olarak, çünkü diğer vitamin ve minerallerin yanı sıra kalsiyum, potasyum ve folat açısından da zengindir.
KARA LAHANA
1/2 bardak başına 530 mcg, haşlanmış
Pıhtılaşmadaki rolüne ek olarak, K vitamini kemik büyümesine yardımcı olur. Bazı çalışmalar ayrıca düşük K vitamini alımını osteoporoz gelişimiyle ilişkilendirmiştir, bu da kolayca kırılabilen kırılgan kemiklerle sonuçlanır.
BRÜKSEL LAHANASI
1/2 fincan başına 150 mcg, pişmiş
Çocuklar brüksel lahanasını pek sevmeyebilir, ancak pek çok tarifle gerçekten lezzetli bir tat vermeniz mümkündür.
ISPANAK
1/2 fincan başına 444 mcg, pişmiş
Ispanak, A, B ve E vitaminleri, ayrıca magnezyum, folat ve demir dahil olmak üzere her türlü besinsel iyilikle doludur. Yarım bardak pişmiş ıspanak, bir bardak çiğ ıspanaktan yaklaşık üç kat daha fazla K vitamini içerir, ancak bir çiğ porsiyon yine de bir gün için yeterlidir.
BROKOLİ
1/2 fincan başına 85 mcg, pişmiş
Brokoli hazırlamanın bin türlü yolu vardır. Tarifiniz ne olursa olsun, sadece lezzet katmak için değil, aynı zamanda K vitamini içeriğini de artırmak için farklı yağları karıştırıp o şekilde pişirmeyi deneyin.
KUŞKONMAZ
1/2 fincan başına 72 mcg, pişmiş
Dört dal kuşkonmaz yaklaşık 40 mcg K vitamini içerir. Biraz zeytinyağı ekleyin ve yeterli günlük alımın yaklaşık yarısını bu sayede alabilirsiniz. Bir günde çok fazla K vitamini açısından zengin yiyecek yemenin uzun süre size iyi gelmeyeceğini unutmayın. Vücut, yiyeceklerden çok fazla K vitamini emmez ve oldukça hızlı bir şekilde dışarı atar.
MARUL
Porsiyon başına 60 mcg (1/2 buzdağı başı veya 1 bardak marul)
Marul, diyetlerde muhtemelen en popüler K vitamini kaynağıdır. Birçok farklı çeşidi olan maruldan dilediğinizi seçmeniz mümkün.
LAHANA TURŞUSU
1/2 fincan başına 56 mcg
Sandviçlerinizi lahana turşusu ile doldurabilirsiniz. Güzel bir protein kaynağı da olan bu gıda, ihtiyacınız olan K vitamini de size sağlayacak.
Kaynak: Sabah
