Kanuna göre kısa çalışma verilmesi ve kısa çalışma ödeneğinin ödenmesi farklı kavramları içermektedir. Bunun doğal sonucunda kanuna uygun kısa çalışma kararı alınmasına rağmen bazı durumlarda kısa çalışma ödeneği verilmeyebilir. Kısa çalışma ödeneğine hak kazanmak için, öncelikle iş yerinde, Bakanlıkça uygunluğu tespit edilmiş bir kısa çalışma kararının alınması yanında yaptırılan bir kısa çalışma olması ve iş yerinde geçici olarak en az dört hafta işin durması ya da önemli ölçüde azalması gerekir. Ancak işçinin ödeneğe hak kazanabilmesi için en başta İşsizlik Sigortası Kanunu’na göre işsizlik ödeneğine hak kazanmasına bağlıdır. Bu koşulun yanında işçinin Kanun’da belirtilen nedenlerle işsiz kalmış olması da gerekir.

Belirtmeliyim ki; kısa çalışma ödeneğine hak kazanmak için işsizlik ödeneğine hak kazanmada aranan tüm koşullar değil, sadece çalışma süresi ve prim ödemeye ilişkin koşullar aranır. İşsizlik ödeneğine hak kazanmak için, kısa çalışmaya geçilmeden evvel en az üç yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödenmiş olması kısa çalışmadan önce ise 120 gün içinde sürekli çalışmış olmalıdır.

Kısa çalışma ödeneği işsizlik sigortası fonundan karşılanır ve işçiye Türkiye İş Kurumu tarafından aylık olarak her ayın sonunda ödenir.

4857 Sayılı İş Kanunu'nun 39. maddesine göre on altı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının %80 i geçemez. Bu nedenle işçi ücreti ne kadar yüksek olursa olsun eline geçecek ücret asgari ücretin brüt tutarının %80 i olacaktır.

İşsizlik ödeneği iş sözleşmesinin belli koşullarla sona ermesiyle verilir. Kısa çalışma ödeneği ise işçi çalışmasını sürdürürken ödenir. Kısa çalışma ödeneği yaşlılık aylığı alma, silah altına alınma, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda durumun da kesilir.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası gereğince kısa çalışma ödeneği alınan sürede işçi aynı zamanda GSS kapsamına girer. İşçinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerde GSS’den yararlanır. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz.

Kısa çalışma ödeneği kural olarak kısa çalışma koşullarının ortadan kalkması ve iş yerindeki normal çalışma şekline dönülmesi halinde sona erer. Bu durumun kuruma bildirilmemesi durumunda oluşan yersiz ödemeler ilgililerden tahsil edilir.