ABD yönetiminin izlediği korumacı ticaret tutumunun, enflasyonist baskıları artırabileceği ve büyümeyi yavaşlatabileceğine yönelik endişeleri varlığını koruyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın ABD tarihindeki en büyük vergi indirimi tasarısı olarak nitelendirdiği yasa tasarısının bütçe açığını artırabileceğine yönelik beklentileri ise yatırımcıların risk algısının yükselmesinde etkili oluyor.
Söz konusu tasarıda, eyalet ve yerel vergi indirimlerinin artırılması, bahşiş ve fazla mesai gelirlerinden alınan vergilerin kaldırılması ve 2017'de yürürlüğe giren vergi indirimlerinin süresinin uzatılması öngörülüyor.
Harcama kesintilerini de içeren tasarıyla, elektrikli araçlara ve temiz enerjiye yönelik vergi teşviklerinin azaltılması gibi düzenlemelerin hayata geçirilmesi planlanırken, ABD basınında yer alan haberlerde Trump'ın yasa tasarısının Kongre'den geçmesini engelleyebilecek muhalifleri ikna etmede zorlandığı bildirildi.
Analistler, ABD'de artan ekonomik belirsizliklere ek olarak kamu maliyesi tarafında ortaya çıkabilecek yeni risklerin yatırımcılar tarafından yakından takip edildiğini belirterek, vergi indirimlerinin şirketler açısından olumlu olmasına karşın yüksek belirsizlik ortamında ülkenin finansal görünümün kötüleşmesine neden olabileceğini söyledi.
Öte yandan, ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşması sonrası piyasalarda oluşan iyimserlik de diğer ülkelerle ticaret müzakerelerinde ilerleme kaydedilememesi nedeniyle azalıyor.
İki ülke arasındaki ticari gelişmeler yatırımcıları odağında kalmayı sürdürürken, Çin tarafı yarı iletken alanında ABD şirketlerine yapılan uyarı sonrasında karşılık esaslı yaptırımları devreye alabileceğine ilişkin bir açıklama yayınladı.
ABD ve Çin arasındaki ticari gerilimlerinin artmasının küresel risk algısı üzerinde etkili olduğunu ifade eden analistler, iki ülke arasındaki tarife ertelemesi uzlaşısı sonrasında yumuşayan ticaret gerginliklerin artabileceği ihtimallerinin şirketlerin ve finans çevrelerinin gelecek projeksiyonlarını oluşturmasını zorlaştırdığını kaydetti.
ABD'nin yeni bütçe tasarısı tahvil piyasalarına sert satış getirdi
ABD ekonomisine yönelik artan endişe ve belirsizliklerin etkisiyle tahvil piyasalarında satış baskısı öne çıkıyor. Hazine'nin dün gerçekleşen 20 yıllık tahvil ihalesine gelen zayıf talep de faizlerin yükselmesine katkıda bulundu. Bu ihalede faiz yüzde 5,1 olarak belirlendi. ABD'nin 30 yıllık tahvil faizi yüzde 5,11 ile 2003'ten bu yana kaydedilen en yüksek seviyesine çıkarken, 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,61 seviyesini görmesinin ardından yeni günde yüzde 4,59'da dengelendi.
Altının ons fiyatı, ekonomik, mali ve jeopolitik belirsizliklerin güç kazanmasıyla yükseliş serisini 4. işlem güne taşıdı. Ons altın dün yüzde 0,8 artışla 3 bin 315 dolardan kapanırken, şu sıralarda yüzde 0,7 yükselişle 3 bin 337dolardan işlem görüyor.
Dolar endeksi yeni işlem gününde bir önceki kapanışının hemen altında 99,6 seviyesinde seyrederken, Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 0,4 artışla 64,5 dolardan işlem görüyor.
Bu gelişmelerle New York Borsası'nda S&P 500 endeksi yüzde 1,61, Nasdaq endeksi yüzde 1,41 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,91 geriledi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık seyirle başladı.
- Küresel ticari çatışmalar ve hızla değişen jeopolitik ortam Avro Bölgesi'ndeki finansal sistemi tehdit ediyor
Avrupa borsaları dün Fransa hariç pozitif seyrederken, Avrupa Merkez Bankası (ECB), yayımladığı raporda, küresel ticari çatışmaların ve hızla değişen jeopolitik ortamın Avro Bölgesi'ndeki finansal sistemin istikrarını tehdit ettiği uyarısı yaptı.
Özellikle gümrük tarifelerine karşı hassas sektörlerde kurumsal iflasların artabileceğine vurgu yapılan raporda, ekonomik büyümenin beklenenden daha zayıf olması ve işgücü piyasası koşullarının kötüleşmesi halinde, bazı hane halklarının borç ödeme kapasitesinin de etkileneceği bildirildi.
Tahvil ve pay piyasalarına da değinilen raporda, tahviller üzerindeki risk primlerinin arttığı, pay piyasalarının ise ani ve keskin düzeltmelere karşı kırılgan olmaya devam ettiği ifade edildi.
Analistler, büyüme konusunda Avrupa ekonomisinin kırılgan olmayı sürdürdüğünü belirterek, bölge genelinde düşen imalat aktivitesine yönelik endişelerin sürdüğünü söyledi.
Bugün açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerinden alınacak sinyallerin bölge ekonomisi hakkında daha çok bilgi vereceğini belirten analistler, otomotiv ve otomotiv parçaları gibi bazı alanlarda devam eden tarifelerin sektörel olarak imalat aktivitesi üzerinde etkili olduğunu ifade etti.
Öte yandan, Avrupa Birliği (AB), savunma sektörünü güçlendirme hedefiyle 150 milyar avroluk krediyi içeren Avrupa Güvenlik Eylemi "SAFE" isimli düzenleme üzerinde resmen anlaştı.
Buna göre, AB fonlarından yararlanabilmek için satın alınan silah sistemlerinin değerinin en az yüzde 65'inin AB ülkeleri ile Avrupa Ekonomik Bölgesi'ne dahil Norveç, Lihtenştayn İzlanda ve Ukrayna'dan satın alınması şart koşuluyor.
Bu gelişmelerle dün Almanya'da DAX 40 yüzde 0,36, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,06 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,07 değer kazanırken, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,40 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar ise yeni güne negatif seyirle başladı.
Asya tarafında Çin hariç negatif seyir izleniyor
ABD endekslerindeki satıcılı seyir Asya tarafına da taşınırken, bölgede Çin hariç negatif bir seyir izleniyor.
ABD tahvil piyasalarındaki hareketlere duyarlı olan bölge ülkelerinde dün ABD tahvillerindeki satış baskısının ardından pay piyasalarında da risk algısı yüksek kalmayı sürdürüyor.
Analistler, Japonya'nın en fazla ABD tahvili tutan ülkelerden biri olduğunu hatırlatarak, düşen tahvil fiyatlarının Japonya Merkez Bankası (BoJ) tarafından yakından takip edildiğini ifade etti.
Öte yandan, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato Kanada'da düzenlenen G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları toplantısı marjında bir araya geldi.
Söz konusu görüşmede Bessent ve Kato, küresel güvenlik ve devam eden ikili ticaret görüşmeleri dahil ABD ile Japonya arasındaki ekonomik ilişkilere dair önemli konuları ele aldı.
Döviz kurlarının piyasa tarafından belirlenmesi gerektiği yönündeki ortak görüşlerini yeniden teyit eden Bessent ve Kato, mevcut durumda dolar/yen kurunun temel ekonomik göstergeleri yansıttığını belirttiler.
Bugün bölgede açıklanan verilere göre Japonya'da imalat sanayi PMI mayısta 49 oldu. Ülkedeki imalat sanayi aktivitesi önceki aya göre güç kazanmasına karşın zayıf kalmayı sürdürdü. Ülkede mart ayına ilişkin çekirdek makine siparişleri ise aylık yüzde 13 ve yıllık bazda yüzde 8,4 artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,1 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,8 düşerken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yatay seyretti.
Yurt içinde gözler Enflasyon Raporunda
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,21 değer kaybederek 9.398,93 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yatay seyirle 10.718,00 puanda işlem gördü.
Öte yandan, TCMB Başkanı Fatih Karahan'ın bugün İstanbul Finans Merkezi (İFM) TCMB yerleşkesinde yapacağı yılın 2. Enflasyon Raporu sunumu yatırımcıların odağında bulunuyor.
Karahan, yılın 1. Enflasyon Raporu bilgilendirme toplantısında 2025 sonunda enflasyonun yüzde 24 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini belirterek, "2026 yıl sonu için yüzde 12 olan enflasyon tahminimizi ise koruduk. Enflasyonun 2027 yılında yüzde 8'e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 seviyesinde istikrar kazanmasını hedefliyoruz." ifadelerini kullanmıştı.
Ayrıca, 1. Enflasyon Raporu bilgilendirme toplantısında enflasyon tahmin aralıklarının alt ve üst noktalarının 2025 yılı için yüzde 19 ve yüzde 29'a, 2026 yılı için ise yüzde 6 ve yüzde 18'e karşılık geldiği bildirilmişti.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 yükselişle 38,8590'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 azalışla 38,8380 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde yılın 2. Enflasyon Raporu, kapasite kullanım oranı ve reel kesim güven endeksi, yurt dışında ise dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI verilerinin yanı sıra yoğun veri gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 seviyelerinin destek, 9.500 ve 9.600 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, mayıs ayı reel kesim güven endeksi
10.00 Türkiye, mayıs ayı kapasite kullanım oranı
10.30 Türkiye, TCMB enflasyon raporu
10.30 Almanya, mayıs ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
11.00 Almanya, mayıs ayı Ifo iş dünyası güven endeksi
11.00 İngiltere, mayıs ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
16.45 ABD, mayıs ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
17.00 ABD, nisan ayı ikinci el konut satışları
