Orijinal Dijital Eserler (NFT)
Blok zincirleri kapsamında yaygınlaşmaya başlayan bir uygulama da Orijinal Dijital Eserler olarak Türkçeye kazandırabileceğim Non-Fungible-Token yani NFT’ler.
Sanatçılar, yazarlar gibi eser üreticilerinin ürettiği dijital eserlerin, örneğin dijital bir resmin, müziğin, kitabın veya video gibi eserlerin yalnızca bir adet olabilecek şekilde damgalanması ile buna ancak bir kişinin sahip olabilmesini hedefleyen bir teknoloji.
İlk sahibi eseri zincire dâhil ederek emeğini ispatlamış olurken, sahip olan da “bundan bir tane var ve bende” demiş oluyor.
Bir örnek: Mike Winkelmann adlı sanatçı, 5000 gün boyunca ürettiği dijital eserleri tek bir resimde birleştirerek bir eser üretti, bu dijital sanat eserini NFT hâline getirdi ve bunu ünlü Christie’s Müzayede Evi aracılığı ile internette 11 Mart 2021’de sattı. Eserin satış fiyatı 69.3 milyon dolara ulaştı. Bu noktadan sonra NFT konusunda dünyada büyük bir akım, belki de bir furya başladı. Ünlü Türk şovmenler dahi NFT çıkarıp bunları satmaya kalktı.
Bununla beraber gerçekten dijital sanat ile uğraşan Türkler de bu alanda başarıya ulaştı. “Fractal İstanbul – Pandemi” adlı eser bugünkü ederiyle neredeyse 100.000 dolarlık dijital para ile satılmış oldu.
Ünlü müzayede şirketi Sotheby’s de bir NFT müzayede evini çevrim içi olarak açmış durumda. Bununla beraber merkeziyetsiz veya merkezli birçok NFT pazar yeri de çevrim içi olarak açılmış durumda. En son aylarda aylık NFT pazarı 2 milyar dolara çıkarken, bugün NFT pazarındaki işlemlerin toplamın 10 milyar doları geçtiği hesaplanıyor.
Diğer yandan NFT'ler telif koruması anlamında da bugünkü teknolojilerin bir alternatifi olarak güçlü bir çözüm sunmuş oluyor.
Orijinal dijital eserlerin bu denli büyük pazarlara ulaşmasının arkasında insanların koleksiyon, sahip olma, tek olana sahip olma gibi özetleyebileceğim alışkanlık ve arzuları var. Elbette bununla beraber, bu işi bir furyaya dönüştürerek, bu furyada olabildiğince fazla gelir elde etmek isteyen insanlar, yani para arzusu da var.
NFT şimdi bir balon ve illa ki patlayacak.
Birçok orijinal djital eser de değersizleşecek. Bugün Ayrancı Antika Pazarı'ndaki nesneler bazıları için antika, bazıları için çerçöp ama aralarından elmas değerinde şeyler de çıkacak; aynı bunun gibi düşünebiliriz. Blok zincirleri hayatımıza yeni uygulamalar katmaya devam ediyor, ODE'ler (NFT) ne ilk ne de son.
