Maziden atiye Türk’ün bayramı Nevruz
Her türlü dini ve milli bayramların vazgeçilmez cümlesi: “Hassas dönemde geçtiğimiz şu günlerde…” diye başlar. Çünkü coğrafyamızda an be an yaşadıklarımız bize bunu söylemeyi zorunlu kılıyor. Hangi yönüyle bakarsanız bakın, içinde bulunduğunuz coğrafya kaderinizi doğrudan etkiliyor.
Her gün yeni bir gündemle uyandığımız ülkemizde toplumsal hafızayı tazeleyen, kuşaktan kuşağa aktarılan, insanları birbirine yaklaştıran, milli birlik ve beraberlik duygu ve düşüncelerini pekiştiren, toplumu toplum yapan, toplumu bir arada tutan en önemli kültürel değerlerimiz olan milli ve dini günleri ve bayramları coşkuyla kutlamayı ihmal etmemeliyiz.
Tarihimizden gelen, milli kimliğimizi oluşturan, atalarımızın bize emanet ettiği bayramları yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak ülkemizi yönetenlerin en önemli görevleri arasında yer alır. Bu bağlamda Türk milletinin geleneksel millî bayramlarından birisi de Nevruz’dur. Nev (yeni) ve ruz (gün) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelen ve Türkçe “Yenigün” anlamını taşıyan “Nevruz”un bayram olarak kutlanmasının tarihi Türklerin tarihi kadar eskidir. Nizami Gencevi “İskendernâme” adlı eserinde M.Ö. 350, bazı kaynaklarda ise M.Ö. 800 yıllarında Nevruz’un Türkler tarafından büyük bir halk bayramı olarak kutlanıldığı yazılmaktadır.
Türklerin Ergenekon'dan demirden dağları eriterek çıkmalarının (Ergenekon Destanı), toprağın uyanışının, baharın gelişinin, kardeşliğin, dostluğun ve dayanışmanın sembolü olan, kültürümüzde tabiatın yeniden dirilişi gibi milletimizin de yeniden dirilişini, bolluğu ve bereketi simgeleyen ve geniş bir coğrafyada kutlanan Nevruz, Türk milletinin “Bahar Bayramı”dır.
Çok daha sonraları Nevruz Bayramı Türk Devletleri dışında Afganistan, İran, Irak, Hindistan, Balkanlar ve Çin gibi geniş bir coğrafyada kutlanmaya başlamıştır.
Türk Cumhuriyetleri 21 Mart Nevruz Bayramını “milli bayram” olarak ilan ederek, Nevruz Bayramının coşkuyla kutlanılmasına büyük önem vermektedir. Türkiye’de ise Cumhuriyetten sonra 1995 yılında “resmi tatil olmaksızın” bayram ilan edilmiştir. Ancak günümüzde sadece toplumun bir kesiminin sönük olarak kutladığı bir törene dönüşmüştür.
Nevruz Bayramı’nın bayram gibi kutlandığı ülkelerin başında Azerbaycan gelmektedir. Azerbaycan’da Nevruz bayramı genelde 20-21 Mart günleri kutlanmakla birlikte bu günlerin öncesindeki dört haftanın çarşambaları da Nevruz kutlamaları yapılmaktadır. Bu çarşambalara sırasıyla “su çarşambası”, “ateş çarşambası”, “rüzgâr çarşambası” ve “toprak çarşambası” adları verilmiştir. Bu çarşambalarda değişik etkinlikler düzenlenir. İnsanlar su kenarına gider, su alır, suyun üzerinden atlar, dertlerini suya anlatır ve dilek tutarlar. Gece ise büyük ateşler yakılır, çocuklar evlerin kapısına torba atar, yumurta tokuşturulur ve halk oyunları oynanır. Nevruz tatlıları ve kuruyemiş bayramın vazgeçilmezleri arasındadır. Nevruz Bayramında hem evler hem de toplu alanlar süslenir, eğlenceler düzenlenir, bayram geleneklerine özgü tiyatro gösterileri yapılır. Tüm halk coşkuyla kutlamalara katılır.
Türk’ün Bayramı Nevruz kutlamalarının günümüzde Türkiye’de canlılığını yitirdiğini ve kaybolmaya yüz tuttuğunu söyleyebiliriz. Maalesef Nevruz yeni nesil tarafından bilinmiyor, bilenler arasında ise yanlış yorumlanıyor.
Kültürel değerlerimize duyarsız kalınması birlik ve bütünlüğümüzün sarsılmasında son derece etkili olmaktadır. Bunun için, Nevruz gibi köklü örf ve âdetlerimizi hatırlamak, yaşatmak ve kutlamak milli sorumluğumuzdur.
Nevruz Bayramı bir dinin veya mezhebin bayramı değildir. Türk milletinin kültürel bir bayramıdır. Bu nedenle istismar edilmesi bir ayrılık unsuru olarak takdim edilmeye çalışılması yanlıştır.
21. yüzyıl Türk yüzyılı olacaktır. Buna inancımız tamdır. Bu yüzyılda yüce Türk devleti varoluşumuzun simgesi Nevruz Bayramını “resmi tatil” ilan etmeli, büyük Türk milleti de en önemli milli değerine sahip çıkmalı, mazide olduğu gibi kutlamalı ve atiye aktarmalıdır.
