Eski fotoğraflara baktığınızda veya eski filmleri izlediğinizde, neden gençlerin ve hatta tüm insanların olduklarından çok daha yaşlı göründüklerini merak etmiş olabilirsiniz.
Herkes aynı şekilde yaşlanmıyor olsa da, Vsauce’tan konuyu inceleyen bir video, bu algının en azından bir kısmının, insanların gerçekten yaşlı olmaktan ziyade, giydikleri giysilerden saç biçimlerine kadar pek çok şeyin, insanlar yaşlandıkça geçmişte kalan ve “yaşlı” olmakla ilişkilendirilen görünümleri ile ilgili olduğunu söylüyor.
Vsauce’den Michael Stevens’ın açıkladığı üzere, yaşam standartları, iyileştirilmiş sağlık hizmetleri ve yaşam tarzı seçimleri gibi faktörler nedeniyle zaman içinde yaşlanma oranlarında değişiklikler oldu. Tabii ki bu değişiklikler Dünya’nın neresinde olduğunuza ve kişisel durumunuza göre de farklılıklar gösteriyor.
YAŞLANMA YAVAŞLADI; AMA ASIL NEDEN BU DEĞİL Daha iyi yaşam standartlarının nasıl yaşlandığınızı etkilemesi şaşırtıcı olmasa da (ofiste çalışan birinin, 1800’lerde günde 20 sigara içen bir baca temizleyicisinden daha iyi yaşlanması muhtemelen kimseyi şaşırtmayacaktır), bu değişimin sadece birkaç on yıl içerisinde fark edilmesi şaşırtıcı olabilir.
2018’de yayınlanan bir araştırma, 1988 ile 2010 arasında kronolojik yaşa göre değişen biyolojik yaşlanmadaki (kan basıncı ve akciğer fonksiyonu gibi belirteçler ile) değişiklikleri inceledi. Bu kısa zaman diliminde bile, daha yeni nesillerin biyolojik olarak kendilerinden önce gelenlere göre “daha genç” olmasıyla, yaşlanmada önemli farklılıklar olduğunu buldular.
Araştırma ekibi, “son 20 yılda, ABD nüfusunun biyolojik yaşı, yaş aralığındaki erkekler ve kadınlar için azalmış gibi görünüyor” diye yazdı ve devam etti: “Ancak, değişimin derecesi erkekler ve kadınlar için ya da yaşa göre aynı olmadı. Sonuçlarımız, genç erkeklerin genç kadınlardan daha fazla gelişme kaydettiğini gösterdi. Bu bulgu, erken yetişkin ölüm oranının neden erkeklerde kadınlardan daha fazla azaldığını ve cinsiyetler arası ölüm farkının daralmasına katkıda bulunduğunu açıklayabilir. Ek olarak, yaşlı yetişkinler için iyileştirmeler, genç yetişkinlere göre daha fazlaydı.”
Çalışma, erkeklerin ve kadınların biyolojik yaşları arasındaki farkın neden kapandığını kısmen açıklayan erkeklerin daha az sigara içmeye başlaması gibi yaşam tarzı faktörlerine vurgu yaparken, ilaç kullanımının da sağlıkta iyileşmelere yol açtığını belirtti.
ASIL NEDEN ÖNYARGILARIMIZ OLABİLİR Bu faktörler, geçmişteki insanların bize neden daha yaşlı göründüğü konusunda bir rol oynasa da, bu algıyı tamamen açıklamak için kesinlikle yeterli değil. Vsauce’den Michael’ın belirttiği üzere bu araştırmanın sonuçları, 60 yaşındakilerin 56, 40 yaşındakilerin 37,5 ve 20 yaşındakilerin 19 gibi görünmesini açıklamaya yeterli olabilirdi.
Vsauce’a göre, sağlık teknolojileri ve kişisel bakımın dışındaki büyük bir faktör, yalnızca eski modaları nasıl gördüğümüz konusundaki önyargılarımızdır. Eski modayı yaşlı olmakla ilişkilendirdiğimiz için (babanızın 1980’den beri giydiği gömleği giymeyi bırakmayı reddetmesini düşünebilirsiniz), 1980 yılında aynı gömleği giyen genç insanların fotoğraflarına bakarken bile geriye dönük olarak bu modaları yaşlı olmakla ilişkilendiririz.
Bu ilişkilendirme ve sağlık gelişimlerinin üzerine seçim önyargıları da eklendiğinde, eski fotoğraflardaki insanların neden olduklarından daha yaşlı göründüklerine dair iyi bir sebep elde ediyoruz.
