Türk sporuna damga vuran ve "Zıt kardeşler" olarak adlandırılan Fenerbahçe ile Galatasaray'ın 115 yılı aşkın rekabeti, sayısız ilginç olaya sahne oldu.
Sarı-lacivertliler ile sarı-kırmızılılar, tarihlerinde 401. kez karşı karşıya gelecek. Trendyol Süper Lig’in 6. haftasındaki mücadele, Ülker Stadı'nda oynanacak.
Rekabetin İlk Golü Galatasaraylı Emin Bülent Serdaroğlu’ndan
İki takım arasındaki 100 yılı aşan rekabette ilk golü, Galatasaraylı Emin Bülent Serdaroğlu attı. 17 Ocak 1909’da, "Papazın Çayırı" olarak bilinen yerde oynanan ilk maçı Galatasaray 2-0 kazandı. Galatasaray, rekabette ilk 7 maçta Fenerbahçe’den gol yemedi.
Şanlıurfa’da Bir Dakikalık Derbi
Fenerbahçe ile Galatasaray arasında oynanan TFF Süper Kupa mücadelesi tarihin en kısa derbisi olarak kayıtlara geçti. Şanlıurfa 11 Nisan Stadı'nda oynanan karşılaşma yalnızca bir dakika sürdü. Fenerbahçe, sahaya 19 Yaş Altı Takımı'yla çıktı, Galatasaray ise Icardi'nin 1. dakikadaki golüyle öne geçti. Fenerbahçe, golün ardından sahadan çekildi ve maç 3-0 hükmen Galatasaray lehine tescillendi.
Fenerbahçe'nin İlk Galibiyeti Beş Yıl Sonra Geldi
Fenerbahçe, Galatasaray karşısındaki ilk golü ve galibiyeti ancak 8. randevuda, 5 yıl sonra elde edebildi. 4 Ocak 1914’te Union Club sahasında oynanan İstanbul Ligi maçını 4-2 kazanan Fenerbahçe, rakibi karşısında süren suskunluğunu böylece bozdu. Fenerbahçe’nin Galatasaray’a attığı ilk golü Hasan Kamil Sporel kaydetti.
En Az Seyircili Maçtan Seyirci Rekoruna
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki rekabetin en az seyircili maçı, 17 Kasım 1922’de yağmur altında oynandı. İttihat Sahası’ndaki karşılaşmayı sadece 14 kişi izledi. Buna karşın, 21 Eylül 2003’te Atatürk Olimpiyat Stadı’nda oynanan lig maçını 70 bin 125 seyirci izledi ve bu, iki takım arasındaki maçlarda seyirci rekoru olarak tarihe geçti.
Rekabetin Gol Kralları
Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde en fazla gol atan oyuncu, Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel’dir. Sporel, Galatasaray’a karşı 42 maçta 27 gol attı. Onu 24 golle yine bir Fenerbahçeli, Alaattin Baydar takip ediyor. Fenerbahçeli Lefter Küçükandonyadis’in 20, Galatasaraylı Metin Oktay’ın ise rekabette 19 golü bulunuyor. İki takımda da oynayan Tanju Çolak ise toplamda 22 gol attı; 14'ü Galatasaray, 8'i Fenerbahçe formasıyla geldi.
Turgay Şeren'in Rekoru
Rekabette en çok forma giyen oyuncu Galatasaray’ın unutulmaz kalecisi Turgay Şeren’dir. Şeren, Fenerbahçe'ye karşı tam 55 kez sarı-kırmızılı kaleyi korumuştur.
Rekabetin Özlem Dolu Yılları
İki takım, dönem dönem birbirlerine karşı galibiyet almakta zorlandı. Fenerbahçe, Galatasaray’a karşı 11 maç üst üste kazanamazken, Galatasaray ise 18 maç galibiyet yüzü göremedi. Fenerbahçe’nin 1949-1953 arasındaki bu periyodu, Galatasaray’ın ise 1942-1946 arasındaki dönemi galibiyet hasretiyle geçti.
19 Ayrı Statta Karşılaştılar
Fenerbahçe ile Galatasaray, 400 maçlık rekabette tam 19 farklı statta karşı karşıya geldi. İstanbul’daki İnönü ve Ali Sami Yen statları başta olmak üzere, Şanlıurfa 11 Nisan Stadı da bu listeye dahil.
Her İki Takımda da Oynayanlar
Rekabetin tarihi boyunca pek çok oyuncu her iki takımda da oynama şansını buldu. Son dönemde bu iki takımda oynayan futbolculardan bazıları şunlar: Emre Belözoğlu, Mehmet Topal, Caner Erkin, Serdar Aziz, Tolga Ciğerci, Garry Rodrigues, Sinan Gümüş ve Emre Mor.
Bir Maçta Dörder Gol Atanlar
Rekabetin tarihinde bir maçta 4 gol atan futbolcular Galatasaray’dan Celal İbrahim, Cemil Gürgen, Metin Oktay, Fenerbahçe’den ise Zeki Rıza Sporel oldu.
En Çok Görülen Skor: 1-0
Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında en çok görülen skor 1-0’dır. İki takım arasında 75 kez bu sonuç ortaya çıkarken, 49 kez de maçlar 2-1 sonuçlandı.
En Farklı Skorlar
Rekabetteki en farklı skoru Galatasaray elde etti. 12 Şubat 1911’de İstanbul Ligi'nde Galatasaray, Fenerbahçe'yi 7-0 yendi. Fenerbahçe ise 6 Kasım 2002’de Kadıköy’de oynanan lig maçında Galatasaray’ı 6-0 mağlup ederek kendi adına en farklı skorlu galibiyeti aldı.
En Gollü Maçlar
Fenerbahçe ile Galatasaray arasında en gollü maçlar 4-4’lük skorlarla sonuçlanan karşılaşmalar oldu. 5 Haziran 1983’te Ali Sami Yen Stadı’nda yapılan lig maçı ve 7 Şubat 2001’de oynanan Türkiye Kupası yarı final maçı 4-4 berabere sonuçlandı.
Tarihi Kavga ve Yarıda Kalan Maç
23 Şubat 1934’te Taksim Stadı’nda oynanan İstanbul Ligi maçı, futbolcular arasında çıkan büyük kavga nedeniyle yarıda kaldı. Olaylara tribünler de karışınca, Türk futbol tarihinin en ağır cezaları bu maçta verildi. Toplam 17 futbolcu uzun süreli cezalara çarptırıldı.
Rekabetin Yabancı Hakemleri
Rekabetin geçmişinde zaman zaman yabancı hakemler de görev aldı. Çek, İngiliz, Yunan, İtalyan, Avusturyalı ve Bulgar hakemler bu maçlarda düdük çaldı.
Tarihten Anılar
Rekabette Bahri Altıntabak, Şeref Has ve Nezihi Tosuncuk, hem kendi kalesine hem de rakip kaleye gol atan oyuncular arasında yer aldı. Şevki Şenlen, Raşit Çetiner ve Tanju Çolak ise hem Galatasaray hem de Fenerbahçe formasıyla rakiplerine gol atan futbolcular arasında.
Rekabet Dostlukla Güzel
Rekabetin başlangıç dönemlerinde iki takım arasındaki ilişkiler bugüne göre çok daha dostaneydi. Bir derbi öncesi Fenerbahçe kaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaraylı rakiplerine eksik kadroyla oynamak istemediklerini bildirerek maçı ertelemeyi teklif etti. Maç, 20 Ekim 1914'te oynandı ve Galatasaray 6-1 kazandı.
Spor tarihçilerinin derlemelerine göre, bir derbi öncesi Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaraylılara, "Oberle kardeşler hasta, Hasan da sakatlanmış. Sizi karşımızda eksik kadroyla görmek istemiyoruz. Dilerseniz maçı erteleyelim." diye haber göndererek maçın ertelenebileceğini iletti.
Fenerbahçe'nin bu önerisini kabul eden Galatasaray, oyuncuların iyileşmesinden sonra, 20 Ekim 1914'te yapılan erteleme maçında sarı-lacivertli rakibini 6-1 yendi.
Ertelemeyi önerdiler
Rakipler arasında 17 Kasım 1922'de yapılan maç öncesinde ilginç bir durum yaşandı.
Bu tarihte Kadıköy'de iki takımın maçı vardı. Maç öncesi günlerce yağan yağmur sahayı adeta göle çevirmişti. Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaray Kulübüne telefon ederek, "Saha çok kötü, maçı erteleyelim." dedi. Galatasaray Başkaptanı Necip Şahin, bunun üzerine, "Anamız bizi bugün için doğurdu Galip Bey. Gelip maçı oynayacağız." diye cevapladı. Galatasaray, Kadıköy'e gelip maça çıktı ve Fenerbahçe karşılaşmayı 3-0 kazandı.
Beraber ev kiralıyorlardı
Rakipler, ilk yıllarında o kadar yakın ilişkilere sahipti ki, iki kulüp oyuncuları aynı evi paylaşıyor, birlikte antrenman yapıyorlardı.
İki takım sporcuları geceleri bir araya gelerek sohbet ediyordu. Yine bir gece sohbetin koyulaştığı sırada Galatasaray'dan Ali Sami Yen, Fenerbahçelileri, "Said, yarın bizimle maçınız var. Git yat ve dinlen." diye uyardı.
Hatta 1912 yılında Galatasaray ve Fenerbahçe’nin birleşerek ortak bir takım kurma düşüncesi bile gündeme gelmişti.
Birleşme durumu ve ortak takım kurma düşüncesi
Rakiplerin kuruluşlarının ilk yıllarında birleşme durumlarının bile ortaya çıktığı, hatta iki kulüp başkanının ortak takım kurma konusunda anlaştıkları iddia edildi.
Galatasaray Kulübünün resmi yayın organı Galatasaray dergisinin 2003 Şubat sayısında, Adnan Işık'ın belgelere dayandırarak verdiği haberde, 1912 yılında Galatasaray Kulübü Başkanı Ali Sami Yen ile Fenerbahçe Kulübü Başkanı Hulusi Bey'in ortak imzayla kayıt altına aldıkları belgenin, birleşmeseler dahi iki kulübün yabancılara karşı ortak bir takım kurma konusunda anlaştıklarını, hatta tüzüğü bile hazırladıklarını gösterdiği kaydedildi.
Bilerek kaçırılan penaltı
Rakiplerin 23 Ocak 1925'te Taksim Stadı'nda yaptıkları Vatan Gazetesi Kupası maçında ilginç bir olay yaşandı.
Fenerbahçe'nin kazandığı penaltı sonrası, atış öncesinde stadın büyük balkon kısmı çöktü. Fenerbahçeli Cafer Çağatay, bu gelişme üzerine penaltı atışında topu bilerek kaleci Ulvi Yanal'a teslim etti.
Karma takım: "FenerSaray"
Fenerbahçe ile Galatasaray, 1934 yılında Türkiye'ye davet ettikleri yabancı takımlarla birer kez hazırlık maçı yaptıktan sonra, üçüncü maçı "Fenerbahçe-Galatasaray Karması" şeklinde oynadılar.
Bu karmanın forması ise iki kulübün renklerinin karışımı olan lacivert, sarı ve kırmızıdan oluştu.
ÖZHAN Canaydın'dan centilmenlik dersi
Son yıllarda iki takım arasındaki maçların genelinde olaylar yaşanırken, Galatasaray Kulübünün merhum başkanı Özhan Canaydın, rekabete centilmence yaklaşımıyla alkış aldı.
Sarı-kırmızılı ekibin 6 Kasım 2002'de Kadıköy'de rakibine 6-0'lık sonuçla tarihi hezimete uğradığı maçta, başkan sıfatıyla ilk Fenerbahçe derbisini izleyen Özhan Canaydın'ın, rakibinin attığı golleri alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutlaması, müsabakaya damgasını vurdu.
Merhum Canaydın, bu centilmenlik gösterisi nedeniyle camiasından bazı tepkiler görse de Dünya Fair Play Konseyi (CIFP) tarafından 2002 Dünya Fair Play Ödülü'ne layık görüldü. Özhan Canaydın ayrıca, bu davranışı nedeniyle Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) tarafından düzenlenen Fair Play Sportif Davranış Ödülü'nü aldı.
