Türk dünyasının ve Azerbaycan halkının unutulmaz lideri Ebulfez Elçibey’in vefatının 22’nci yıl dönümü kaydediliyor. Müstakil Azerbaycan’ın mimarı ve Bağımsız Azerbaycan’ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, her yıl olduğu gibi vefatının 22’nci yıl dönümünde de başta Türkiye ve dünyanın birçok yerinde düzenlenen etkinliklerle yad ediliyor. Elçibey, Sovyetler Birliğinin dağılmasının ardından, Azerbaycan’daki bağımsızlık mücadelesinin öncüleri arasında yer alırken 7 Haziran 1992’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçilmişti.
MİLLİYETÇİLİK SUÇUNDAN HAPİS YATTI
Elçibey, 1957-1962 yılları arasında Azerbaycan Devlet Üniversitesi Doğu Dilleri Enstitüsü, Arapça bölümünde eğitimini tamamladı. Öğrencilik yıllarında Azerbaycan tarihini ve Azerbaycan devrim tarihini öğreten dernekler kurdu. 1963-1964 yılları arasında Mısır’da tercümanlık yaptı. 1970’lerde ise ülkesinin bağımsızlığı için çalışmaya başladı. Bu yüzden 1975’te “milliyetçilik suçu”ndan bir buçuk yıl hapis yattı.
AZERBAYCAN HALK CEPHESİNİ KURDU
Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesinin içinde yer alan Elçibey, 1977’den itibaren, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi’nde el yazmaları enstitüsünde görevini yürüttü. 1989’da Azerbaycan Halk Cephesi’ni kurdu ve başkan seçildi.
ATATÜRK’ÜN ASKERİ EBULFEZ ELÇİBEY
Asıl adı “Ebulfez Kadir Güloğlu Aliyev” olan Ebulfez Elçibey, Nahçıvan’ın Keleki kasabasında 1938 senesinde dünyaya geldi. 1970’li yıllarda, eski SSCB topraklarına dahil olan Azerbaycan’ın bağımsızlığı için mücadele etmeye başlayan Elçibey, 1976 senesinde Sovyetler Birliği’ne karşı propaganda yaptığı gerekçesiyle tutuklandıysa da 1978 senesinde şartlı olarak serbest bırakıldı. Aktif siyasi hayatına 1989 senesinde, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi’nin (AHCP) başına geçerek başlayan Elçibey, 1988-1989 seneleri arasında Azerbaycan halkına bağımsızlık mücadelesi yolunda öncülük etti ve halkından büyük destek gördü.
1992’DE BAĞIMSIZ AZERBAYCAN’IN SEÇİLMİŞ İLK CUMHURBAŞKANI
Elçibey, 1991’de SSCB’nin dağılması ile bağımsızlığını kazanan Azerbaycan’ın 7 Haziran 1992’de demokratik yollarla seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu.
Ebulfez Elçibey, 7 Haziran 1992 tarihinde Ayaz Muttalibov’un kısa süren cumhurbaşkanlığının ardından, bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ikinci cumhurbaşkanı oldu. Yaşamı boyunca, Türk dünyasının birleşmesi ve kardeşliği için mücadele eden Elçibey, bu yönde “Bütün Azerbaycan Yolunda” isimli bir kitap da çıkarttı. Elçibey, ömrü boyunca Türkiye ve Azerbaycan halklarının ve Türk coğrafyasının birliği yolunda mücadele eden abide bir şahsiyetti. Azerbaycan’da görevde olduğu sürece boyunca Rus ordusunun Azerbaycan’dan çıkartılması, milli para birimi, Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçilmesi gibi yeniliklere imza atmıştı. Türk dünyasının unutulmaz liderlerinden Elçibey, 22 Ağustos 2000’de tedavi gördüğü Ankara Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) Hastanesi’nde hayatını kaybetmişti. Azerbaycan bağımsızlığının mimarı ve eski Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey’in eşi Halime Hatun Aliyeva da, 14 Haziran 2019 günü Türkiye’de yaşamını yitirmişti.
CUMHURBAŞKANLIĞI GÖREVİ GASP EDİLDİ
Elçibey’in görevden aldığı Suret Hüseynov, Azerbaycan’ın 2. büyük şehri Gence’de Haziran 1993’te ayaklanma başlattı. İsyan nedeniyle köyüne giden cumhurbaşkanı, 2 hafta sonra geri dönmeye çalışmasına rağmen şahsi koruması tarafından uçağı kurşunlandı ve Nahçıvan’dan çıkış yolu kapatıldı. Ardından 4 yıl Keleki’nin abluka altında olması nedeniyle oradan ayrılamamış ve 4 yıl 4 aydan sonra Bakü’ye gelebilmiştir. Bu olaylar sonucu cumhurbaşkanlığı yetkileri Haydar Aliyev’e devredildi. Ağustos 1993’te referandum ile Elçibey’in görevi resmen geri alındı ve Ekim ayındaki seçimlerde Haydar Aliyev %99 oyla cumhurbaşkanı seçildi.
AZERBAYCAN İLE TÜRKİYE’NİN “BİR” OLMASINI İSTİYORDU
Azerbaycan ile Türkiye’nin birleşmesini savunan ve kendi deyimiyle “Atatürk’ün esgeri” olan Elçibey, işgal altındaki Türk topraklarını birleştirme ülküsüne hayatını adamış bir önder ve liderdi.
ELÇİBEY’İN, AZERBAYCAN’A KATTIKLARI
Elçibey, bir yandan Rus ordusunun Azerbaycan’dan çıkarılması mücadelesinde öncülük ederken diğer yandan Azerbaycan’da milli paranın basılması, üniversiteye giriş sınavlarında test yönteminin uygulanması, Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçilmesi gibi atılımları gerçekleştirdi.
Hayatını, Türk dünyasının birleşmesi ve kardeşliği için mücadeye adayan Elçibey, bu yönde “Bütün Azerbaycan Yolunda” isimli bir kitaba imza attı.
ANKARA GATA’DA HAYATA GÖZLERİNİ YUMDU
Türklük üzerine yaptığı çalışmalar ile Türk dünyası üzerinde son derece saygı gören Elçibey, Türkiye’ye sık sık ziyarette bulundu.
Elçibey, 22 Ağustos 2000’de tedavi gördüğü Ankara Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) Hastanesi’nde hayatını kaybetti.
