SULTAN II. Abdülhamid’in ‘Her resim bir fikirdir’ anlayışıyla Osmanlı topraklarının dört bir tarafından çektirdiği fotoğraflar, Filistin’in 1900’lerdeki tarihine ışık tutuyor. Filistin coğrafyası ‘Sultan II. Abdülhamid Dönemi Filistin’ adıyla ilk kez bütün olarak ele alındı ve bir kısmı daha önce yayımlanmamış fotoğraflar tek kitapta toplandı. Eser hakkında görüşlerini anlatan usta gazeteci ve sanat eleştirmeni Doğan Hızlan, “Bu kitaplar daima gizli kalmış eserlerdir, devrin sadece siyasi değil yaşam biçimini de gösterir. Sultan II. Abdülhamid’in nasıl biri olduğunu, fotoğrafa ve resime düşkünlüğünü de göstermiş oldu. Bu yüzden kitabı okuyanlar Osmanlı’nın sadece bir dönemini görmeyecekler” dedi.
Kudüs, Nablus ve Akka sancağını 1900’lerin başındaki idari yapıya göre ele alan ‘Sultan II. Abdülhamid Dönemi Filistin’ kitabı, Osmanlı’nın güçlü hafızasıyla Filistin’in tarihini gün yüzüne çıkarıyor. Eserin hazırlık aşamasında Yıldız Fotoğraf Albümleri’nde Filistin şehirlerinin görüntülerini içeren yaklaşık 1300, ABD Kongre Kütüphanesi’nde 400 ve New York Halk Kütüphanesi’nde 200’e yakın fotoğraf titizlikle incelendi. Filistin bölgesi için özellikle ifade gücü yüksek olmasına önem verilen ve pek çoğu daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış 293 fotoğraf kitapta yerini aldı.
Özel kutu ve çantasıyla meraklılarına sunulan kitap, Demirören Yayınları tarafından sınırlı sayıda sadece bin adet olacak şekilde Türkçe basıldı. Tarihe ilgi duyan herkes için kaçırılmayacak fırsatlar sunan eser, Osmanlı’nın geçmişini bugünün tutkunlarıyla buluşturuyor.
HIZLAN: DÜNYA SİYASETİNİN BUGÜNÜNÜ ANLAMAK İÇİN ÖNEMLİ BİR KİTAPTIR
Gündemde olan birçok siyasi olayı anlamak için geçmişin bilinmesi gerektiğini belirten Doğan Hızlan, sözlerine şöyle devam etti:
“En önemlisi tarihi anlatırken belgesel ya da resimdir. Bu bakımdan Sultan II. Abdülhamid’in fotoğraflara önem verdiğini biliyoruz. Kitap sadece Sultan II. Abdülhamid’in yönetimindeki Filistin’i göstermiyor. Aynı zamanda dünya haritasını da gösteriyor. Filistin’in coğrafyasını da bu eserde görüyoruz. Bir yerin coğrafyasını görürseniz, tarihini anlamak için önemli yardım alırsınız. Bunlara baktığımızda bugünkü Filistin’i değerlendiriyorsunuz. Bu kitaplar daima gizli kalmış eserlerdir, devrin sadece siyasi değil yaşam biçimini de gösterir. Sultan II. Abdülhamid’in nasıl biri olduğunu, fotoğrafa ve resime düşkünlüğünü de göstermiş oldu. Bu yüzden kitabı okuyanlar Osmanlı’nın sadece bir dönemini görmeyecekler. Ayrıca Osmanlı’nın gelişimini, değişimini, Türkiye’de ve yurt dışındaki sınırlarımızda nasıl bir yönetim olduğunu, bu zamana nasıl geldiğimizi görecekler. Bu yüzden herkesin kitabı okumasını tavsiye ediyorum. Tarihin her bölümünü yayınlayan bu kitap, bugünü daha iyi anlamamızı sağlayacaktır. Dünü bilmeden bugünü anlamak mümkün değildir. O nedenle dünya siyasetinin bugününü anlamak için de önemli bir kitaptır. Görsel belgeler tarih yazımında metinlere kıyasla çok önemlidir çünkü yazdığınızda ispat meselesi vardır. İkisini karşılaştırdığınızda değişimi ve gelişimi daha iyi görürsünüz. Aynı zamanda kitap o zaman ki Filistin nasıldı, bugün nasıl, değişim nasıl yaşandı; dünya siyaseti nasıldı, nasıl değişti ve burayı nasıl değiştirdiği konusunda katkı sağlıyor. Bugün Türkiye’de, komşu ülkelerde ve dışında gündemde olan birçok siyasi olayı anlamamız için geçmişi bilmek lazım. Tarihin doğru ve iyi değerlendirilmesi için bu kitabın okunmasını istiyorum. Demirören Yayınları çok önemli bir iş yapıyor. Çünkü bu kitapla bize dünden bugüne olan Türkiye ve dünya haritasının bilgisi ile resmini veriyor.”
KAYA: FİLİSTİN COĞRAFYASINI GÖRSEL HAFIZA NİTELİĞİNDE BİR ARAYA GETİREN İLK KİTAP
Eserin alanında başlı başına bir başvuru kaynağı olacağını ifade eden Hasan Mert Kaya, “Sultan II. Abdülhamid dönemi Filistin coğrafyasının karışmaya başladığı ve hareketlendiği oldukça ilginç bir dönem. Uluslararası ilişkiler açısından savaşların çıkmaya ve coğrafyanın birçok yerden göç almaya başladığı özel bir dönem. O dönem birçok projeyle Sultan II. Abdülhamid, bölgenin İstanbul ile ilişkisini diri tutmaya ve fiziki olarak da bağlarının güçlü olmasına özen gösteriyordu. Öncelikle bu kitap Sultan II. Abdülhamid’in ‘Tahriri münderecattan ziyade, resimlerden istifade ederim’ sözüyle, günümüz Türkçesine çevirecek olursak ‘Her resim bir fikirdir’, çok önemlidir. Çünkü bu albüm içerisindeki fotoğrafların tamamına yakını bölgenin mimarisi, kültürü, insanların giyimi ve yaşamıyla ilgili çok ciddi fikir verecek niteliktedir. Burada fotoğraflara bakıp geçmemek, üzerinde detaylı durmak ve fotoğrafı okumak gerekiyor. Okura görsel hafıza geliştirilmesi için son derece yararlı bir kitap. Eserde Filistin bölgesi Osmanlı dönemi idari yapısı göz önünde bulundurularak Kudüs, Nablus ve Akka sancakları başlıkları altında 3 ana bölüm halinde incelenmiş. Bu da bize Osmanlı’nın o dönem Filistin coğrafyasını nasıl idare ettiğine dönük bir ipucu sağlıyor. Kitap Filistin ile ilgili köklü bağlarımıza, oraya kazandırmış olduğumuz mimari eserlere ve onları nasıl korduğumuza ilişkin birçok görsel veri sağlıyor. Benim gördüğüm Filistin coğrafyasını görsel hafıza niteliğinde bir araya getiren ilk kitap. Bu nedenle eser, alanında başlı başına bir başvuru kaynağı olacaktır. Filistin’in kapsadığı coğrafi alan ve nerelere Filistin diyebileceğimizi anlamak için de bir kanıt niteliğindedir. Demirören Yayın Grubu'na çok teşekkür ediyorum çünkü çok önemli bir dönemi detaylı araştırmalarla çoğu daha önce hiç yayınlanmamış 293 tane fotoğrafı bir araya getirerek okurların istifadesine sundu” diye konuştu.
