ABD'de açıklanan makroekonomik veriler bir taraftan ülke ekonomisinin iyiye gittiğini ortaya koyarken diğer taraftan da enflasyonist baskıların hala devam ettiğini gösterdi.
Analistler, resesyon endişelerinin azalmasına karşın özellikle enerji fiyatlarındaki artışın enflasyonist endişeleri tetiklediğini ve bunun Fed'in bundan sonraki politikalarını etkileyebileceğini aktardı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ABD Merkez Bankası'nın (Fed) eylül toplantısında politika faizini sabit bırakacağına kesin gözüyle bakıldığını anımsatan analistler, ABD'de çekirdek enflasyonun kademeli olarak düştüğünü ve iş gücü piyasasındaki güçlü duruşun sürdüğüne dikkati çekti.
Analistler, enflasyonist baskılarla para piyasalarındaki fiyatlamalarda yıl sonuna kadar Fed'in faiz indirme ihtimalinin tamamen ortadan kalktığını ifade etti.
Öte yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, küresel ekonomiye ilişkin büyüme beklentisini bu yıl için yüzde 2,4'ten yüzde 2,5'e çıkarırken, gelecek yıl için yüzde 2,1'den yüzde 1,9'a düşürdü.
Uluslararası Para Fonu ise (IMF) küresel borcun, geçen yıl Kovid-19 salgını öncesi seviyelerinin önemli ölçüde üzerinde kaldığını belirterek, uzun süreli yükseliş trendine geri dönebileceğini bildirdi. Açıklamada, küresel borcun 235 trilyon dolar ile 2021'deki seviyesinin 200 milyar dolar üzerinde gerçekleştiği kaydedildi.
Kripto para piyasalarına bakıldığında, bir süre önce iflas eden kripto para borsası FTX'in mahkeme kararıyla kripto para varlıklarını tasfiye edebileceği duyuruldu. Böylece FTX'in haftada 100 milyon dolara kadar kripto para satmasına izin verilmiş oldu.
Öte yandan, Rusya ve Suudi Arabistan'ın petrol üretimi ve ihracatındaki kısıtlamaları yıl sonuna kadar uzattığını açıklamasının ardından Brent petrolün varil fiyatındaki yükseliş ivme kazanırken, dün Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) açıkladığı aylık raporda petrol açığının oluşabileceği beklentisine yer vermesi fiyatları yukarı yönlü destekleyen başka bir etken oldu.
Enerji Ajansı'nın (IEA) açıkladığı ağustos ayına ilişkin küresel petrol piyasası raporuna göre, OPEC+ grubunun en büyük üreticileri Suudi Arabistan ve Rusya'nın günlük yaklaşık 1,3 milyon varil kesintiyi yıl sonuna kadar uzatacağını duyurması, piyasaları ciddi bir arz açığıyla karşı karşıya getirdi.
Arz endişeleriyle Brent petrolün varil fiyatı haftayı yüzde 3,4 artışla 93,2 dolardan tamamladı.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yaklaşık 6 baz puan artışla 4,32'den tamamladı. Altının ons fiyatı ise haftayı yüzde 0,3 artışla 1.926 dolardan kapattı.
Dolar endeksi yükseliş eğilimini üst üste 9. haftaya taşıyarak geçen hafta yüzde 0,2 yükselişle 105,3 seviyesine çıktı.
NEW YORK BORSASINDA KARIŞIK BİR SEYİR İZLENDİ
ABD'de pay piyasaları, Fed kararı öncesinde haftayı karışık bir seyirle tamamladı.
New York Fed'in açıkladığı veriler, ABD'de tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisinin arttığını gösterdi. Buna göre, gelecek 12 ayı kapsayan kısa vadeli medyan enflasyon beklentisi, 4 aylık düşüşün ardından ağustosta 0,1 puan artışla yüzde 3,6'ya çıkarken, gelecek 3 yıllık süreci kapsayan enflasyon beklentisi 0,1 puan azalışla yüzde 2,8'e geriledi.
ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 0,6 ile beklentiler dahilinde, yıllık bazda ise yüzde 3,7 ile piyasa beklentilerinin üzerinde arttı.
Aylık bazda piyasa beklentilerine paralel artış gösteren TÜFE, Haziran 2022'den bu yana en büyük yükselişi kaydetti.
Aynı dönemde enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 4,3 arttı. Söz konusu dönemde çekirdek enflasyon, yıllık bazda Eylül 2021'den bu yana en düşük seviyesini kaydetti.
Çekirdek enflasyon, aylık bazda piyasa beklentilerinin üzerinde gelirken, yıllık bazda piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.
Analistler, enflasyonun kısmen de olsa beklentilerin üzerine çıkmasının Banka'nın kasım veya aralık toplantısında bir faiz artışına daha gitme ihtimalini artırdığını söyledi.
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 0,7 ve yıllık bazda yüzde 1,6 artışla beklentilerin üzerine çıktı. Üretici enflasyonu, ağustosta Haziran 2022'den bu yana en yüksek aylık değerini aldı.
Ülkede perakende satışlar da ağustosta aylık bazda yüzde 0,6 ile beklentilerin üzerinde artış gösterdi. Analistler, ABD'de açıklanan perakende satışlar verisinin ülke ekonomisinin güçlü duruşuna işaret ettiğini söyledi.
Ülkede verilerin, tüketici talebinin ılımlı ve enflasyon endişelerini tetikleyecek kadar yüksek olmadığına işaret ettiğini belirten analistler, bu durumun "yumuşak iniş" senaryolarını desteklediğini vurguladı.
Analistler, ABD'de TÜFE ve ÜFE'nin beklentilerin üzerinde artış göstermesine rağmen ABD Merkez Bankası'nın (Fed) 20 Eylül'deki toplantısında faizi sabit bırakacağı yönündeki beklentilerin değişmesi için yeterli olmadığını dile getirdi.
Ancak bankanın kasım veya aralık toplantısında faiz artırımına gidebileceği öngörülüyor.
Birleşik Otomobil İşçileri (UAW) sendikasının üyesi olan ve General Motors, Ford ve Stellantis'in fabrikalarında çalışan yaklaşık 13 bin işçi, sendikanın 88 yıllık tarihinde ilk defa, hep birlikte greve gitme kararı aldı. Söz konusu çalışanlar dün gece yarısı sona eren sözleşmelerinin yenilenmesi için maaş artışı konusunda fabrika yöneticileri ile yaptıkları görüşmenin olumsuz geçmesi üzerine bu karara vardı.
Analistler, otomobil işçilerinin grevinin uzun sürmesi halinde ülke ekonomisini olumsuz etkileyebileceğinden endişe duyulduğunu belirtti.
Makroekonomik veri tarafında ise ABD'de sanayi üretimi, ağustosta aylık bazda yüzde 0,4 ile beklentilerden fazla arttı.
ABD Merkez Bankası (Fed) New York Şubesi'nin açıkladığı imalat endeksi, eylülde 1,9 ile beklentilerin üzerine yükseldi. Ülkede ithalat fiyat endeksi, ağustosta aylık bazda yüzde 0,5 ve ihracat fiyat endeksi yüzde 1,3 ile beklenenden fazla yükseldi.
Söz konusu gelişmelerle New York borsasında S&P 500 endeksi yüzde 0,20, Nasdaq endeksi de yüzde 0,47 azalışla Dow Jones endeksi yüzde 0,21 artışla haftayı tamamladı.
18 Eylül ile başlayan haftada salı günü konut başlangıçları ve inşaat izinleri, çarşamba günü Fed'in faiz kararı, perşembe günü haftalık işsizlik başvuruları, cari denge, Philadelphia Fed İmalat Endeksi, 2. el konut satışları, öncü göstergeler endeksi, cuma günü imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) takip edilecek.
AVRUPA BORSALARINDA LAGARDE'IN GÜVERCİN AÇIKLAMALARIYLA POZİTİF BİR SEYİR İZLENDİ
Avrupa borsalarında ise geçen hafta Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) faizleri 25 baz artırmasına karşın ECB Başkanı Lagarde'ın "güvercin" sözle yönlendirmeleriyle pozitif bir seyir izlendi.
ECB'den yapılan açıklamada, bankanın 3 temel politika faizini 25 baz puan artırma kararı aldığı belirtilerek, refinansman faizinin yüzde 4,50'ye, mevduat faizinin yüzde 4'e ve marjinal fonlama faizinin de yüzde 4,75'e yükseltildiği kaydedildi.
Karar sonrası açıklamalarda bulunan ECB Başkanı Lagarde, "5 çeyrektir çok yavaş bir büyüme içerisindeyiz, projeksiyonlarımıza bakınca artık sona yaklaşıyoruz." ifadelerini kullandı.
Yönetim kurulu üyelerinden bazılarının bu toplantıda faizi sabit bırakmaktan yana olduğunu belirten Lagarde, çoğunluğun ise bu artış kararını desteklediğini söyledi.
Analistler, ECB'nin faiz artırım döngüsünün sonuna yaklaşmış olabileceğine dair beklentilerin arttığını ifade ederek, enflasyona dair gelişmelerin bankanın kararlarında etkili olacağını bildirdi.
Analistler, Avrupa'da enflasyon ve resesyon ikileminin güçlü bir şekilde hissedildiğini söyledi.
Avrupa Ekonomik Araştırmalar Merkezi (ZEW) tarafından kurumsal yatırımcı ve analistlerin gelecek 6 aya ilişkin beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik Güven Endeksi'nin eylül ayı sonuçları açıklandı. Almanya'da ZEW beklenti endeksi eksi 11,4 ile beklentileri aşarken, Avro Bölgesi'nde eksi 8,9 ile tahminlerin altında kaldı.
İngiltere ekonomisi temmuzda aylık 0,5 daralarak beklentilerin altında kalırken, sanayi üretiminde de aylık yüzde 0,7 azalış kaydedildi. Aynı dönemde Avro Bölgesi'nde sanayi üretimi aylık yüzde 1,1 düşüşle tahminlerin altında kaldı.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta Almanya'da DAX endeksi de yüzde 0,97, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,91, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 2,3, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 3,12 artış kaydetti.
Gelecek hafta salı günü Avro Bölgesinde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), çarşamba günü Almanya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve İngiltere'de TÜFE, perşembe İngiltere Merkez Bankası (BoE) faiz kararı Avro Bölgesinde tüketici güven endeksi, cuma günü Almanya'da, Avro Bölgesinde ve İngiltere'de imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI izlenecek.
ASYA BORSALARINDA ALIŞ AĞIRLIKLI BİR SEYİR İZLENDİ
Asya borsalarında ise geçen hafta Hong Kong hariç alış ağırlıklı bir seyir izlendi.
Analistler, Asya piyasalarında Çin hükümetinin ekonomiyi destekleyici adımları ve açıklanan olumlu verilerin de etkisiyle pozitif bir seyir izlendiğini kaydetti.
Çin Merkez Bankası, (PBoC) banka ve kredi kuruluşlarının zorunlu karşılık oranlarını 25 baz puan düşürmesi ve bugün açıklanan verilerin ekonomik aktiviteye dair olumlu sinyaller vermesi risk iştahını destekledi.
Bankadan yapılan açıklamada, kararın, "Ekonomik toparlanmanın temelini güçlendirmeyi ve piyasaya yeterli nakit sağlamayı amaçladığı" kaydedildi. Bu yıl zorunlu karşılık oranını ikinci kez indiren PBoC, ilk 17 Mart'ta zorunlu karşılık oranında 25 baz puan indirime gitmişti.
Çin'de ayrıca ağustosta sanayi üretimi yıllık yüzde 4,5 ve perakende satışlar yüzde 4,6 artışla beklentileri aşarken, işsizlik oranı da tekrar yüzde 5,2'ye geriledi.
Analistler, öngörülerin üzerinde gelen verilerin, Çin'in ekonomik aktivitesine ilişkin toparlanma sinyali verdiğini belirterek, bu durumun daha önceki teşvik önlemlerinin etkili olmaya başladığına yönelik kanıt olabileceğine dikkati çekti.
Öte yandan, bir süredir gündemi meşgul eden Çinli gayrimenkul şirketi Country Garden, 6 tahvil için alacaklıların geri ödemelerini 3 yıl uzatmayı kabul ettiğini duyurduktan sonra bir alacaklının daha şirketin ödeme süresini uzatmayı kabul ettiği bildirdi.
Çin'deki olumlu gelişmelere karşın ekonomik aktiviteye ilişkin endişeler devam ediyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Çin'in emlak sektörü için görünümünü "durağan"'dan "negatif"'e indirdi.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, yüzde 2'lik enflasyon hedefine ulaşılırsa merkez bankasının negatif faiz oranı politikasına son verebileceğini belirtti.
Japonya'da ayrıca yıllık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ağustosta yüzde 3,2 artarak beklentiler paralelinde gerçekleşti.
Japonya Ekonomi Bakanı Yoshitaka Shindo, yaptığı açıklamada, "Deflasyonun sona ermesi için olumlu sinyaller ortaya çıkıyor." ifadesini kullandı. Shindo'nun "hükümetin ekonomik yönetim ve kalkınmaya yönelik tüm politikaları kullanacağını" belirtmesiyle Japonya pay piyasalarında risk iştahının arttığı görüldü.
Öte yandan, ülkede sanayi üretimi, temmuzda aylık bazda yüzde 1,8 azalmasına rağmen beklentilerin üzerinde kaldı.
Güney Kore'de de işsizlik oranı, ağustosta yüzde 2 seviyesine inerek Haziran 1999'dan bu yana en düşük seviyeye düştü.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,03, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 2,10, ve Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,84 değer kazanırken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,11 değer kaybetti.
Gelecek hafta çarşamba Japonya'da dış ticaret dengesi, cuma Japonya Merkez Bankası (BoJ) faiz kararı, Japonya'da enflasyon takip edilecek.
YURT İÇİNDE GÖZLER TCMB'NİN FAİZ KARARINA ÇEVRİLDİ
Yurt içinde geçen hafta dalgalı seyreden Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 4,36 azalışla 7.961,98 puandan tamamladı.
Geçen hafta 8.403,81 puanla rekor seviyeyi gören BIST 100 endeksi, bu seviyeden gelen kar satışlarıyla 7.900 puanın üzerinde dengelendi.
Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun (MKK) yayımladığı verilere göre, 11 Eylül itibarıyla bakiyeli yatırımcı sayısı 10 milyon 62 bin 28'e çıkarken, pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı da 7 milyon 140 bin 215'e ulaşarak rekor kırdı.
Fitch Ratings, Türkiye ekonomisinin bu yılın 2'nci çeyreğindeki beklenenden daha güçlü büyümesinin ardından bu yıla ilişkin ekonomik büyüme tahmininin yüzde 2,5'ten yüzde 4,3'e yükseltti.
Fitch, Türkiye ekonomisinin 2024'te yüzde 3 ve 2025'te ise yüzde 3,4 büyüyeceği öngörüsünde bulundu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Kur Korumalı Mevduat'ta (KKM) zorunlu karşılık oranını yükseltti. KKM zorunlu karşılık oranı vadeye göre farklılaştırılırken, KKM'nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 10 puan artırılarak yüzde 25'e çıkarıldı. 1 yıla kadar, 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5 olarak belirlendi.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), DMR Unlu Mamuller Üretim Gıda Toptan Perakende İhracatın pay başına 10,24 liradan ilk halka arzını onayladı.
Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,59 üzerinde 27,0033 seviyesinden tamamladı.
Gelecek hafta pazartesi konut fiyat endeksi, perşembe TCMB'nin Para Politikası Kurulu toplantısında açıklayacağı faiz kararı ve tüketici güven endeksi takip edilecek.
TCMB Para Politikası Kurulu toplantısına ilişkin AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının (politika faizi) 500 baz puan artırılarak yüzde 30'a çekileceğini tahmin ediyor.
Anket sonuçlarına göre, 250 ila 600 baz puanlık bir artırım öngören ekonomistlerin politika faizi beklentileri yüzde 27,50 ile yüzde 31,00, yıl sonu politika faizi beklentileri ise yüzde 35 ile 45 arasında yer aldı.
Analister, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.200 ve 8.300 seviyesinin direnç, 7.800 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
