Hesap nasıl yapılacak? Dul yetim maaşı alanlar bundan nasıl yararlanacak? Milyonlarca vatandaş bu soruların yanıtını merak ederken, 3600 ek gösterge sonrası yeni memur ve emekli maaşları ortaya çıktı. Ek gösterge artışı, mevcut emeklilerin aylıklarına yansıyacak. Ek gösterge artışından yararlanan emekliler, şubat ayından itibaren yeni ek gösterge üzerinden emekli aylığı almaya başlayacaklar.
Memur ve emekli aylıklarıyla ilgili son dakika gelişmesi geldi. Memur ve memur emeklilerine yüzde 25 zam yapılacağının açıklanmasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan müjdeyi verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, memur ve emekli maaş artış oranını yüzde 25'ten 30'a çıkarıldığını açıkladı.
Milyonlarca emeklinin beklediği maaş artışları refah payı ile birlikte yapıldı. Yüzde 15.4 çıkan 6 aylık enflasyona yapılan refah payı artışı ile birlikte toplam artış oranı yüzde 30 olurken 3.500 TL olan taban maaş ise 5.500 TL'ye çıkartıldı.
Zam sonrası emekliler için taban maaş 5.500 TL’ye çıkartıldı. Peki bu nasıl uygulanacak? Hesap nasıl yapılacak? Dul yetim maaşı alanlar bundan nasıl yararlanacak?
Cumhurbaşkanı Erdoğan AK Parti grup toplantısında taban maaşın 3500 TL'den 5.500 TL'ye çıkartıldığını duyurdu. Böylece en düşük emekli maaşı 2023 yılının ilk 6 ayında 5.500 TL olarak uygulanmaya başladı.Bununla ilgili yasal düzenleme de Meclis'e gönderildi.
Tmmuz ayında 3500 TL olan emekli taban maaşı yüzde 57'nin üzerinde bir artış ile 5.500 TL'ye çıkartıldı. Temmuzda 5.500 TL olan asgari ücret ise yüzde 54.,7 oranında artışla 8.500 TL yapılmıştı.
Böylece taban maaştaki 6 aylık artış asgari ücrete yapılan artış oranını geçti. Temmuz'da da bir artış olacağı düşünülürse oranın yüzde 80'i geçmesi de bekleniyor. Böylece temmuz ayı artışı ile birlikte en düşük emekli maaşı asgari ücrete yaklaşmış hatta eşitlenmiş de olacak. Bu kesin rakam Temmuz'da belli olacak.
KİMLER YARARLANACAK? Taban maaşların 5.500 TL'ye çıkartılması SSK ve Bağ- Kur emeklilerini ilgilendiriyor.SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin bir kısmı düşük prim ve asgari ücret üzerinden emekli oldukları için daha az maaş alıyor.
Bu emeklilerin maaşları seyyanen yapılan artışlar ile bir süredir katkı yapılıyor. Maşalar önce 1500 TL'den 2.500 TL'ye daha sonra 3.500 TL'ye ve son olarak da 5.500 TL'ye çıkartılmış oldu. Böylece emekli maaşı bu rakamın altında olan herkese seyyanen artış yapılacak.
HESAPLANIYOR? Taban maaş hesaplamaları kök maaş üzerinden yapılıyor ve belirlenen rakama tamamlanıyor. Örneğin kök maaşı şu anda 3.300 TL olan ve Temmuz'da 3500 TL'ye tamamlanan bir SSK emeklisine önce yüzde 30 artış yapılacak.
Bunun sonunda emeklinin kök maaşı 4290 TL'ye yükselecek.Ancak taban maaş 5.500 TL olduğu için bu maaş tamamlanacak.
Maaşa 1.210 TL eklenerek emeklinin hesabına 5.500 TL yatırılacak. Tüm emekliler için bu hesaplama yapılacak. Yüzde 30 artış ile maaş 5.500 TL'yi geçerse ek bir ödeme yapılmayacak. Altında kalan her rakam tamamlanacak.
DUL YETİME AYRI UYGULAMA Eşinden veya babasından dul yetim maaşı alanlar için de taban maaş uygulaması bulunuyor. Burada alınan maaşın hisse oranına göre taban maaş belirleniyor ve yapılan artış bu rakama tamamlanıyor.
5500 TL7lik taban maaşa göre dul ve yetimler için yeni rakamlar ise şöyle oldu: Yüzde 75 maaş alanlar 4.125 TL Yüzde 50 maaş alanlar 2.750 TL Yüzde 25 maaş alanlar 1.375 TL
Örneğin eşinden yüzde 75 oranında 3000 TL maaş alan birisinin maaşına önce yüzde 30 artış yapılacak. Böylece maaş 3.900 TL'ye çıkacak. Yüzde 75 oranına göre belirlenen taban maaşın altında kaldığı için 225 TL'lik bir seyyanen artış yapılacak ve maaşı 4.125 TL olarak hesabına yatırılacak.
Öte yandan milyonlarca vatandaş memur ve emeklilerin zamlı maaşlarının ne zaman yatırılacağını merak ediyor. Zamlı yeni maaşlar ne zaman yatacak? soru en çok merak edilen konular arasında yer alıyor.
MEMUR VE EMEKLİ ZAMLI MAAŞLARI NE ZAMAN YATACAK? Memur, sözleşmeli ve memur emeklileri, zamlı maaşlarını ve enflasyon farkını 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren almaya başlayacak.
Erdoğan, "Geçtiğimiz yıl memur maaşlarında yüzde 87'lik artışa gitmiş, temmuz ayında yüzde 42 zam yapmıştık. Memurlar ve memur emeklilerinin yüzde 16, SSK ve Bağkur emeklilerinin yüzde 15,4 maaş artışı gerekiyordu. Memurlarımızın ve emeklilerimizin durumunu bildiğimiz için razı olamadık. Bütçe imkanlarını zorlayarak memur ve emekli maaşlarında yüzde 25'lik artışa gitmeyi kararlaştırmıştık. Dün ve bugün çalışmalar sonucunda memur ve emekli maaş artış oranını yüzde 30'a çıkarabileceğimiz imkanlar sağladık" ifadelerini kullandı.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın yazısına göre; Yaklaşık 5.3 milyon memur ve emekli memuru kapsayan ek gösterge düzenlemesi 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Ek gösterge artışı, mevcut emeklilerin aylıklarına yansıyacak. Ek gösterge artışından yararlanan emekliler, şubat ayından itibaren yeni ek gösterge üzerinden emekli aylığı almaya başlayacaklar.
Söz konusu düzenleme ile 1. dereceye kadar yükselen tüm çalışanların ek göstergesi 600 puan artırıldı. Öğretmen, polis, hemşire, din görevlisi, avukat, müdür gibi bazı meslek gruplarında ise 2200 veya 3000’den 3600’e çıkartıldı.
BAZI ÇALIŞAN MEMURLARIN MAAŞI AZALACAK Ek göstergenin daha çok emekli aylıklarını artıran bir fonksiyonu var. Çalışırken ele geçen maaş üzerinde ise sınırlı etkisi bulunuyor.
Ek göstergesi 600 puan artan memurların maaşları yaklaşık 190 lira artacak. Ek göstergesi 2200’den 3600’e çıkanların maaşlarındaki artış 100 lira dolayında olacak. Ek göstergesi 3000’den 3600’e çıkan memurların çalışırken aldıkları maaş ise yaklaşık 180 lira azalacak.
EK GÖSTERGE HESAPLAMASI NASIL YAPILIYOR? Ek gösterge düzenlemesinde en büyük kazancı, ek göstergesi 2200’den 3600’e çıkartılanlar ile 3000’den 3600’e çıkartılanlar elde edecek. Çünkü ek gösterge düzenlemesi ile esas maaş artışı, tazminat yansıtma oranı (TYO) ile sağlanıyor. Ek gösterge 3600’e çıktığında tazminat yansıtma oranı da yüzde 85’ten yüzde 145’e çıkıyor.
TYO’daki 60 puanlık farkın en yüksek devlet memuru maaşı ile çarpım sonucu kök tutar bulunuyor. Hizmet süresine göre bu kök tutar üzerinden hesaplama yapılıyor. Örneğin, 25 yıl hizmeti bulunanlara kök tutarın yüzde 75’i, 30 yıl hizmeti bulunanlara da yüzde 80’i oranında ödeme yapılıyor. Burada hesaplanan tutarlara, ek göstergesi 600 puan artırılanlar için 260 TL, 1400 puan artırılanlar için ise 607 TL ilave ediliyor. Böylece, emeklinin ek gösterge kapsamında hak ettiği tutar belirleniyor.
EMEKLİ AYLIKLARINA NASIL YANSIYACAK? Dini yükseköğrenim görmeyen lisans mezunu din görevlileri, sağlık bilimleri lisansiyeri olmayan lisans mezunu hemşireler ve müdürlerin ek göstergeleri 2200’den 3600’e çıkacak.Yükseköğrenim mezunu öğretmenler, dini yükseköğrenim mezunu din görevlileri, sağlık bilimleri lisansiyeri hemşireler ve polislerin ek göstergesi ise 3000’den 3600’e çıkacak.
Ek göstergesi sadece 600 puan artan emeklilerin aylıklarında, yüzde 30’luk normal maaş zammına ilave 260,40 TL artış olacak.Ek göstergesi 3000’den 3600’e çıkanlardan 25 yıl hizmeti olanların aylıklarına 2.115 TL, 30 yıl hizmeti bulunanların aylıklarına ise 2.240 TL ilave artış yapılacak.
Ek göstergesi 2200’den 3600’e çıkanlardan 25 yıl hizmeti olanlar 2.463 TL, 30 yıl hizmeti olanlar ise 2.587 TL daha fazla zam alacaklar.
YENİ EMEKLİ OLANLARIN EMEKLİ İKRAMİYELERİ ARTACAK Ek gösterge düzenlemesinden dolayı yüz binlerce memur emeklilik dilekçesini uzun süredir erteledi. 15 Ocak 2023 tarihinden sonra emekli olan memurların emekli ikramiyeleri artacak.
Emekli ikramiyesindeki artış tutarı; ek göstergesi 3000’den 3600’e çıkanlarda 25 yıl hizmeti olanlar için 52.875 TL’den başlayacak. Ek göstergesi 2000’den 3600’e çıkan ve 25 yıl hizmeti olanlarda ise 61.575 TL’den başlayacak.
ÖNCEDEN EMEKLİ OLANLAR İKRAMİYE ARTIŞINDAN YARARLANACAK MI? Kanun uyarınca emekli ikramiyesi, emekli olunan tarihteki ek gösterge üzerinden ödeniyor. Ancak, kendi iradesi ile emekli olmayanlar için istisna bulunuyor. 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun 89. maddesinin 6. fıkrası uyarınca, kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilen Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Teşkilatı mensupları; yaş haddi sebebiyle emekliye sevk edilenler; görevde iken vazife malulü haline gelenler; görevde iken ölen memurların hak sahipleri için istisna uygulanıyor
Söz konusu kişilere, aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden üç ay içinde emekli ikramiyesinin hesaplanmasına esas alınan katsayılarda meydana gelecek artış nedeniyle oluşacak ikramiye farkları ile ocak ayında katsayılar dışındaki diğer unsurlarda meydana gelecek artışlardan kaynaklanan ikramiye farkları ayrıca ödenir. Bu kişilerin aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden üç ay içinde katsayılarda artış yapılmadığı takdirde, takip eden altı ay içinde katsayılarda yapılacak ilk artıştan doğan ikramiye farkları da verilir.
Buna göre, son üç ay içinde yaş haddi veya kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenler, vazife malûlleri ve ölüm aylığı bağlananlar hem ek göstergedeki artıştan, hem de ocak ayındaki memur maaş katsayısı artışından kaynaklı emekli ikramiyesi farkını alabilecekler.
Üç ay ile altı aylık süre içinde kadrosuzluk veya yaş haddi nedeniyle emekliye sevk edilenler ise sadece ocak ayındaki maaş katsayısı artışından kaynaklı emekli ikramiyesi farkını alacaklar, ek gösterge artışından yararlanamayacaklar.
Kendi isteği ile emekli olanlar ile 6 aydan önce yaş haddinden dolayı emekliye ayrılmış olanlar ise memur maaş katsayısı veya ek göstergeden kaynaklı emekli ikramiyesi farkı alamayacaklar.
