Dünya genelinde sadece sayılı birkaç ülkede bulunan ve bu ülkelerde de her geçen gün tükenme noktasına gelen altın değerindeki madenin değeri her geçen gün artıyor. Dünyadaki toplam rezervin yüzde 16'sı Türkiye'de bulunurken, Türkiye'deki rezervin ise yüzde 50'i Bitlis'te yer alıyor. Bitlis'in önemli madenlerinden biri olan ve kentte 'beyaz altın'olarak bilinen pomza, kent ekonomisine büyük katkı sağlıyor. Yıllık 3 milyon ton pomzanın işlendiği kentte, yaklaşık 3 milyon ton hammadde ise iç piyasa ve yurtdışına ihraç ediliyor. İl genelinde madeni işleyen yaklaşık 52 fabrikasının bulunduğu kentte, bu maden bin kişiye istihdam sağlanıyor. Türkiye ve dünyadaki sınırlı sayıdaki maden rezervinin büyük bölümüne sahip olan Bitlis, şu an için sadece belli sektörlerde kullanılan bu madeni katma değeri yüksek endüstriyel ürünlere dönüştürerek, kent ekonomisine olan katkısını artırmayı hedefliyor. Ekseriyatle inşaat, bims üretimi, ısı ve ses yalıtımında kullanılan pomza madeninin, katma değeri yüksek endüstriyel ürünlere dönüştürülmesi ve kent ekonomisine olan katkısının artırılması için başlatılan çalışmalar ise devam ediyor.

"52 FİRMA, BİN KİŞİLİK İSTİHDAM, 4 MİLYAR LİRALIK EKONOMİK GELİR"

Pomza madenin kentteki durumuyla ilgili bilgi veren Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Bilal Adabağ, sektörde 52 firmanın faaliyet gösterdiği belirterek, madenden yıllık 4 milyar liralık ekonomik gelir elde edildiğini söyledi. Bitlis'te bulunan madenin diğer yörelerdeki pomza madenlerine kıyasla birçok artı yönlerinin olduğunu kaydeden Adabağ, "Bitlis ilimizde bulunan pomza madeni diğer yörelerde bulunan pomzalara kıyasla yüzde 50 daha hafif bir maden. İlimizde sektörde 52 firmamız faaliyet göstermekte. Özellikle Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bu bölgelere çok ciddi satışlar gerçekleşti. 11 ay boyunca bir fiil çalışan fabrikalarımız var. Ortalama bine yakın bir istihdamımız var. İl ekonomisine yıllık yaklaşık 4 milyar liralık bir getirisi bulunmaktadır. Ancak halen bu değerli madeni tam anlamıyla kullanamıyoruz. Bu madeni daha farklı sektör ve ürün üretiminde de kullanabiliriz. Pomza, şap, dış sıva ve bims bloklar halinde dönüştürme imkanları olabilir. Bunlarla ilgili yeni yapılacak yatırımlar için oldukça uygun bir ortam mevcut burada. Bizlerin bunları dönüştürüp bu değerli madenin katma değerini yükseltmemiz lazım. İl ekonomisine yapmış olduğu katkının yanı sıra yaşadığımız son Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası binalara vermiş olduğu hafif yükten dolayı tercih edilen bir ürün haline geldi. Bu maden sıfır nötr bir malzeme olduğu için de sağlık açısında da hiçbir sıkıntı oluşturmamaktadır. Hafif, ses ve ısı yalıtımı oldukça iyi olan bir malzeme. Yanmaz ve tutuşmaz bir malzeme. Dolayısıyla birçok artı özelliği olan bu madende şu an Türkiye birincisiyiz. Fabrika sayısında da iyi durumdayız ancak bunu özellikle devlet politikası haline getirmemiz lazım. Her geçen gün bir deprem ile karşı karşıyayız ve bu sebeple hafif malzemeyi tercih etme bir devlet politikası olmalıdır. Bu maden hammadde olarak da dışarıya gönderilmekte ancak biz buna çok da sıcak bakmıyoruz. Birçok sektörde faklı amaçlarla kullanılabilen bir maden. Bizim bunu iyi değerlendirmemi lazım. Bizim bu beyaz altını memleketimize ve ülkemize kazandırmamız lazım. Değerinin çok altında değerlendiriliyor, bizim bunu katma değeri daha yüksek ürünler haline getirmemiz lazım. Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası olarak bizler yapmış olduğumuz çalıştay ve sempozyumlarla bunu hedeflemekteyiz. İnşallah devam eden çalışmalarımızla bu hedefimize ulaşacağımıza inanıyorum." diye konuştu.

"TÜRKİYE REZERVİNİN YÜZDE 50'Sİ BİTLİS'TE BULUNUYOR"

Bitlis'teki pomza madeninin güncel durumuyla ilgili bilgi veren Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Pomza ve Perlit Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Nusret Bozkurt, dünya genelinde bulunan pomza rezervinin yüzde 16'sının Türkiye'de, Türkiye'deki rezervin yaklaşık yüzde 50'sinin ise Bitlis'te bulunduğuna dikkat çekti. Pomza taşının volkanik kökenli bir maden olduğunu ifade ederek, bu madenin dünyada sınırlı ülkede bulunduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Nusret Bozkurt, madenin yörede daha çok bims blok üretiminde kullanıldığını belirtti. Bitlis yöresindeki pomzanın asidik karakterli olduğunu ve diğer bölgelerdeki pomzaya oranla çok daha hafif olduğunu, bununda Bitlis pomzasının önemini arttırdığını kaydeden Bozkurt, "Beyaz altın olarak tabir edilen bu maden sadece bims blok endüstrisinde kullanılmıyor. Yanı sıra tarım sektöründe, kozmetik sanayi, inşaat sanayi ve çokça farklı alanlarda kullanılabilen bir malzeme. Fakat bu malzemenin Bims blok gibi bir malzemeye dönüştürülerek katma değeri daha düşük bir malzeme olarak piyasaya sürülmesindense katma değeri daha yüksek malzeme olarak sürülmesi hem yörenin hem de ülkemizin ekonomisine çok büyük girdiler sağlayacaktır. Tabi bunu sağlamının en iyi yolu akademi dünyası ile sanayi dünyasının ancak iş birliği ile mümkün olacaktır" diye konuştu.

"BEYAZ ALTINI HER ALANDA DEĞERLENDİRMEYE ÇALIŞIYORUZ"

Sektörde faaliyet gösteren firma sahiplerinden Ali Adabağlı ise sektörde faaliyet gösteren firma sayısının 50'lere ulaştığını belirtti. Bölgenin beyaz altını olarak anılan pomza madeninin kentte yılın neredeyse 12 ayında istihdam olanağı sağladığını kaydeden Adabağlı, bölgede üretilen ürünlerin yoğunlukta iç pazara hitap ettiğine vurgu yaparak şöyle konuştu:

“Bölgedeki pomzanın ne kadar değerli olduğunun farkındayız. Bu yüzden bölge iş insanları olarak sektörde yatırımlarımızı yaptık. Ve her geçen bu yatırımlarımı arttırarak istihdama da katkı sunmaya çalışıyoruz. Hem doğru reçete hem doğru kalite hem de en hafif bims bloğun üretimini nasıl yapacağımızın argesini her geçen gün yapmaktayız. Bölgede üretilen bimsler en çok iç pazara kısmen de dış pazara hitap etmektedir. Amacımız son dönemde yaşanan depremi de göz önüne alarak bu hammaddeden en kaliteli blokları üretip binalara daha az yük bindirecek ürünü elde etmektir. Bölgemizin beyaz altını olan bu değerli maden ilimizde yılın 11 – 12 ayı istihdam olanağı sağlamaktadır. Bizlerde bu konuda yatırımı bloktan sonra kırma eleme tesisini yaparak hammaddeden daha farklı neler üretebiliriz diye çalışmalar yapmaktayız. Yanı sıra bölgedeki birkaç firma olarak şap üretimine de geçtik. Nasip olursa ileriye dönük hedeflerimiz arasında pomzadan sıvayı da yapmakta var. Tamamıyla bölgemizin bir değeri olan hammaddeyi doğru alanda ve doğru şekilde kullanmayla alakalı çaba sarfetmekteyiz. Bizler başladığımızda ilin 4. Fabrikasıydık. Ancak şükürler olsun bölgemizde bu sayı 45-50'lere kadar çıktı ve bu sayı her geçen gün artmaktadır. Son 4-5 yılda ciddi bir istihdam oluşmaya başladı. Buda bizleri ziyadesiyle sevindiriyor.”