Vefatının yüzüncü yılında ünlü Türk düşünürü Ziya Gökalp, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin himayelerinde gerçekleştirilecek bir sempozyumla anılacak. Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) tarafından düzenlenen etkinlik, Gökalp’in hayatı, eserleri ve ilmî-fikrî mirasını ele alacak.
Sempozyumun Tarihi ve Yeri
Ziya Gökalp'in anısına gerçekleştirilecek bu sempozyum, 26 Ekim 2024 Cumartesi günü saat 14.00’te, MHP Genel Merkezi’nde bulunan Gün Sazak Konferans Salonu'nda yapılacak. Etkinlikte, Gökalp'in düşünceleri ve katkıları farklı yönleriyle masaya yatırılacak.
Gökalp’in Mirası
Sempozyumda, Ziya Gökalp'in eserleri, Türk düşüncesine ve sosyolojisine olan katkıları derinlemesine incelenecek. Aynı zamanda, Gökalp’in milliyetçilik ve sosyal bilimler üzerindeki etkileri de farklı perspektiflerden tartışılacak.
ZİYA GÖKALP KİMDİR?
Ziya Gökalp, 20. yüzyıl Türk düşünce hayatında önemli bir yer tutan şair, yazar, düşünür ve sosyologdur. Milliyetçi ve Türkçü düşünceleriyle Türk edebiyatında ve siyasette derin izler bırakan Gökalp, edebiyatın toplum için olması gerektiğini savunan bir düşünce adamı olarak eserlerinde sade bir dil kullanmıştır.
Türk Milliyetçiliğinin Fikir Babası
23 Mart 1876'da Diyarbakır’da dünyaya gelen Mehmet Ziya, Vilayet Evrak Müdürlüğünde çalışan Mehmet Tevfik Efendi ile Zeliha Hanım’ın oğlu olarak dünyaya geldi. Genç yaşta babasını kaybeden Gökalp, eğitimine Diyarbakır'da başlayarak daha sonra İstanbul’da Mülkiye Baytar Mektebi'nde devam etti. Ancak gizli cemiyetlere katılması nedeniyle tutuklanarak eğitimini tamamlayamadı.
Fikir Hayatının Şekillendiği Yıllar
Ziya Gökalp, II. Meşrutiyet döneminde İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılarak politik ve entelektüel dünyada aktif bir rol üstlendi. Dönemin dergilerinde Türkçü ve milliyetçi yazılar kaleme aldı. Özellikle Genç Kalemler dergisinde yayımlanan yazılarıyla dilde sadeleşme ve milliyetçilik akımının öncülerinden biri oldu.
Türkçülüğün Esasları ve Gökalp’in Eserleri
Gökalp’in yazdığı eserler, dönemin toplumuna Türk milliyetçiliği ideolojisini aşılamayı amaçladı. Kızıl Elma ve Altın Işık gibi şiir kitapları Türklerin bir arada yaşama arzusunu dile getirirken, Türkçülüğün Esasları adlı eseri onun "Türkçülüğün fikir babası" olarak anılmasına sebep oldu. Ziya Gökalp, sanatın toplumun ruhunu beslemesi gerektiğine inanarak, eserlerinde milliyetçi temalara geniş yer verdi.
Gökalp’in Sosyolojik Düşünceleri
Gökalp, milliyetin biyolojik temellere değil, eğitime ve kültüre dayalı olduğunu savunmuştur. Türkçülüğü ve Turancılığı birleştiren düşünceleriyle toplumsal kalkınmanın temelinde kültürel birliği ön plana çıkardı. Toplumcu bakış açısıyla Türk milletinin modernleşmesi gerektiğini savunan Gökalp, eserlerinde "Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak" formülü ile Türkiye’nin geleceğini inşa etmeye çalıştı.
Son Yılları ve Mirası
Gökalp, 1919’da Malta’ya sürgüne gönderildi ve 1921’de Türkiye’ye döndü. Diyarbakır’a yerleşip Küçük Mecmua dergisini çıkardı ve fikirlerini burada yaymaya devam etti. 1923'te Diyarbakır milletvekili olarak Meclis'e giren Ziya Gökalp, 25 Ekim 1924'te hastalık sonucu vefat etti.
Eserlerinden Seçmeler
Ziya Gökalp’in bazı önemli eserleri şunlardır:
- Kızıl Elma (1914): Türklerin bir arada yaşama arzusunu dile getiren şiir kitabı.
- Türkçülüğün Esasları (1923): Türk milliyetçiliğinin temel prensiplerini ortaya koyduğu düşünce kitabı.
- Altın Işık (1922): Türk halk hikayelerinden oluşan şiir ve düz yazı kitabı.
Ziya Gökalp’in fikirleri, sadece edebiyat ve düşünce dünyasında değil, Türkiye’nin siyasal ve toplumsal yapısında da derin izler bırakmış, Türkçülük düşüncesinin temellerini atan bir düşünce adamı olarak Türk tarihinde yerini almıştır.
