Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Moritanya Dışişleri Bakanı Muhammed Salim Vild Merzuk ile görüşmesinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Bakan Fidan İsrail ve Gazze arasında yaşanan durum hakkında, ‘’Moritanya en başından bu yana Gazze’de akan kanın durdurulması için kararlı bir tutum sergilemiştir’’ açıklamasında bulundu.
Bakan Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Irak ziyaretine ilişkin, "Bizim amacımız bölgesel istikrarın, refahın ve kalkınmanın mümkün olduğu bir ilişki trafiği içerisinde bulunmak, ilişkilerimize bu şekilde kurumsallaşma getirmek, bölgede düzenin ve refahın gelişmesi için elimizden geleni yapmak" ifadelerini kullandı.
Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Irak ziyareti kapsamında Bağdat ve Erbil'e gideceğini belirterek, Erdoğan'ın, Bağdat'ta Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile bir araya gelerek çalışma toplantısı yapacağını; ardından anlaşmaların imzalanacağını belirtti. Bakan Fidan, Erdoğan'ın Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ile de görüşeceğini bildirdi.
Türkiye’nin Moritanya ile tarihi bağlara sahip olduğunu vurgulayan Bakan Fidan, "Adana Kozan‘da 1920 yılında ülkemize yerleşen, Milli Mücadele'ye de katılan binlerce Moritanya asıllı vatandaşımız yaşamakta. Bu vesileyle dost Moritanya halkına sevgi ve selamlarımı iletiyorum" ifadelerini kullandı.
"TÜRKİYE OLARAK BÖLGENİN İSTİKRAR VE REFAHI İÇİN YOĞUN ÇABA HARCAMAYA DEVAM EDECEĞİZ"
Moritanya’nın Sahel bölgesinde yaşanan gerginliğe dikkat çeken Fidan, "Bölgede barış, güvenlik, refah ve kalıcı istikrarın tesisine büyük önem vermekteyiz. Ciddi güvenlik sınamaları ile karşı karşıya olan Sahel bölgesi önemli bir dönüşümden geçmekte. Bu bölgenin güvenliği tüm Afrika için stratejik bir öneme haizdir. Tüm bölge ülkelerinin istikrar ve güvenliğin sağlanması çabasına destek vermesi gerektiğine inanıyoruz. Türkiye’nin faaliyetlerinde bölge ülkelerinin terörle mücadele dahil kapasitelerinin arttırılması öncelikli başlıklardan biridir. Öte yandan mevcut sınamaların niteliği, çabalarımızın çok boyutlu bir biçimde güvenlikten ekonomikten ve sosyal kalkınmaya yayılarak yürütülmesini zorunlu kılmakta. Ne mutlu ki Moritanya bu çalkantılı bölgede bir istikrar unsuru olarak öne çıkmakta. Türkiye olarak bölgenin istikrar ve refahı için gerek güvenlik iş birliğinin, gerek ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi konusunda yoğun çaba göstermeye devam edeceğiz. Bugün yaptığımız görüşmelerde ikili ilişkilerimizi değerlendirme fırsatı bulduk. Her alanda iş birliğini geliştirme yönündeki iradelerimizi teyit ettik. Özellikle ekonomik ve ticari konularda mevcut ve potansiyel iş birliği fırsatlarını ele aldık. İlk karma ekonomik komisyon toplantısını en kısa sürede düzenlemek istiyoruz" şeklinde konuştu.
"MAARİF VAKFIMIZDA OKUYAN ÖĞRENCİ SAYISI BİN 224'E ULAŞTI"
THY’nin haftanın her günü Moritanya’ya düzenlediği seferlerin iki ülkenin ekonomik ilişkilerinin gelişmesine büyük katkı sunduğunu söyleyen Fidan, "Moritanya ile ticari ilişkilerimizde balıkçılık da önem verdiğimiz bir sektör. Bugünkü görüşmelerimizde balıkçılık ve balık yetiştiriciliği ortak komisyonunun toplanmasının önemini de değerlendirdik. Diğer yandan Moritanyalı kardeşlerimizle insani bağlarımızın güçlendirilmesi için çabalarımız devam ediyor. Bugün Maarif Vakfımız tarafından işletilen okullarda öğretim gören öğrenci sayısı bin 224’e ulaşmış durumda. Moritanyalı kardeşlerimizin Türkiye bursları ile ülkemizde eğitim görmelerinden de mutluluk duyuyoruz" diye konuştu.
"ULUSLARARASI TOPLUMU FİLİSTİN DEVLETİNİ TANIMAYA DAVET EDİYORUZ"
Görüşmede Gazze’de yaşanan katliamın da ele alındığını belirten Fidan, "Tıpkı Türkiye gibi Moritanya da Filistin meselesinde hassas bir politika izliyor. Bu konuda elinden gelen her türlü desteği veriyor. Moritanya en başından bu yana Gazze’de akan kanın durdurulması için kararlı bir tutum sergilemiştir. Acil ateşkes ihtiyacı ve insani yardımların kesintisiz ulaştırılması hususunda iş birliğimizi sürdüreceğiz. İşgali ve haksızlıkları gündeme getirmeye hep beraber devam edeceğiz. 1967 sınırları temelinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız, egemen ve coğrafi bütünlüğe haiz bir Filistin devleti kurulana kadar bu çabalarımız devam edecek. Daha iki gün önce Filistin’in BM’ye tam üye olmasına Amerika izin vermedi. Bu tutum Filistin halkına yapılan büyük bir haksızlıktır. Uluslararası toplumu bu yanlışa karşı çıkmaya ve Filistin devletini tanımaya davet ediyoruz" açıklamalarında bulundu.
Moritanya Dışişleri Bakanı Muhammed Salim Merzuk ise Filistin’de yaşananlardan büyük kaygı duyduklarını ifade ederek, "Bildiğiniz gibi İsrail işgal ordusu askerleri Gazze’de bir katliam yapmaktadır. İnsan dramı yaşanmaktadır. Moritanya bu gelişmelerden kaygı duymaktadır. Burada tabii ki çok acil alınması gereken tedbirler vardır. Bunların biri hemen ateşkesin gerçekleşmesidir. Daha sonra insani yardımların Gazze’ye girmesi gereklidir. Ondan sonra da bir daimi barış sağlanmalıdır. Arap girişimi tarafından önerilen uluslararası hukuk çerçevesinde bağımsız Filistin devletinin kurulması gerekir. Biz de aynı şekilde bu çözümü desteklemekteyiz" dedi.
Diplomatik kaynaklar, Moritanya'ya ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
"Moritanya, İsrail saldırılarının başladığı günden bu yana Gazze'de akan kanın durdurulması için kararlı bir tutum sergilemiştir."
Sahel bölgesinin ciddi güvenlik sınamalarıyla karşı karşıya olduğunu ve önemli dönüşümden geçtiğini vurgulayan diplomatik kaynaklar, Sahel'deki güvenlik ortamının sadece bölge için değil, tüm Afrika kıtası ve ötesi için stratejik önem taşıdığını kaydetti.
Kaynaklar, Moritanya'nın, "çalkantılı" olan Sahel bölgesinde istikrar unsuru olarak ön plana çıktığının altını çizerek, "Ülkemiz, Sahel bölgesinde barış, güvenlik, refah ve kalıcı istikrarın tesisine önem vermektedir" ifadesini kullandı.
MORİTANYA-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ
Moritanya ile Türkiye arasındaki tarihi bağlara dikkati çeken diplomatik kaynaklar, Adana'nın Kozan ilçesinde yaklaşık 30 bin Moritanya asıllı Türk vatandaşının yaşadığını, Moritanyalıların 1920'de Milli Mücadele'de ön saflarda savaştığını belirtti.
Kaynaklar, Türkiye'nin Nuakşot Büyükelçiliğinin 2011'de, Moritanya'nın Ankara Büyükelçiliğinin de 2010'de açıldığına işaret etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 28 Şubat 2018'deki Moritanya ziyaretinin, Türkiye'den Moritanya'ya Cumhurbaşkanı düzeyinde yapılan ilk ziyaret olduğunu hatırlatan diplomatik kaynaklar, bu ziyaretle ikili ilişkilerin ivme kazandığını kaydetti.
Diplomatik kaynaklar, Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Vild el-Gazvani'nin, 3. Türkiye-Afrika Ortalık Zirvesi kapsamında Aralık 2021'de Türkiye'yi ziyaret ettiğini de anımsattı.
İki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştiğini ve 2023'teki ikili ticaret hacminin 174,6 milyon dolar olduğunu aktaran diplomatik kaynaklar, 2024'ün ilk 3 ayındaki ikili ticaret hacminin 53,6 milyon dolara ulaştığını açıkladı.
Kaynaklar, yaklaşık 20-25 Türk balıkçı teknesinin Moritanya'daki Nouadhibou şehrinde faaliyet gösterdiğine dikkati çekerek, Tarım ve Orman Bakanlığının verilerine göre Türk girişimcilerin Moritanya'da 200 milyon dolara yakın yatırımı bulunduğuna işaret etti.
