Dünya kakao üretiminin yaklaşık yüzde 70'ini karşılayan Batı Afrika’daki çiftçiler, son yıllarda aşırı sıcaklıklar, hastalıklar ve dengesiz yağışlarla mücadele ediyor.

Bu olumsuzluklar, kakao üretiminde azalmaya yol açarak fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.

Bağımsız araştırma grubu Climate Central’ın raporuna göre, petrol, kömür ve metan gazı kullanımına bağlı olarak artan sıcaklıklar, özellikle Fildişi Sahili, Gana, Kamerun ve Nijerya’da daha sık görülüyor.

Fildişi Sahili ve Gana’nın en büyük üreticiler olduğu vurgulanırken, araştırmacılar sıcaklık verilerini ve iklim modellerini inceleyerek küresel ısınmanın etkilerini değerlendirdi.

Kakao üretimi için kritik eşik aşılıyor

Araştırma kapsamında, kakao üretimi için ideal sıcaklık seviyesinin 32 derece olduğu belirtilirken, son on yılda bu seviyenin üzerinde geçen sıcak gün sayısının üç hafta arttığı tespit edildi.

Küresel sıcaklık ortalamalarının rekor seviyelere ulaştığı 2023 yılında, incelenen bölgelerin üçte ikisinde en az 42 gün boyunca sıcaklık 32 derecenin üzerine çıktı.

Bilim insanları, aşırı sıcakların kakao verimini ve kalitesini düşürdüğüne dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra unlu bit istilaları, düzensiz yağışlar, kaçakçılık ve yasadışı madencilik gibi diğer faktörlerin de kakao üretimini olumsuz etkilediği ifade ediliyor.

Kuraklık üreticileri zorluyor

İngiliz yardım kuruluşu Christian Aid’in yayımladığı başka bir araştırma ise Batı Afrika’daki kakao çiftçilerinin iklim değişikliği kaynaklı hava koşullarına karşı savunmasız olduğunu ortaya koyuyor.

Raporda, 2023’te aşırı yağışlar nedeniyle zarar gören kakao üretiminin, 2024’te ise kuraklıktan olumsuz etkilendiği belirtiliyor.

Christian Aid’den Osai Ojigho, kakao üretiminin dünyanın en yoksul bölgelerinden bazılarında geçim kaynağı olduğunu vurgulayarak, "İnsan kaynaklı iklim değişikliği bu geçim kaynağını ciddi bir tehdit altına sokuyor" dedi.

Fiyatlar tarihi seviyelere ulaştı

Düşen üretim, küresel kakao fiyatlarında büyük artışlara yol açtı. 2023 sonlarından itibaren Londra ve New York borsalarında kakao fiyatları hızla yükselirken, New York piyasasında ton başına fiyat 10 bin doların üzerine çıktı. Aralık 2023'te ise fiyatlar 12 bin 500 doları aşarak rekor kırdı.

Daha önce uzun yıllar boyunca 2 bin ila 3 bin dolar seviyelerinde seyreden fiyatlar, çikolata üreticilerini de etkiliyor. İsviçre merkezli Lindt & Sprüngli, artan kakao maliyetleri nedeniyle 2024 yılında fiyatlarını bir kez daha artıracağını duyurdu.

Kuraklık ve iklim değişikliği büyük tehdit

Mississippi Eyalet Üniversitesi’nden Profesör Narcisa Pricope, kakao üretiminin özellikle kuraklık nedeniyle "varoluşsal bir tehdit" ile karşı karşıya olduğunu belirtti.

Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi kapsamında yapılan bir araştırmada, son 30 yılda Dünya’nın kara kütlesinin dörtte üçünün daha kurak hale geldiği tespit edildi. Bilim insanları, bu durumun başlıca nedeninin sera gazı emisyonları olduğunu ifade ediyor.

Pricope, "Kuraklıkla mücadele sadece çikolatayı kurtarmak için değil, gezegenin yaşamı sürdürebilme kapasitesini korumak için de kritik öneme sahip" değerlendirmesinde bulundu.