Yerli tanı kiti ile 90 dakikada teşhis koyulabiliyor

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olan Doç. Dr. Gülay Korukluoğlu Ulusal Viroloji Laboratuvarı Sorumlusu olarak çalışmalarına devam ederken, aynı zamanda Sağlık Bakanlığı tarafından Koronavirüs Bilim Kurulu üyeliğine davet edilmişti. Korukluoğlu, koronavirüs tanısında kullanılmak üzere geliştirdikleri yerli tanı kitleriyle teşhis süresinin 90 dakikaya kadar düşürüldüğü duyurdu…

DOÇ. DR. GÜLAY KORUKLUOĞLU KİMDİR? 

Gülay Korukluoğlu, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunudur. Sağlık Bakanlığı tarafından Koronavirüs Bilim Kurulu Üyeliğine getirilen Gülay Korukluoğlu, Ankara’da yaşamaktadır ve evlidir. Ulusal Viroloji Laboratuvarı Sorumlusu Korukluoğlu, koronavirüs tanısında kullanılmak üzere yerli kitler geliştirdi. Bu cihazla birlikte 4 -120 saat arasında değişen teşhis süresi 90 dakikaya kadar düştü. Korukluoğlu hakkında internet ortamında fazla bilgi bulunmamakla birlikte, bu değerli bilim insanı hakkında yeni gelişmeler oldukça haberimizde yer vereceğiz…

90 DAKİKADA TEŞHİS KOYULABİLİYOR

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve dünyadaki bazı merkezlerin korona virüsü ile ilgili bazı spesifik testleri tasarlayarak yayımladıklarını hatırlatan Ulusal Viroloji Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Gülay Korukluoğlu, "Bunlar DSÖ Literatüründe yer alıyordu. Biz de bu kaynakları izleyerek laboratuvarımızda halihazırda mevcut olan Pan korona virüsü PCR dediğimiz yöntemi kullanmak ile beraber acaba Covid-19'a yönelik gerçek zamanlı PCR testini uygulamaya sokabilir miyiz diye araştırdık ve bu konuyla ilgili merkezlerle temasa geçerek bu testte kullanılacak önemli bir bileşen olan 'primer probların siparişini verdik. Daha sonra yine yerli üretim bir enzim ile beraber bu primerler geldikten sonra yerli kaynaklarımız kullanılarak gerçek zamanlı bir kitin optimizasyon çalışmalarını yaptık.

İlk optimizasyon çalışmalarında kullanılmak üzere yine laboratuvarımız tarafından uluslararası merkezlerden pozitif kontroller de talep edildi ve böylece yeni tanımlanacak olan bir ajanın ülkemizde tanı kapasitesini oluşturmaya yönelik adımları attık. İlk sonuçlar da çok yüz güldürücüydü.

Süreç içerisinde artık daha öncesinden kullandığımız testten sonra bu yerli üretim kitin geliştirilerek laboratuvarımızda rutin uygulamaya koyduk. Şu anda bu geliştirmiş olduğumuz kitte şüpheli gönderilen olası vaka tanımına uygun örneklerin analizi yapılmakta.

Örnek geldikten sonra örneğin bir hazırlanma süreci vardır. Daha sonra PCR dediğimiz moleküler testin kendisi yaklaşık 90 dakika sürmekte" diye konuştu.

Kitin yerli kaynaklar ile üretilmiş olmasının büyük avantajlar sağladığını vurgulayan Korukluoğlu, "Bundan önceki dönemlerde bir malzemeyi genelde yurt dışından sipariş edip onun getirilme süresi 1-1,5 ayı bulabiliyordu. En acil durumlarda bile. Ama bu yerli test sistemi sayesinde üretim merkezinden İstanbul'dan destek aldığımız zaman hemen istediğimiz günün ertesi günü bize ulaştırılabiliyor. En önemli avantajlarından bir tanesi bu. İkincisi de en azından kaynak israfını engellemesi ve oldukça uygun fiyatlara testlerin mal ediliyor olması. Bu da ülkemiz kaynaklarının israf edilmeden kullanılmasını sağlıyor. Bir de kiti kendimiz burada çalışmalarla çeşitli modifikasyonlar yaparak, çeşitli versiyonlar yaparak sürekli geliştirebiliyoruz. İlk başta mesela 90 dakika olabilecek sistem elimizdeki kontrolleri kullanarak ya da DSÖ'den gönderilen pozitif kontrolleri uyarlanarak daha kısa sürede çalışmamıza imkan veriyor. Hatta bugün onun bir denemesini kurduk ve başarılı sonuçlar aldık. Şimdi biraz daha kısa süren bir protokole geçiş yapacağız. Ama bu tabii ki asla testin kalitesinden ödün vermeden son derece güvenilir bir şekilde gerçekleştiriliyor" şeklinde konuştu.

Viroloji bölümünde korona virüsü ile ilgili 12 kişinin 7/24 hizmet verdiklerini söyleyen Korukluoğlu, "Şöyle örnek verebilirim. Vatandaşlarımızın Çin'den getirildiği cumartesi akşamı bizim laboratuvardan çıkma saatimiz sabah 6'ydı. Dolayısıyla arkadaşlarımız hiçbir zaman erinmeden gerçekten büyük bir özveri ile çalışıyorlar. Bu anlamda ekibimiz son derece güvenilir. Ben de böyle bir ekibe liderlik ettiğim için gurur duyuyorum. Korona virüsü ile ilgili bildiğiniz gibi bir danışma kurulu var. Bilimsel danışma kurulunda bu örneklerin sıfırıncı gün diye tabir ettiğimiz geliş anında ve bireyler hiçbir belirti göstermese bile virüs taşıyabilme riskine karşı 3. günde ve 7. günde en sonunda 14 gün karantina süresi göz önüne alındığında karantina süresi bitmeden hemen önce 4. örneğin alınmasına karar verilmişti. Bu kapsamda karantina süresince oradaki vatandaşlarımızdan toplamda 4 kez örnek geldi. En son örneklerimiz dün gelmişti çok şükür ki hepsi negatif sonuçlandı. Artık gönül rahatlığı ile herkes evine dönebilir" ifadelerini kullandı.