YAVUZ MÜFTÜOĞLU / TÜRKGÜN
Yaklaşmakta olan 5G teknolojisinde mobil altyapı büyük önem taşıyor. OECD raporlarına göre, Türkiye abone fiberleşme oranında ABD, İngiltere ve Almanya gibi ülkelerin önünde yer alıyor. Teknolojik refaha kavuşmanın yolu ise, operatör farkı gözetmeksizin mobil altyapıyı güçlü kılmak. 2018’de “Sabit Elektronik İletişim Altyapısını Kiralama” iş birliği protokolüne imza atan Türkiye’de, mobil altyapı konusunda da benzer bir adımın gelmesi bekleniyor. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte 5G teknolojisi dünyayla birlikte Türkiye’de de sıkça konuşulmaya başladı. Teknolojik gelişmelerde, özellikle ortak altyapı vurgusu öne çıkıyor. Türk Telekom, mobil iletişimin öne çıkmasıyla birlikte, fiberde yatırım yapmak isteyenlerin önünü açıyor. Fiber teknolojide hakim operatör Türk Telekom. İlgili yasal düzenlemeler gereği, Türk Telekom devletin belirlediği ücretlerle altyapısını rakiplerine kullandırıyor. Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, geçtiğimiz gün yaptığı açıklamada 5G teknolojisi için en büyük eksikliğin fiber altyapı olduğunun altını çizmiş, “Bu şartlarda ancak belli bölgelerde 5G’ye geçebiliriz” ifadelerini kullanmıştı. Erkan ayrıca yapmak istedikleri yatırımlara hiç bir kurumun izin vermediğini söyleyerek bazı suçlamalarda bulunmuştu. Ancak, genelde en fazla kâr getirecek ya da kısa vadede yüksek kâr sağlayacak yerlerde altyapı çalışmaları gerçekleştirmek isteyen şirketlerin bu eğilimi, Türkiye’de teknolojik kalkınma için hayati derecede önemli olan mobil ortak altyapı konusunun göz ardı edilmesine neden oluyor. 5G ve sonrasında gelecek olan yeni nesil teknolojileri destekleyebilecek fiber altyapının önemi sık sık vurgulanırken mobil alt yapının aynı oranda gündeme getirilmemesi Türkiye’yi önemli bir teknolojik hamleyi ıskalama tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor.
ABONEDE FİBERLEŞME % 20
Şirketlerin bu konuda birbirini suçlaması ise uzmanlar açısından yersiz bulunuyor. Çünkü Türk Telekom’un ortak altyapısı, aynı zamanda devletin de ortak altyapısı. Türkiye’nin fiber altyapısı, pek çok ülkeden daha ileri düzeye ulaşmış durumda. Türkiye’nin coğrafi şartlarına rağmen bu düzeye ulaşması, kıskanılacak bir başarı olarak öne çıkıyor. ABD, İtalya, İngiltere, Almanya gibi ülkeleri geride bırakmak bir yana, aralarındaki farkı gittikçe arttıran bir teknolojik altyapıya sahibiz. Almanya’nın abone fiberleşme oranı yüzde 3. İngiltere’de ise yüzde 2. Türkiye’de bu oran yüzde 20’lere ulaşmış durumda. Bu nedenle Türkiye’de atılması gereken adım, acilen bir mobil altyapı kurulması. Türkiye, Mayıs 2018’de “Sabit Elektronik İletişim Altyapısını Kiralama” iş birliği protokolüne imza atmıştı. Mobil altyapı konusunda da benzer bir adımın gelmesi bekleniyor. Tüm baz istasyonları dahil olmak üzere mobil altyapının rakip fark etmeksizin ortak kullanıma açılması, hem 5G’de hem de daha sonra gelecek teknolojilerde Türkiye’nin yönünü tayin edecek faktör olarak öne çıkıyor.
ORTAK ALTYAPIYI ÖNEMSİYORUZ
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, Türkiye’de son dönemlerde 5G’ye yönelik önemli çalışmalar yürütüldüğünü belirterek, “Uçtan Uça Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi ile 5G teknolojisine özel kritik şebeke donanım ve yazılımları geliştiriliyor.” dedi. Sayan, Uçtan Uça Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi kapsamında Türk Telekom Genel Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen çalıştayda, kritik öneme sahip haberleşme sektöründe kullanılan donanım ve yazılım gibi yüksek katma değerli ürünlerin yerli ve milli imkanlarla temin edilmesi için çalışmalar yapıldığını söyledi. Mükerrer yatırımların önlenmesi açısından ortak altyapı kullanımını önemsediklerine işaret eden Sayan, gelecek yıl bu konuyla ilgili yasal düzenleme yapılacağını kaydetti.
