Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, Trakya Üniversitesi ve Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği işbirliğinde online olarak düzenlenen 19. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi'nde "Kovid-19'a Genel Bakış" konulu sunum gerçekleştirdi.
Azap, dünyada kanıtlanmış olgu sayısının 45 milyonu, Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybeden hasta sayısının da 1 milyon 200 bini geçtiğini söyledi.
"Dünya genelinde 450 milyon kişi Kovid-19 ile karşılaştı"
Salgının başladığı günden itibaren 450 milyon kişinin Kovid-19 hastalığı ile karşılaştığını belirten Azap, şunları kaydetti:
"Bilimsel çalışmalara göre her kanıtladığımız Kovid-19 vakasına karşılık toplumda 8-10 Kovid-19 vakası var. Salgının ocak ayında başladığını düşünürsek geçen bu 10 ay içerisinde 450 milyon kişinin Kovid-19'la karşılaştığını ve enfekte olduğunu söyleyebiliriz. Ölüm sayılarının da bilimsel çalışmalardan yola çıkarak kanıtlanmış sayının iki katı olduğunu söyleyebiliyoruz. Yani bugün itibariyle yaklaşık 2 buçuk milyon hastanın Kovid-19'a bağlı öldüğünü söyleyebiliriz."
"Salgın eğrisi yukarı yönlendi"
Azap, kış mevsiminin gelmesiyle Avrupa'da Kovid-19'un yeniden tırmanışa geçtiğini ve salgın eğrisinin yukarıya doğru ilerlediğini ifade etti.
Mart ve nisan aylarına göre vakaların daha da arttığına dikkat çeken Azap, İtalya ve Japonya gibi ülkelerde yeni rekorlar kırıldığını dile getirdi.
RNA virüslerinde mutasyonun sıkça karşılaşılan bir durum olduğunu anlatan Azap, "Özellikle hastalığın farklı seyretmesine sebep olacak düzeyde bir mutasyon geçirdiğini söyleyemeyiz. Hastalığın seyri ve öldürücülüğünde bir gerçekleşme görülmemiş durumda." dedi.
"Kalıcı bağışıklık yok"
Azap, Kovid-19 geçiren kişilerin kalıcı bağışıklığı olmadığını ve yeniden hastalanabildiğini belirtti.
Koronavirüsün griple benzerlik gösterdiğine vurgu yapan Azap, şunları kaydetti:
"Geçtiğimiz dönemde bir re-enfeksiyon vakası açıklandı. Artık biz bu virüsle hastalanan kişilerin iyileştikten sonra tekrar virüsle hastalanabildiğini gördük. Aslında bu bizim beklediğimiz bir şeydi. Solunum virüsleri böyledir. Mutasyona uğradıkları için bu hastalığı geçirmiş olmak size belli bir süre bağışıklık sağlar. Virüsteki mutasyonlar birikip, bağışıklık sisteminizin tanıyamayacağı kadar farklılaştığı zaman tekrar o virüsle hastalanabilirsiniz. Grip gibi. Bu hastalık gribe bu yönüyle çok benziyor. Nasıl her toplumda 1-3 yılda epidemi yapıyorsa, olgu sayılar çok artıyorsa ve hastalanan kişiler 1-3 yılda tekrar hastalanıyorsa koronavirüste de bu böyle olacak gibi duruyor."
Azap, Kovid-19'un ilerleyen dönemde mevsimsel bir özellik taşıyacağına dikkat çekti.
"Hep hayatımızda olacak gibi duruyor"
Kovid-19'un insan hayatına olan etkisinin aşı ve etkili tedavi yöntemine göre değişeceğini vurgulayan Azap, şöyle devam etti:
"2020-2021'de büyük bir salgın geçireceğiz. Yaz ayının pek bir faydası olmayacak. 2022 yılından itibaren hastalık artık mevsimsel bir özellik kazanacak. Yaz aylarında azalan, kış aylarında artan bir seyirle insan hayatında sürekli var olacak gibi duruyor. Salgının başında kendisinden önceki SARS virüsü gibi ortadan kaybolacağına dair umudumuz vardı.
Artık bunun böyle olmayacağını çok net olarak biliyoruz. Bu 5'inci insan koronavirüsü oldu. Önümüzdeki yıllar içerisinde kış aylarında artan yaz aylarında azalan olgu sayılarıyla hep hayatımızın içerisinde olacak gibi duruyor. Hayatımızda hep bu kadar etkili olacak mı sorusu ise aşı ve daha da önemlisi etkili tedavisinin bulunup bulunmamasına bağlı."
Kovid-19'un grip aşısına benzer etkinliği olan bir aşı bulunması halinde sosyal yaşantıda sorun yaratmayacak bir hal alacağının altını çizen Azap, "Ama hep var olacak, tıpkı grip gibi. Bildiğiniz gibi her yıl gripten 400-600 bin kişi dünya genelinde hayatını kaybediyor. Bu koronavirüste böyle bir mevsimsel solunum yolu enfeksiyonuna dönüşecek. Aşı ve ilaç bulunduğu zaman da sosyal yaşamdaki etkileri azalacak gibi duruyor." dedi.
Prof. Dr. Azap, virüsün esas olarak yakın temas ortamında damlacık yoluyla bulaştığını söyledi.
Kovid-19 vakalarının yüzde 95'inin damlacık yoluyla enfekte olduğunu aktaran Azap, dünya üzerindeki vakaların yüzde 20'sinin de asemptomatik vakalardan hasta olduğunu dile getirdi.
