Karbon temelli ve organik maddelerin başkalaşımı ile ortaya çıkan petrol hem önemli bir enerji kaynağı hem de kimyasal bir hammadde. Fabrikaların, araçların, elektrik üretiminin önemli kaynaklarından biri olması yanında, plastik, temizlik deterjanları ve tekstil ürünleri gibi yüzlerce farklı alanda kullanılıyor. Türkiye’de Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Siirt, Şanlıurfa ve Mardin’de petrol yatakları bulunurken, karada ve denizde arama çalışmaları da sürdürülüyor. İhtiyacının henüz yaklaşık 7’de 1’ini üretebilen Türkiye’nin üretimi ise yıllar içinde önemli artış kaydetti. Türkiye’de komşu ülkelerden daha az petrol keşfi yapılmasının en önemli nedeni ise yatakların coğrafi özellikler nedeniyle daha derinde bulunması.
ÇENGEN’DEN GABAR’A
Bugünkü Türkiye sınırları içinde ilk sondaj, 1890 yılında İskenderun Çengen’de açılmıştı. 1940 yılında ise Batman’da Raman-1 kuyusunda petrol bulundu. 1934-1955 yılları arasında 100 bin metre sondaj yapılarak 95 arama yapılmıştı. 2022 yılında ise 191 arama çalışmasında 421 bin 408 metre sondaj yapıldı. 49 kuyuda petrol tespit edilirken 65 kuyuda üretim yapıldı.
5 BİN 500’DEN FAZLA KUYU VAR
2022 yılı sonu itibariyle Türkiye’de toplam 5 bin 532 kuyu var ve 10 milyon 534 bin 898 metre sondaj yapıldı. Bu kuyulardan 2 bin 236’sında, toplam 3 milyon 886 bin ton petrol üretimi gerçekleşti. Kuyuların 3 bin 407’si Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO), 104’ü Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğüne (MTA), 346’sı yerli şirketlere, bin 304’ü yabancı şirketlere, 371’i ise yerle-yabancı ortak şirketlere ait.
ÜRETİM HER YIL ARTIYOR
Türkiye’de 1999 yılında 2 milyon 939 bin 896 ton ham petrol üretimi yapılmıştı. 2020 yılına kadar bu rakama yakın seyreden üretim, bu yılda 3 milyon 202 bin 924 tona ulaştı. 2021 yılında 3 milyon 441 bin 659 ton olan üretim, 2022 yılında ise 3 milyon 583 bin 40 ton olarak kaydedildi.
TÜRKİYE’NİN REZERVİ
Türkiye’nin mevcut tespitlere göre toplam 1 milyar 205 milyar 926 bin 331 ton petrol rezervi var. Bunun 239 milyon 639 bin 1 tonu üretilebilir durumda. Kümülatif üretim ise 169 milyon 829 in 912 ton, kalan üretebilir petrol miktarı 70 milyon 829 bin 89 ton.
GABAR’DAN YENİ MÜJDELER BEKLENİYOR
2022 yılında Şırnak Gabar Dağı’nda 150 milyon varil net petrol rezervi keşfedilmişti. Yaklaşık 12 milyar dolar değere sahip olduğu tahmin edilen sahadaki 4 kuyuda günlük 5 bin varil üretim yapılıyor. Bu keşif, Türkiye’deki ortalama üretimin üzerinde. Buna ek olarak yeni bir keşif için müjde bekleniyor. Dışa bağımlılığı azaltacağı için az ya da çok olmaksızın her türlü üretim önemseniyor.
Kaynak: TRT Haber
