Özbekistan Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Zayniddin Nizamhocayev, ülkede daha önce yapılan anayasa değişikliğinin ardından yapılan ilk genel seçimin sonuçlarına ilişkin 29 Ekim 2024 tarihinde bir basın toplantısı düzenledi.
Nizamhocayev açıklamasında, Özbekistan’da ilk defa uygulanmaya başlanan çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre düzenlenen seçimlerin, ülkede siyasi dengeleri değiştirecek sonuçlar doğurduğunu bildirdi. Seçimde mevcut iktidar partisi Liberal Demokrat Parti yüzde 42,7 oy oranıyla öne çıkarken, diğer partilerin de önemli sayıda milletvekilliği kazandığını açıkladı.
SEÇİM KATILIM ORANI YÜZDE 74,72
Ülkede toplam 19 milyon 944 bin kayıtlı seçmenin bulunduğunu belirten Nizamhocayev, seçimlerde katılım oranının yüzde 74,72 olduğunu ve 15 milyon 27 bin 529 seçmenin oy kullandığını duyurdu.
Seçim sonuçlarına göre, Liberal Demokrat Parti 64, Milli Yükseliş Demokrat Parti 29, “Adalet” Sosyal Demokrat Partisi 21, Halk Demokrat Partisi 20 ve Özbekistan Ekoloji Partisi 16 milletvekilliği elde etti. Toplamda 875 adayın yarıştığı seçimler, siyasi rekabet açısından dikkat çekici bir tablo ortaya koydu.
YENİ SİSTEMİN ETKİLERİ
Âli Meclis seçimlerinin çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre yapılması, Özbekistan’ın siyasi yapısında önemli değişikliklere yol açacak. En çok oy alan parti, başbakan adayını belirleme hakkını kazanarak devlet başkanına takdim edecek.
Başkanlık sistemiyle yönetilen Özbekistan, Âli Meclis ve Senato olmak üzere çift kanatlı parlamento yapısına sahip. Âli Meclis 150 milletvekili, Senato ise 65 üyeden oluşuyor.
GEÇİŞ SÜRECİ
Çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine geçiş yasası, 31 Ekim 2023’te Âli Meclis tarafından kabul edilmişti. 24 Kasım 2023’te Senato onayını alarak, Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından Aralık 2023'te imzalandı ve yürürlüğe girdi. Bu reform, Özbekistan'da demokrasi adına atılmış önemli bir adım olarak nitelendiriliyor.
Sonuç olarak, Özbekistan'daki bu seçimler, yeni sistemin ilk testini geçerken, siyasi partilerin güç dengelerini de önemli ölçüde değiştirecek gibi görünüyor.
