Uzaya gönderilen yeni uydular, tüm dünyanın gıpta ile izlediği SİHA operasyonları, Mavi Vatan için suya indirilen yeni fırkateynler, en çok ihtiyaç duyulan sistemlerden biri olan hava savunmada atılan adımlar ve daha niceleri…
Türkiye, savunma sanayii alanında son derece zorlu ancak bir o kadar da ‘iyi kotarılan’ bir yılı geride bıraktı. Bizzat sahada dengeleri değiştiren askeri unsurlar kadar atılan tohumların yeşerdiğini gördüğümüz projeler de dikkat çekiciydi.
Koronavirüs Savunma Sanayini de etkiledi
Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin, geçen yılı değerlendirirken, ana unsurun koronavirüs olduğunu söyledi.
Şahin’e göre dünyanın dört bir yanını kasıp kavuran ve adeta insanlığa yeni bir yaşam dayatan pandeminin savunma sanayiindeki en belirgin etkisi kimi projelerde yaşanan ‘gecikmeler’ oldu.
2020’nin sadece koronavirüs nedeniyle değil, bir kısmı açık, bir kısmı örtülü ambargolar nedeniyle de son derece zorlu geçtiğini hatırlatan Şahin, "Birçok projede, savunma sektörünün doğası gereği COVID kaynaklı gecikmeler oldu ancak bunlar oldukça başarılı bir şekilde sönümlendi. Sadece bir kısmı kamouyuna açık olan ambargolara maruz kaldık, ambargoya maruz kalan sistemin yerlileştirilmesi için ayrı bir efor sarfettik ancak sonuç itiba“Kimi projelerde ambargonun olumlu etkilerini gördük" dedi.
Anıl Şahin’in bu noktada üzerinde durduğu bir diğer husus, Türk savunma sanayii sektörünün ithalat-ihracat dengesi oluyor.
İhracatın 2019’a göre pandemi şartları nedeniyle çok da kötü bir performans sergilemediğini söyleyen Şahin, şöyle konuştu:
"Yerli SİHA’larımız, MİLGEM ihracatları, BORA balistik füze teslimatlarının tamamlanması, AKSUNGUR İHA seri üretim faaliyetlerinin başlaması, mikro uydu fırlatma sistemi testleri ve Leopard 2A4 modernizasyonu, 2020 yılına damga vuran projelerin bazılarıydı. Burada belki de ayrı bir parantez açmamız gereken konu HİSAR-A+’ın seri üretime hazır hale gelmesi. Söz konusu proje ambargoya maruz kalmasına rağmen kısa sürede yerli-milli adımlar atıldı ve hemen sistem hazır hale getirildi.
TRLG-230 füze sistemi, Bozdoğan-Gökdoğan hava/hava füzelerinin uçak üstü testleri, F-16’lara dair iyileştirmeler, tanklarımızla ilgili geliştirmeler, elektronik harp alanında atılan adımlar, modernizasyonlar… Saymakla bitmiyor projeler… Tüm bunlara ham madde üretim tesisleri ve testlerin milli imkanlarla ülkemiz içinde yapılmasını sağlayan merkezleri de ekleyince aslında 2020’nin tüm aksaklıklara rağman nasıl da dolu dolu geçtiğini görüyoruz.”rıyla projeler açısından başarılı bir yıl geçirdik"
"Şimdi meyvelerini toplama zamanı"
Peki, zorlu bir yılı geride bırakan Türk savunma sanayiini 2021’de nasıl bir gelecek bekliyor?
Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin, bu sorunun detaylarına geçmeden önce "Aslında 2021 yılı, savunma ve havacılık sanayii sektörü için yıllardır harcanan emeğin toplanılmaya başlandığı bir yıl olacak" dedi.
ATMACA gemisavar füzesi, KARAOK tanksavar füzesi, AKYA ağır sınıf torpido ve HİSAR-A+ hava savunma füze sisteminin envantere gireceğini hatırlatan Şahin, şöyle devam etti:
"ATMACA ve SOM füzelerine güç verecek yerli KTJ-3200 turbojet füzesinin ilk teslimatı gerçekleştirilecek. GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN hava-hava füzelerinin uçuşlu testleri tamamlanacak. Çeşitli kalibrelerde silah sistemlerinin teslimatları devam edecek, yeni sistemler envantere girecek. En önemlisi ise SİPER uzun menzilli hava savunma füze sisteminin detay tasarımı tamamlanacak.
Havacılıkta ise AKINCI İHA, AKSUNGUR İHA ve T129 ATAK FAZ-II helikopteri ilk kez envantere alınacak. MMU projesi kapsamında alt sistem tasarımına başlanılacak ve HÜRJET’te ise önemli bir ilerleme kaydedilecek."
Mavi Vatan için tarihi dönem
Şahin, yakın bir geçmişe kadar ağırlıklı olarak kara ve kısmen hava projelerine imza atan Türkiye’nin son yıllarda "Mavi Vatan" konsepti çerçevesinde deniz unsurları için de son derece kritik hamleler yaptığını söyledi.
TCG ANADOLU Amfibi Hücum Gemisi, TCG UFUK Test ve Eğitim Gemisi ile Lojistik Destek Gemisinin envantere alınacağı bilgisini paylaşan Şahin, "Reis Sınıfı Denizaltı Projesi kapsamında denize indirme ve havuza alma faaliyetleri gerçekleştirilecek, MİLGEM 5’inci gemi TCG İstanbul Fırkateyni denize indirilecek. Meteksan Savunma ile Antalya merkezli özel bir tersane tarafından geliştirilen ULAQ Silahlı İnsansız Deniz Aracı, ilk füze atışını gerçekleştirecek" dedi.
Altay Tankı için kritik yıl
Türkiye’nin merakla beklediği ALTAY tankı için geliştirilecek BATU motorunun bu yıl ilk kez çalıştırılacağını da anlatan Şahin, sözlerini şöyle tamamladı:
"ALTAY motor ambargosu sebebiyle üretilemiyor ancak yerli motor projesi, orta-uzun vade için önemli... Öte yandan FNSS PARS 6X6 tipi MKKA platformları ilk kez Özel Kuvvetler Komutanlığına teslim edilecek, çeşitli insansız kara aracı platformları ile ilgili çalışmalar yürütülecek. Yine özellikle elektronik harp alanında yüzümüzü güldürecek gelişmeler olacak.
Tüm bunları alt alta koyduğunuzda 2021 yılı, savunma sanayiinde pek çok açıdan bir kırılma noktası olacak… En önemli husus; oldukça karmaşık teknolojiye sahip sistemlerimizde yaşanacak gelişmeler... Bu sistemlere; ATMACA, AKYA, HİSAR-A ve KTJ-3200 gibi sistemler örnek olabilir.
Söz konusu işler yapıları gereği son derece karmaşık projeler. İşin bir diğer boyutu da bu projelerin sahaya inecek olması… Biz bu durumu Türk SİHA’larında görmüştük. Öyle bir performans sergilediler ki dünyanın dikkatini çekmekle kalmadılar, çok önemli bir ihracat kapısı da araladılar.
Benzer başarıyı ATMACA’nın, Hisar ailesinin ya da yerli ve milli füze motorunun yakalamaması için bir sebep göremiyorum."
