Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Cibuti'de, Türkiye-Afrika Ortaklığı Üçüncü Bakanlar Gözden Geçirme Konferansı'nın açılışında konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın selamlarını ve konferansın başarılı geçmesi için dileklerini ileten Fidan, "Genç ve dinamik nüfusu, kaynakları ve giderek büyüyen pazarıyla Afrika'nın kendisini 21. yüzyılda daha büyük bir rol almaya hazırladığına tanıklık ediyoruz" ifadesini kullandı.
Fidan, Afrika'nın aynı zamanda terörizm, eşitsizlik, iklim değişikliğinin olumsuz etkileri, az gelişmiş ve düzensiz göç gibi çeşitli sınamalardan geçtiğini dile getirerek, bunların küresel sınamalar olduğunu belirtti.
"Bunlar Afrika'nın elde ettiği başarılardan daha büyük değil" diyen Fidan, Afrika'nın sorunlarına Afrikalı çözümler ilkesine bağlı kalarak, Türkiye'nin 2000'lerin başında Afrika ülkeleri ile yakın ortaklık başlattığını hatırlattı.
“Türkiye'nin, 16 yıldır Afrika Birliği'nin stratejik ortağı”
Fidan, Türkiye'nin, 2008'den bu yana Afrika Birliğinin stratejik ortağı olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
"Biz tüm Afrika ülkeleriyle ilişkilerimizi yapılandırılmış, sistematik ve ihtiyaca uygun bir yaklaşım çerçevesinde iki taraflı olarak geliştirdik. Aynı zamanda Afrika Birliği çerçevesinde çok taraflı ilişkilerimizi de güçlendirdik. Bizler, Afrika'nın istikrarına en üst düzey önem veriyoruz ve Afrika'nın güvenlik endişelerini çok ciddi değerlendiriyoruz."
Sudan'daki çatışmanın ikinci yılına yaklaştığını hatırlatan Fidan, çatışmaların ülke için yıkıcı etkilere sahip olduğunu anlattı.
Fidan, "Biz, Sudan'ın uluslararası toplumun dikkatinden kaçmasına izin vermemeliyiz ve hemen bir ateşkes ve kalıcı çözüm elde etmek için birlikte hareket etmeliyiz" dedi.
Bakan Fidan, Türkiye'nin teröre karşı her zaman mücadeleyi desteklemekte olduğunu, istikrarı güçlendirme, kapasiteyi geliştirme ve güvenin tüm kıta boyunca artırılmasına yönelik, yerel ve bölgesel girişimleri desteklediğinin altını çizdi.
Türkiye'nin, siyasi, ekonomik, sosyal, güvenlik ve insani imkanlarıyla kıtada yoğun şekilde yatırım yapmaya devam ettiğini kaydeden Fidan, şunları söyledi:
"Güvenlik ve kalkınma arasında çok güçlü bir korelasyon vardır bu nedenle Türkiye, ticaretimizin artırılması ve kıtayla ekonomik ortaklıklarımızın artırılması açısından kapsamlı ve bütüncül bir yaklaşım benimsemekte."
Her yıl Afrika ile ticaret hacmi artırılıyor
Bakan Fidan, Türkiye'nin her yıl Afrika ülkeleriyle ticaret hacminin artırıldığına dikkati çekerek, "Ticaret hacmimiz 2023 yılı sonu itibarıyla 35 milyar doları aşmıştır" diye konuştu.
Türkiye'nin Afrika'daki doğrudan yatırımlarının toplamının 7 milyar doların üzerinde olduğunu belirten Fidan, ayrıca Afrika-Türk halkı arasında ilişkilerin geliştirilmesine önem verildiğini vurguladı.
Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Afrika'yı en sık ziyaret eden yabancı liderlerden biri olduğunu kaydetti. Erdoğan'ın 31 Afrika ülkesine 50'den fazla ziyaret düzenlediğini hatırlatan Fidan, "Afrika'da 44 Türkiye büyükelçiliği bulunmakta. Bizler de Ankara'da 38 Afrika ülkesine ev sahipliği yapmaktan onur duyuyoruz." dedi.
"Bizim amacımız Afrika Birliğiyle çalışmalarımızı genişletmek ve derinleştirmektir." diyen Fidan, 2021'de üçüncü zirvede kabul edilen ortak eylem planını uygulamak için ilgili tüm kuruluşlarla yakın işbirliği içerisinde çalışıldığını belirtti.
Türkiye, Afrika'nın uluslararası sistemde hak ettiği konumu elde etmesini destekliyor
Bakan Fidan, Türkiye'nin her zaman Afrika Birliği'nin G20 daimi üyesi olmasını desteklediğini ifade ederek, 2025'te, Güney Afrika'nın G20 dönem başkanlığının, kıtanın küresel gündemde önceliklerini dile getirmesi için büyük bir fırsat olacağını söyledi.
"Türkiye, Afrika'nın uluslararası sistemde hak ettiği konumu elde etmesini güçlü bir şekilde destekliyor. Afrika'nın sesinin duyulmasını destekliyor" ifadelerini kullanan Fidan, uluslararası sistemin şu anda eşitsizliklere ve adaletsizliklere etkili şekilde yanıt veremediğinin altını çizdi.
Fidan, bunun çok büyük bir güvensizlik sorununu ortaya çıkardığını dile getirerek, şunları kaydetti:
"Artık dünyanın çok büyük bir parçası için barış, istikrar ve adaleti sağlayamıyor. Uluslararası sistem, Orta Doğu'da devam eden insani felaketi durduramadı. İsrail halen Filistin halkına karşı soykırım suçlarına devam ediyor. Bu sınırı olmayan saldırı, daha geniş anlamda bölgesel istikrarı ve uluslararası düzeni de tehdit ediyor. İsrail'e karşı zorlayıcı tedbirlerin uygulanması gerekir. Bizler de İsrail'e karşı silah ambargosu çağrısında bulunan bir girişim başlattık."
Türkiye'nin, Afrika'nın Filistin davasını destekleme ve İsrail'in durdurulmasında çok önemli bir rol oynayabileceğine inandığını ifade ederek, "Filistinlilerin yanında duran Afrika ülkelerini takdirle karşılıyoruz" dedi.
Afrika'nın, dünya sisteminin önemli bir sesi olarak, Filistin için gösterilen çabalara katılacağına inandığını söyleyen Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hepimizin Filistin halkını temin edecek iki devletli çözüm için daha çok çalışmak için ahlaki bir sorumluluğumuz var. Güney Afrika'nın Uluslararası Adalet Divanına İsrail'in soykırımına karşı başvuruda bulunması bu anlamda Afrika'dan gelen güçlü bir mesajdır."
BM Güvenlik Konseyi reformu
Fidan, BM'yi daha ilgili ve yüzyılın karmaşık sorunlarıyla yüzleşmeye uygun hale getirme çabalarının sürdürülmesi gerektiğini belirterek, BM Güvenlik Konseyi reformunun bu anlamda kritik öneme sahip olduğunun altını çizdi.
Bakan Fidan, Türkiye'nin, Afrika'nın BM Güvenlik Konseyinde daha hakkaniyetli ve güçlendirilmiş şekilde temsil edilmesi isteğine saygı gösterdiğini dile getirdi.
BM ve Afrika Birliği arasında işbirliği ve güçlendirme çalışmalarının önemli olduğunu vurgulayan Fidan, bugünkü konferansın, 2021'den bu yana Türkiye-Afrika ortaklığını gözden geçirmek için değerli bir fırsat olduğunu aktardı.
