Türkiye, 10 gün sonra, 5 yıl boyunca görev yapacak cumhurbaşkanı ile yeni parlamento üyelerini seçecek.
Seçimde, pusuladaki sıralamaya göre, Recep Tayyip Erdoğan, Muharrem İnce, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan cumhurbaşkanı adayı olarak yarışacak. Milletvekili Genel Seçimine ise 24 siyasi parti ile Türkiye genelinde 151 bağımsız milletvekili adayı girecek.
Türkiye genelinde 973 ilçe, 1094 ilçe seçim kurulunda, 191 bin 884 sandık kurulacak. Yurt içi ve dışında toplam 64 milyon 113 bin 941 seçmen oy kullanacak.
Yurt içinde 4 milyon 904 bin 672 seçmen ilk kez oy verecek. Cezaevinde tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlü seçmen sayısı ise 53 bin 172.
Seçimler, 6 Şubat'ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremler nedeniyle yeni önlemler altında yürütülecek.
Depremlerden etkilenen illerden taşınan seçmenler, adres kayıtlarını aldırdıkları yerlerde oylarını kullanacak, oylar o seçim çevresi için sayılacak.
Deprem bölgesinden yaklaşık 133 bin seçmen diğer illere kayıtlarını aldırdı. Depremden etkilenen illerde seçimin sağlıklı yapılabilmesi için Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından yürütülen çalışmalar tamamlandı, buradaki seçmenlerin güvenli şekilde oy kullanması için konteyner alanlar oluşturuldu.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, seçimin merak edilen soruları ve yanıtları şöyle:
1- TÜRKİYE GENELİNDE OY VERME SAATLERİ NEDİR?
Tüm yurtta oy verme saatleri 08.00-17.00 olarak uygulanacak. Oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sırayla oylarını kullanmalarına izin verecek. Saat 17.00'den sonra gelen seçmen oy kullanamayacak.
2- NÜFUS CÜZDANI BULUNMAYAN SEÇMEN OY KULLANABİLECEK Mİ?
Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi, "kimliğini tereddütsüz ortaya koyan" resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana verecek ve seçmen sıra numarasını söyleyecek. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.
3- OY VERİRKEN SEÇMEN BİLGİ KAĞIDI BULUNMASI ŞART MI?
Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu değil. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyenler, nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını YSK'nın internet sitesinden de öğrenip oyunu kullanabilecek.
4- YANLIŞ OY KULLANDIĞINI SÖYLEYEN SEÇMENE YENİ PUSULA VERİLİR Mİ?
Seçimde, seçmene iki oy pusulası verilecek. Cumhurbaşkanı ve Milletvekili seçimlerine ilişkin iki oy pusulası tek zarfa konulacak. Yanlış oy kullandığını düşünen ve yeni pusula isteyen seçmene yenisi verilmeyecek.
5- YURT DIŞINDA 9 MAYIS'A KADAR OY VEREMEYEN SEÇMEN BİR DAHA OY KULLANAMAZ MI?
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 416 bin 98 seçmen için 73 ülkedeki 156 yurt dışı temsilciliğinde sandık kurulları oluşturuldu. Bu temsilciliklerde oy verme işlemi, 9 Mayıs'ta sona erecek. Bu tarihe kadar oy kullanamayan yurt dışı seçim kütüğüne kayıtlı seçmenler, 46 gümrük kapısında, 14 Mayıs 2023 Pazar günü saat 17.00'ye kadar oy verebilecek. Gümrüklerde 24 saat oy verme işlemi devam edecek.
6- OYLAR HANGİ HALLERDE GEÇERSİZ SAYILACAK?
Oy pusulalarında yırtık, işaret veya yazı olmamasına dikkat edilecek. "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında, pusulanın herhangi bir yerine imza atılması veya işaret konulması halinde oy geçersiz sayılacak. Oy pusulalarından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçersiz olacak.
"EVET" ya da "TERCİH" mührü basılmayan, birden fazla ittifaka, aynı ittifakta yer almayan parti veya adaya mühür basılması halinde de oylar geçersiz sayılacak.
7- TEK ZARFA ATILACAK İKİ PUSULADAN BİRİ GEÇERSİZ SAYILIRSA DİĞERİ DE GEÇERSİZ SAYILACAK MI?
Seçmenler, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak. Önce cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak. Zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim türüne ait olanın geçersiz olması, diğerinin geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.
8- SADECE İTTİFAK ALANI İÇİNE BASILAN OYLAR GEÇERLİ SAYILIR MI?
Seçmenler, "EVET" ve "TERCİH" mührünü istedikleri partiye basacak. Mührün, "siyasi partiye ayrılan alana", "hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne" veya "ittifak unvanı bölümüne taşacak şekilde, bir siyasi partiye ayrılan alana" basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek.
Sonuçlar, sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenecek. Pusulada yalnız ittifak alanı içerisine mührün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde ittifakın "ortak oyları" sütununa ayrı ayrı işaretlenecek. İttifak içindeki siyasi partinin ortak oylardan gelen payı, partilerin oy oranlarına göre yapılacak hesaplamayla dağıtılacak.
9- SANDIK KURULLARI KAÇ KİŞİDEN OLUŞACAK?
Seçimlerde oyların kullanılması, sayılması ve tutanağa geçirilmesinde 5'i siyasi parti temsilcisi olmak üzere 7 kişilik sandık kurulu görevli olacak. Seçim günü oy verme süresinin 17.00 itibarıyla dolmasıyla sandık kurulu başkanı tarafından sandıklar açılacak ve oyların sayılmasına başlanacak.
10- SEÇİM SONUÇLARININ GÜVENLİĞİ VE DENETLENMESİ NASIL SAĞLANIYOR?
YSK, seçim sonuçlarının, ilçelerden hızlı ve güvenli bir ortamda merkeze aktarılması, sandık sonuç tutanakları ile seçim sonuçlarının siyasi partilerle eş zamanlı paylaşılması, seçimlerin hızlı, sağlıklı, ekonomik, şeffaf ve denetlenebilir biçimde gerçekleştirilmesi için 2007'den bu yana kısa adı SEÇSİS olan Seçim Bilişim Sistemi'ni kullanıyor.
11- OY KULLANDIĞIM SANDIĞIN SONUÇLARINI GÖREBİLİR MİYİM?
Sandık sonuçları, sandık kurulu tarafından tutanak altına alınacak, ilçe ve il birleştirme tutanakları da siyasi parti temsilcilerinin huzurunda düzenlenecek, birer örnekleri parti temsilcilerine verilecek ve vatandaşların göreceği şekilde de asılacak.
Ardından ilçe seçim kurullarında SEÇSİS'e girilen veriler doğrudan YSK'ya ulaşacak, eş zamanlı olarak da siyasi partilerle paylaşılacak. Seçim sonuçlarının kesinleşmesinden sonra tüm sandık sonuçları ve ıslak imzalı tutanaklar YSK'nın internet sitesi üzerinden vatandaşların erişimine açılacak.
12- BASIN YAYIN KURULUŞLARI SEÇİM GECESİ SONUÇLARI SAAT KAÇTAN İTİBAREN AÇIKLAYABİLECEK?
Seçim günü bütün yayınlar, saat 21.00'den sonra serbest olacak, ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.
13- CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ İLK OYLAMADA BİTERSE SONUÇLAR NE ZAMAN AÇIKLANIR?
Bu durumda YSK, cumhurbaşkanı seçimi geçici sonuçlarını seçim günü saat 23.59'a kadar ilan edecek.
14- CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ İKİNCİ OYLAMAYA KALIRSA SÜREÇ NE OLACAK?
İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanmadığı takdirde seçim ikinci oylamaya kalacak. İlk seçimde en çok oy alan iki aday, 28 Mayıs'ta yapılacak ikinci oylamada yarışacak.
15- İKİNCİ OYLAMADA SEÇMENLER NEREDE OY KULLANACAK?
Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci oylamaya kalması halinde seçmenler, aynı seçmen bilgi kağıdı ile ilk seçimde oy verdikleri sandık alanlarında oylarını kullanacak.
Kaynak: AA
