Zatürree, genç ve sağlıklı insanlarda görülebilir, ancak daha yaşlı yetişkinler, bebekler, başka hastalıkları olan insanlar ve bağışıklık sistemi bozuk olanlar için tehlikelidir.
Zatürre nedir?
Zatürre,(Pnömoni) birkaç olası nedeni olan ciddi bir akciğer enfeksiyonudur. Pnömoninin ilk belirtileri genellikle soğuk algınlığı veya grip hastalığına benzer. Daha sonra kişi yüksek ateş, titreme ve balgamla öksürür.
Zatürrenin belirtileri
-
Öksürük
-
Paslı veya yeşil balgam
-
Yüksek ateş
-
Hızlı nefes alma ve nefes darlığı
-
Titreme
-
Plöretik ağrı olarak bilinen derin bir nefes alırken genellikle kötüleşen göğüs ağrısı
-
Hızlı nabız
-
Yorgunluk ve halsizlik
-
Mide bulantısı ve kusma
-
İshal
-
Terleme
-
Baş ağrısı
-
Kas ağrısı
-
Zayıf oksijenli kandan dolayı esmer veya morumsu cilt rengi
Belirtiler diğer altta yatan koşullara ve pnömoni tipine bağlı olarak değişebilir.
Zatürre tedavisi
Tedavi pnömoninin tipine ve ciddiyetine bağlıdır.
Bakteriyel pnömoni tipleri genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir.
Viral pnömoni tipleri genellikle istirahat ve bol miktarda sıvı ile tedavi edilir. Antiviral ilaçlar influenzada kullanılabilir.
Mantar türü pnömoniler genellikle antifungal ilaçlar ile tedavi edilir.
Doktorlar, zatürree semptomlarını yönetmeye yardımcı olmak için reçetesiz satılan ilaçlar (OTC) reçete eder. Bunlar arasında ateşi düşürmek, ağrıları ve ağrıları azaltmak ve öksürükleri bastırmak için tedaviler vardır. Ayrıca, bol miktarda sıvı almak ve dinlenmek çok önemlidir.
Semptomlar özellikle kötü ise veya bireyin zayıflamış bir bağışıklık sistemi veya başka ciddi hastalıkları varsa, zatürre için hastaneye yatış gerekebilir. Hastanede hastalar genellikle intravenöz antibiyotikler ve sıvılarla tedavi edilir. İlave bir oksijen kaynağına ihtiyaç duyabilirler.
Çocuklarda zatürre
Çoğu çocukta bağışıklık sistemi onları zatürreye karşı koruyabilir. Bir çocuk zatürre olursa, genellikle bir virüsten kaynaklanır.
Belirtiler şunları içerir:
-
Nefes almada zorluk
-
Düzgün beslenmemek
-
Öksürme
-
Ateş
-
Sinirlilik
Zatürre tedavisi, bol bol dinlenmeyi ve sıvı alımını içerir. Doktor, abdominal problemler için reçete önerebilir, ancak öksürük ilaçları yardımcı olmaz. Yetişkinler, özellikle pnömonisi varsa, çocukların etrafında sigara içmemelidir.
Zatürre nedenleri
Bakteriler ve virüsler, pnömoninin ana nedenleridir. Pnömoniye neden olan mikroplar alveollere yerleşebilir ve bir kişi onları içine çekince çoğalabilir.
Zatürree bulaşıcı olabilir. Zatürreye neden olan bakteri ve virüsler genellikle solunum ile alınır. Öksürme ve hapşırma yoluyla geçirilebilir veya dokunma yoluyla paylaşılan nesnelere yayılabilirler.
Vücut enfeksiyona saldırmak için beyaz kan hücreleri gönderir. Bu yüzden hava keseleri iltihaplanır. Bakteriler ve virüsler akciğer keselerini sıvı ve irin ile doldurur ve zatürreye neden olur.
Risk faktörleri
En fazla risk altındakiler arasında şunlar bulunur:
5 yaşın altında veya 65 yaşın üzerinde bulunan,
Tütün içen, çok miktarda alkol tüketen,
Kistik fibroz, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), astım veya böbrek hastaları,
Örneğin AIDS, HIV veya kanser nedeniyle zayıflamış veya bozulmuş bir bağışıklık sistemine sahip,
Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) için ilaç alan,
Son zamanlarda bir soğuk algınlığı veya grip enfeksiyonu geçiren,
Yetersiz beslenen
Son zamanlarda yoğun bir bakım ünitesinde yatırılan,
Belirli kimyasal maddelere veya kirleticilere maruz kalan bireyler.
Zatürre türleri
Sebeplerine bağlı olarak farklı zatürre türleri vardır.
Bakteriyel pnömoni: En yaygın neden Streptococcus pneumoniae (S. pneumoniae) bakterisidir, ancak çeşitli pek çok bakteri pnömoniye neden olabilir
Viral pnömoni: Bu, solunum sinsityal virüsü (RSV) ve grip olarak bilinen influenza tip A ve B'den kaynaklanabilir.
Aspirasyon zatürre: Bu, bir insanın gıda, sıvı veya mide içeriğini akciğerlere soluduğunda gerçekleşebilir. Bu tip bulaşıcı değildir.
Mantar zatürre: Bu, Coccidioides mantarının neden olduğu vadi ateşi gibi bir durumdan kaynaklanabilir.
Hastane kaynaklı pnömoni: Bu, örneğin bir solunum cihazına veya solunum makinesine bağlı olanlar gibi diğer durumlar için tedavi gören hastalarda ortaya çıkabilir.
Sebep ne olursa olsun, belirti ve bulgular benzer olacaktır.
Zatürreyi önleme yolları
Pnömoninin en yaygın bakteriyel nedeni olan pnömokok hastalığını önlemek için iki farklı aşı vardır.
Bu aşılar çok farklı pnömokok enfeksiyonlarını kapsar ve sağlık koşullarına bağlı olarak hem çocuklar hem de yetişkinler için önerilir.
Pnömokok konjugat aşısı veya Prevnar
Pnömokokal polisakarit aşısı veya Pneumovax
[Aşılar zatürreye karşı korunmaya yardımcı olabilir]
Aşılama programına uymak, enfeksiyonun önlenmesine yardımcı olabilir.
Prevnar (PCV13) normalde bebeğin rutin aşılarının bir parçası olarak dahil edilir.
2 yaşın altındaki çocuklar, 65 yaşın üzerindeki yetişkinler ve 2 ila 64 yaş arasındakiler için bazı tıbbi durumları önerilmektedir.
Pnömokok (PPSV23), pnömokokal enfeksiyon geliştirme riski yüksek olan çocuklar ve yetişkinler için önerilmektedir.
65 yaş ve üstü yetişkinler
Diyabetli insanlar
Kronik kalp, akciğer veya böbrek hastalığı olanlar
Çok miktarda alkol tüketen veya sigara içen kişiler
Dalağı olmayanlar ve
Bazı diğer tıbbi durumlara sahip, 2 ila 64 yaşları arasındakilere, bu aşının yapılması tavsiye edilebilir.
Aşı, yaşlı yetişkinleri pnömoniden tamamen koruyamayabilir, ancak kan ve beyin enfeksiyonları da dahil olmak üzere pnömoni ve S. pneumoniae'nin neden olduğu diğer enfeksiyonların gelişmesi riskini önemli ölçüde azaltabilir.
Aşıların yanı sıra doktorlar şunları önermektedir:
-
Düzenli el yıkama
-
Öksürürken veya hapşırırken ağzın ve burnun kaplanması
-
Sigara içmekten kaçınmak
-
Sağlıklı yemek
-
Haftada 5 gün egzersiz
-
Balgam veya başkalarının öksürük parçacıklarından uzak durmak
Çoğu kişi 1 ila 3 hafta içinde pnömoniden iyileşir. Ciddi semptom riski taşıyanlar, aşılarını sürdürmelerini sağlamalıdır.
Zatürre Teşhisi
Bir doktor semptomlar ve tıbbi öykü hakkında sorular sorar ve fizik muayene yapar
Göğüs steteskopla dinlenirken kaba solunum, hırıltılı, çatırtı veya azalan nefes sesi duyarlarsa zatürree olduğundan şüphelenebilirler.
Doktor ayrıca kandaki oksijen seviyesini, parmak nabız oksimetresi adı verilen parmağındaki ağrısız bir monitör ile kontrol edebilir.
Göğüs röntgenleri bir zatürree teşhisini doğrulayabilir ve hangi akciğerlerin etkilendiğini gösterebilir.
Göğüs BT taraması daha ayrıntılı bilgi sağlayabilir.
Kan testleri beyaz kan hücresi sayısını ölçer.
Bu, enfeksiyonun ne kadar şiddetli olduğunu ve bakteri, virüs veya mantarın olası sebepler arasında olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.
Kan kültürleri, akciğerlerden gelen mikroorganizmanın kan akışına yayılıp yayılmadığını ortaya çıkarabilir.
Bir arteriyel kan gazı (ABG) kan testi, vücudun oksijen ve karbondioksit seviyelerinin ve diğer faktörlerin daha doğru okunmasını sağlayabilir.
Balgam incelemesi hangi organizmanın pnömoniye neden olduğunu belirleyebilir.
Daha fazla araştırma için bazen bir bronkoskopi kullanılır. Bronkoskop adı verilen ince, esnek ve ışıklı bir tüp akciğerlere aktarılır. Bu, doktorun solunum yollarının ve akciğerlerin enfekte olmuş kısımlarını doğrudan incelemesini sağlar.
