MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Prof. Dr. Mevlüt KARAKAYA, 2023 yılı Merkezî Yönetim Bütçe Kanunu Teklifinin; gelir bütçesi kısmı üzerine MHP Grubu adına önemli açıklamalarda bulundu.
MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Prof. Dr. Mevlüt KARAKAYA’NIN açıklamaları şu şekilde;
2023 yılı Merkezî Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin gelir bütçesiyle ilgili kısmında Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz almış bulunuyorum. Yüce Türk milletini ve Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum.
Devlet, işlevlerini yerine getirmek, ekonomik şatları döndürmek, toplumun istek ve ihtiyaçlarına cevap vermek için harcama, gider yapmak zorundadır. Devletin yapacağı bu harcama ve giderler ile bunların nerelerden ve nasıl karşılanacağını gösteren cetvele "bütçe" diyoruz. Bir bütçenin kaynağı iki türlüdür; gelir ve borçlanma. Bütçe aslında iki kefeli bir terazi şeklindedir; kefenin biri gider, diğeri gelir bütçesidir. Arzu edilen, bu kefelerin birbirine denk olmasıdır; buna "denk bütçe" deriz. Gelir tarafı ağır basarsa bütçe fazlası, gider tarafı ağır basarsa bütçe açığından bahsederiz. Bu bütçede gider tarafı, gelir tarafından 659,4 milyar TL ağır basıyor. Sonuç itibarıyla, bütçenin mutlaka denk bağlanması gerekiyor ki gelirlerle karşılanamayan giderlerin artan kısmı için borçlanma öngörülerek bütçe denk hâle getiriliyor.
"Veren el alan elden üstündür."
Genel bir girişten sonra gelir bütçesi üzerinde yoğunlaşmak istiyorum. Teklif edilen 2023 yılı merkezî yönetim bütçesinin büyüklüğü 4 trilyon 469,4 milyar TL'dir. Bu büyüklük içerisinde gelir bütçesinin payı yüzde 85,2'dir. Diğer bir ifadeyle, toplam bütçenin 3 trilyon 810,1 milyar TL'si gelir bütçesidir. Bu noktada bir benzetme yapmak gerekirse gider bütçesi devletin verdiği, gelir bütçesi de aldığı eldir. "Veren el alan elden üstündür." düsturu gereği; özne devlet, konu da bütçe olunca gelir toplayan yani alan el pek istenmez.
Makro açıdan bakacak olursak, bir gelir bütçesi, bütçe yılındaki gayrisafi yurt içi hasılanın ne kadarının toplanacağını belirler. Bu makro bir karardır, doğrudan bir bütün olarak ekonomik ve mali durumu etkiler, yönlendirir; borç yönetimi de dâhil. 2023 yılı için gelirler toplamı 3 trilyon 810,1 milyar TL dedik; orta vadeli programda 2023 yılı için öngörülen gayrisafi yurt içi hasıla 18 trilyon 654 milyar TL olduğuna göre, önümüzdeki yılda elde edilecek gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 20,4'ünü toplamak üzere Parlamento olarak Hükûmete yetki vereceğiz ya da yetki istenmekte. Bu oran, geçmiş yıllar ortalamalarıyla mukayese edildiğinde çok bir farklılığının olmadığını ifade etmek isterim. Örneğin, 2022 yılında 19,9, 2021 yılında 19,3, 2020 yılında da 20,3 olarak gerçekleşmiştir. Genel ortalama yüzde 20 civarındadır ancak geçmiş yıllarda bunun zaman zaman yüzde 25'lere kadar çıktığını da ifade etmemiz lazım. Bu oran ne kadar yükselirse o kadar sıkılaştırma yapılıyor demektir. Yani bir yıl içerisinde tüm ekonomik birimlerin, devletin, şirketlerin, hane halkının üretecekleri mal ve hizmetlerin parasal karşılığı olarak ifade ettiğimiz gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 20,3'ünü toplama yetkisi veriyoruz; onun için bütçe hakkı gündeme sık sık getiriliyor. Bu çok önemli; 2023 yılı gelir bütçesinin bu anlamda ekonomik birimler yönüyle geçmiş yıllardan farklı olmadığını ifade ettik.
Gelir bütçesinin bu noktadan sonra ikinci önemli ayağı ise kaynaklarının neler olduğudur.
Gelir bütçesinin bu noktadan sonra ikinci önemli ayağı ise kaynaklarının neler olduğudur. Biz gelir bütçesi kaynakları açısından konuya yaklaştığımızda, vergiler ve vergi dışı gelirlerden oluştuğunu görüyoruz. 2023 yılı merkezî yönetim bütçesinin öngörüsünde gelir bütçesinin yaklaşık yüzde 84'ü vergilerden, geriye kalan yüzde 16'sı da vergi dışı gelirlerden yani KİT'lerin kârlarından, sermaye gelirlerinden, cezalardan, özel bütçeli idarelerin düzenleme ve denetleme kuruluşlarının gelirlerinden elde edilecek rakamlar.
Bütçe gelirlerinin sağlam ve sağlıklı olmasının temel dayanağının vergiler olması gerektiği hepimizin malumudur. Gelişmiş ekonomilerde bütçe gelirlerinin bizimkinden çok daha yüksek seviyelerde olduğunu da ifade etmek istiyorum ancak şunu da eklememiz lazım: Vergi gelirlerinin, iktisadi döngülere duyarlılığı, tüm ülke ekonomilerinde bütçe performansı üzerinde de önemli etkisi vardır.
Bizim bütçe performansıyla ilgili temel sorunlarımızın başında vergi sistemimizle alakalı eksiklik ve aksaklıkların yer aldığı yine hepimizin sürekli ifade ettiği hususlardır. Ben buralarda tekrara düşmek istemiyorum, dün burada Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına konuşan çok değerli arkadaşlarımız, Konya Milletvekilimiz, vergilerle ilgili konuları, hususları ifade ettiler. On Birinci Kalkınma Planı'ndaki öngörüleri, onlarla bağlantıyı, özellikle kurumlar vergisi ile gelir vergisinin birleştirilerek tek vergi kanununun çıkarılması, Vergi Usul Kanunu'ndaki sadeleşmelerin gerektiği, vergiye uyumla ilgili düzenlemelerin yapılması gerektiği hususları burada Milliyetçi Hareket Partisinin hatipleri tarafından defalarca tekrar edildi, aynı konuları tekrar etmek istemiyorum ama şunu ifade etmek istiyorum: 2023 yılı cumhuriyetimizin 100'üncü yılı inşallah, bu yılda, cumhuriyetimizin 100'üncü yılında tüm vergi tarafları açısından bir milat olarak değerlendirilebilir bu yıl ve bu noktada hem vergi reformu yapılabilir hem de vergi tarafları açısından özellikle de mükellefleri açısından bir daha vergi barışlarına ihtiyaç olmayacak, o kapıyı, aslında bir anlamda istisnai görünen ama müesseseleşmiş o kapıyı da kapatacak düzenlemelerin yapılmasının gerekli olduğunu ifade etmek istiyorum.
Gelişen dijital ekonomiye ve e-ticarete uygun bir vergi yapılanmasının oluşturulmasını buradan defalarca söylemiştik, daha geçtiğimiz günlerde Maliye Bakanlığının bu konuyla ilgili bir düzenleme yaptığı, özellikle verilen mükellef tarafından elektronik ortamlarda sunulacağına ilişkin düzenlemeler... Bu önemli bir gelişme. Bu düzenlemeler dolayısıyla teşekkür ediyorum.
Gelir bütçesi açısından aslolanın ekonomik büyüme olduğunu da ifade edelim çünkü teknik bir ifadeyle söylemek gerekirse gelir bütçesi aslında gayrisafi yurt içi hasılanın bir fonksiyonudur. Yani gayrisafi yurt içi hasıla arttıkça bütçe gelirleri de artacaktır. Bu açıdan bakıldığında Türkiye ekonomi modeli tutmuş, gelişmeler yine buradan ifade edildi. Gerçekten önümüzdeki yıllar açısından bizleri umutlandırıyor.
Ben bu vesileyle gayrisafi yurt içi hasılanın artması ekonominin büyümesiyle artacak bereketli gelir bütçelerine doğru hep birlikte diyor, bu vesileyle yine 2023 yılı bütçesinin yüce Türk milletine hayırlar getirmesini Cenab-ı Allah'tan niyaz ediyor, hepinizi saygılarımla selamlıyorum.
