Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan “İstatistiklerle Gençlik 2024” bülteni, genç nüfusun güncel durumuna dair önemli veriler ortaya koydu. TÜİK’in verilerine göre 2024 yıl sonunda Türkiye'nin nüfusu 85 milyon 664 bin 944’e ulaştı. Bu toplam içinde 15-24 yaş arasındaki genç bireyler 12 milyon 763 bin 159 kişi ile yüzde 14,9’luk bir paya sahip oldu. Gençlerin yüzde 51,2’si erkeklerden, yüzde 48,8’i ise kadınlardan oluştu.
Genç Nüfus Oranı Tarihsel Olarak Düşüyor
1950’de toplam nüfusun beşte birinden fazlasını oluşturan genç nüfus, zamanla azalırken 2024’te bu oran yüzde 14,9’a geriledi. TÜİK’in projeksiyonlarına göre, bu oranın 2080 yılında yüzde 8,8'e kadar düşmesi bekleniyor. Düşük doğurganlık varsayımı altında ise bu oran yüzde 7,2’ye kadar inebilecek. Yüksek doğurganlık senaryosunda ise genç nüfus oranının 2100’de tekrar yüzde 11,4’e çıkabileceği öngörülüyor.
Avrupa’ya Göre Daha Genç Bir Türkiye
AB ülkeleriyle karşılaştırıldığında, Türkiye genç nüfus oranı bakımından yüzde 14,9 ile ortalamanın üzerinde yer alıyor. AB'de bu oran ortalama yüzde 10,7 iken, İrlanda (yüzde 12,6), Hollanda (yüzde 12,3) ve Danimarka (yüzde 12,2) öne çıkıyor. Bulgaristan (yüzde 9,2) ve Litvanya (yüzde 9,5) ise listenin sonunda yer aldı.
En Genç Nüfus Hakkari’de, En Yaşlısı Balıkesir’de
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre 2024’te genç nüfusun en yüksek olduğu il yüzde 20,8 ile Hakkari oldu. Onu Şırnak (yüzde 20,6) ve Siirt (yüzde 20,3) izledi. Genç oranının en düşük olduğu iller ise sırasıyla Balıkesir (yüzde 11,8), Muğla (yüzde 12,1) ve Ordu (yüzde 12,2) oldu.
Gençler Ne Yapıyor, Nelerden Memnun?
15-24 yaş grubunun yüzde 30,5’i 15-17 yaş, yüzde 19,9’u 18-19 yaş, yüzde 28,8’i 20-22 yaş ve yüzde 20,8’i 23-24 yaş aralığında yer alıyor.
2021-2023 dönemine ait yaşam beklentisi verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye genelinde 77,3 yıl. 15 yaşına ulaşmış gençler için bu süre ortalama 63,5 yıl olarak hesaplanırken, genç kadınların erkeklerden yaklaşık 5,2 yıl daha uzun yaşaması bekleniyor.
Genç Kadınlar Daha Erken Evleniyor
Genç erkeklerin yüzde 96,6’sı hiç evlenmemişken, bu oran genç kadınlarda yüzde 87,8 oldu. Evli genç erkek oranı yüzde 3,3 iken, genç kadınlarda bu oran yüzde 11,7’ye kadar çıkıyor.
Göçün Ana Nedeni Eğitim
2023’te en çok göç eden yaş grubu olan 20-24 yaş arası gençlerin yüzde 38’i (231 bin 477 kişi) eğitim amacıyla yer değiştirdi. Bunu yüzde 15,5 ile iş arama ve yüzde 8,2 ile daha iyi yaşam koşulları izledi.
Eğitim ve İş: Genç Kadınlar Geri Planda
2023/24 öğretim yılında yükseköğretimde net okullaşma oranı genel olarak yüzde 42,7’ye geriledi. Erkeklerde bu oran yüzde 36,7, kadınlarda ise yüzde 49,0 olarak kaydedildi.
Ne eğitimde ne de istihdamda bulunan gençlerin oranı 2024’te yüzde 22,9 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 16,2, kadınlarda ise yüzde 30,1 olarak ölçüldü.
Gençler Hizmet Sektöründe
Gençlerin istihdam oranı yüzde 39,5’e çıktı. İstihdam edilen gençlerin yüzde 56,3’ü hizmet, yüzde 30,7’si sanayi ve yüzde 13’ü tarım sektöründe çalışıyor. Kadınlar hizmet sektöründe yoğunlaşırken (yüzde 64,7), erkekler daha çok sanayi alanında yer alıyor (yüzde 35,9).
Sağlık, Mutluluğun Anahtarı
Gençlerin yüzde 87,2’si genel sağlık durumundan memnun olduğunu belirtirken, yüzde 51,8’i kendini mutlu hissettiğini söyledi. Kadınlarda mutluluk oranı yüzde 55,4 iken, erkeklerde bu oran yüzde 48,4 olarak belirlendi. Gençlerin en büyük mutluluk kaynağı sağlık oldu (yüzde 45,3), ardından başarı (yüzde 25,1) ve sevgi (yüzde 15,1) geldi.
İnternette En Fazla Mesajlaşıyorlar
İnternet kullanımında ilk sırada yüzde 98,5 ile mesajlaşma yer aldı. Sosyal medya kullanımı yüzde 95,7 ile ikinci sıradayken, gençlerin sadece yüzde 6,2’si toplumsal-siyasal konularda çevrimiçi tartışmalara katıldı.
