Güney Marmaralı balıkçılar, 1 Eylül'de başlayan ve yarın sona erecek av mevsimini müsilaj nedeniyle verimli geçiremedi. Küçük tekneli balıkçılar, Marmara Denizi'nde avlanmayı güçleştiren müsilaj nedeniyle çoğu kez kıyıya boş ağlarla döndü.
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, müsilajın 2021'de olduğu gibi 2024'te yeniden başladığını söyledi.
Sarı, müsilajın, geçen ekim ayından itibaren Marmara Denizi'nin yüzeyi ile 30 metre derinliği arasında her yeri örümcek ağı gibi sardığını anlattı.
"Balıkçılar bu sene Marmara Denizi'nde kötü bir sezon geçirdi"
Buna bağlı olarak büyük balıkçıların Marmara Denizi'nden uzaklaşarak Karadeniz ve Ege'ye gittiğini dile getiren Sarı, "Teknesi uygun olmayan küçük balıkçılar ve Marmara'daki balıkçıların büyük çoğunluğu hiçbir yere gidemedi. Marmara Denizi'nde attıkları ağlarda balık yerine müsilaj çektiler. Böyle olunca da küçük ölçekli balıkçılar bu sene Marmara Denizi'nde kötü bir sezon geçirdi. Türkiye'deki balıkçıların tamamını düşündüğümüzde 'sezon çok kötü geçti' diyemeyiz ama Marmara Denizi için küçük ölçekli balıkçılar sezonu kötü geçirdi" ifadelerini kullandı.
Sarı, müsilajın denizin ekosistemini olumsuz etkilediğini vurgulayarak, "Balıkçılar, ağlarını attıklarında müsilajın salyamsı yapıda olması nedeniyle yapışıyor ve ağın gözlerini kapattığı için ağın görünmezliğini ortadan kaldırıyor. Böylece balıkçılar normalde avladıklarından daha az avlanıyorlar. Müsilaj yüzeye doğru çıktıkça teknelerin soğutma suyu ihtiyacı denizden çekildiği için motorların filtrelerini tıkamaya başlayacak, çok boyutlu etkileyecek." diye konuştu.
Mustafa Sarı, denizin dibine çöken müsilajın ekosisteme büyük zarar verdiğini ve tedbirlerin bir an önce alınması gerektiğini sözlerine ekledi.
"Umarım denizimiz bir an önce temizlenir"
Deniz Ürünleri Avcıları Üreticileri Merkez Birliği (DEM-BİR) Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Işık da müsilajın en çok balıkçıları olumsuz etkilediğini belirtti.
Balıkçıların birçoğunun 15 Nisan'dan önce sezonu kapattığını ifade eden Işık, şunları kaydetti:
"Atıkların temiz şekilde denize bırakılması gerekiyor. Marmara Denizi'nin kirlilik yükü çok fazla olduğu için durumu olumsuz etkiliyor. Karasal atıkların önüne geçilebilirse önümüzdeki yıllarda Marmara'nın biraz daha rahatlayacağını söyleyebiliriz. Müsilaj eskiden 7-8 yılda bir görülürdü şimdi üçüncü yılında geri döndü. Bundan sonra daha sık görülürse çok kötü olur. Müsilaj nedeniyle Marmara Denizi'nde avcılık yapamayan balıkçılar, dünyanın en sağlıklı gıdası olan balığı vatandaşlarımıza ulaştırmakta zorluk çekiyor. Umarım denizimiz bir an önce temizlenir ve yeni sezona daha umutlu gireriz."
"Körfezimizi gelecek nesillere aktarmamız gerekmektedir"
Gemlik Su Ürünleri Kooperatif Başkanı Hüseyin Dalarel de Gemlik Körfezi başta olmak üzere Marmara Bölgesi'nde avlanma sezonunun iyi geçmediğini söyledi.
Dalarel, müsilajın başlamasıyla özellikle 12 metre altındaki küçük ölçekli balıkçıların hepsinin zarar ettiğini belirterek, "Bir tanesi denize ağ atmadı. Halen daha denizde müsilaj var. Küçük balıkçılar büyük bir zararda. Önümüzdeki sezonun ne olacağı belli değil" dedi.
Gemlik Su Ürünleri Kooperatif Başkan Yardımcısı Kadir Aksu da sezonun açılışında palamut avından biraz nebze olsun yüzlerinin güldüğünü anlattı.
Daha sonra denizin müsilajla kaplandığını anımsatan Aksu, "Bütün müsilaj körfeze yayıldı. Yayılmasından sonra da balıkçılık yapamaz olduk" diye konuştu.
Aksu, özellikle küçük ölçekli, geleneksel kıyı balıkçıların çok ciddi zarar gördüğünü vurgulayarak, "Bu konuda devlet büyüklerinden, kurumlardan isteğimiz küçük balıkçıların güçlendirilmesi, desteklenmesi, bunun haricinde de Marmara'ya acil bir eylem planının hızlı bir şekilde devreye girmesini istiyoruz. Sağlıklı, hijyenli bir ortamda çalışıp körfezimizi gelecek nesillere aktarmamız gerekmektedir. Müsilaj sebebiyle balık fiyatlarında da ciddi bir artış oldu ve bu yüzden insanlar balık yiyemedi" ifadesini kullandı.
"Müsilaj olmasaydı bu yıl balıkçılık Türkiye'de altın çağını yaşayacaktı"
DEM-BİR Çanakkale-Tekirdağ Bölge Birliği Başkanı Naci Karabiber de 1 Eylül'de başlayan sezonu müsilaj nedeniyle erken tamamladıklarını söyledi.
Müsilaj nedeniyle sıkıntı çektiklerini dile getiren Karabiber, "Erdek Körfezi'nden kasım ayının yarısından sonra aralık başı gibi müsilaj başladı. Ondan sonra Marmara'da avcılık devam etti ama lokal olarak. Ocak ayının yarısı gibi Marmara'da avcılık bitti." dedi.
Karabiber, şu an Türkiye'deki avcı filosunun yüzde 10'unun denizde olduğunu belirterek, "Onlar da Kuzey Ege ve Sinop bölgesinde. Genellemeye bakarsak aralık sonuna kadar balıkçılar iyi bir av sezonu geçirdi. Eğer müsilaj olmasaydı bu yıl gerçekten balıkçılık Türkiye'de altın çağını yaşayacaktı. Müsilaj bastırınca işler bitti. Bu yılı geçirdik bir şekilde. Bu 3-5 yıl üst üste devam ederse Marmara Denizi için çok büyük felaket olur." değerlendirmesinde bulundu.
Naci Karabiber, ağlarda yaşanan zayiatın giderilmesi için 35 kişi ile tamirata başladıklarını, bu tamiratın yaklaşık 2 ay sürmesini tahmin ettiklerini sözlerine ekledi.
"Umarım gelecek sezon iyi geçer"
Yalova Merkez İlçe Su Ürünleri Kooperatifi Başkanı Hasan Karataş da özellikle salya nedeniyle dip ağ atamadıklarını ve bunun büyük zarar verdiğini söyledi.
Kötü geçen sezonun ardından gırgır olarak tabir edilen büyük balıkçıların 15 Nisan itibarıyla denizlerden çekileceğini anlatan Karataş, sözlerini şöyle tamamladı:
"Marmara Denizi'nde durum kötü. Özellikle müsilaj nedeniyle dip ağ atamıyoruz. Dip ağ olmayınca da balık alamadık. Bazı balıkçılarımız teknelerini erkenden karaya çekti ve bakımlarına başladı. Yavaş yavaş önümüzdeki sezonun hazırlıklarına başlayacaklar. Umarım gelecek sezon iyi geçer. Aksi halde balıkçılar daha zor günler geçirecek. Genel olarak balıkçıların ekonomik durumları kötüye gidiyor. Özellikle vergi konusunda devletimizin balıkçılara destek vermesini arzu ediyoruz."